"Fizjoterapia w neurologii i neurochirurgii"

Spis treści

Wykaz skrótów 10

Wstęp - Andrzej Kwolek 12

1. Geneza i rozwój rehabilitacji neurologicznej - Andrzej Kwolek 14

1.1. Wprowadzenie do problematyki rehabilitacji medycznej 14

1.2. Kształcenie fizjoterapeutów w Polsce 15

1.3. Geneza i rozwój rehabilitacji neurologicznej - Deklaracja Helsingborgska 16

1.4. Historia i aktualne zasady rehabilitacji osób po udarze mózgu w Polsce 19

2. Neurofizjologia kliniczna - Ryszard Kinalski 26

2.1 Zachowania ruchowe człowieka 27

2.1.1. Neurofizjologia i biomechanika 27

2.2. Struktury i funkcje mózgu 29

2.2.1. Mózgowe komórki glejowe 30

2.2.2. Mózgowe komórki macierzyste 34

2.2.3. Geny ośrodkowego układu nerwowego 36

2.2.4. Długotrwałe wzmocnienie i osłabienie synaptyczne 38

2.2.5. Neuron 39

2.2.6. Sieci neuronowe 43

2.2.7. Moduły neuronowe 45

2.2.8. Asymetryczność międzypółkulowa 45

2.2.9. Mowa 46

2.2.10. Mapy korowe 49

2.2.11. Przetwarzanie informacji w mózgu 50

2.2.12. System somatosensoryczny 51

2.3. Mózgowa kontrola ruchu 56

2.3.1. Jednostka ruchowa mięśnia szkieletowego 56

2.3.2. Funkcje kory ruchowej związane z kontrolą ruchu 60

2.4. Plastyczność i regeneracja układu nerwowego 62

2.4.1. Plastyczność jednostki ruchowej 62

2.4.2. Plastyczność neuronu 64

2.4.3. Zwyrodnienie typu Wallera 65

2.4.4. Wpływ czynników środowiskowych 68

2.4.5. Plastyczność mózgu 68

2.5. Neurofizjologiczne testy instrumentalne 72

2.5.1. Metody i techniki elektrodiagnostyczne 73

2.6. Neurofizjologia kliniczna w dobie EBM i GCP, ICF i medycyny personalizowanej 83

2.6.1. Związek neurofizjologii klinicznej z EBM i GCP 85

2.6.2. Związek neurofizjologii klinicznej z ICF 85

2.6.3. Związek neurofizjologii klinicznej z medycyną personalizowaną 86

2.7. Techniki elektroneurodiagnostyczne jako elektroneurofizjoterapeutyczne86 87

2.7.1. Elektrodiagnostyka klasyczna 87

2.7.2. Elektromiografia kliniczna 88

2.7.3. Somatosensoryczne potencjały wywołane 89

2.7.4. Przezczaszkowa stymulacja mózgu powtarzanymi impulsami magnetycznymi 90

2.7.5. Przezczaszkowa stymulacja mózgu impulsami prądu stałego 91

2.8. Zakończenie 93

Pytania sprawdzające 96

3. Badanie fizjoterapeutyczne na potrzeby rehabilitacji neurologicznej - Grażyna Cywińska-Wasilewska 100

3.1. Badanie podmiotowe 100

3.1.1. Ocena dolegliwości bólowych 101

3.2. Badanie przedmiotowe 104

3.2.1. Badanie głowy, badanie nerwów czaszkowych 108

3.2.2. Badanie kończyn górnych 110

3.2.3. Badanie kończyn dolnych 117

3.2.4. Badanie tułowia 123

3.3. Badanie siły mięśniowej i napięcia mięśniowego 129

3.3.1. Ocena siły mięśniowej 129

3.3.2. Metody oceny napięcia mięśniowego 130

3.4. Badanie chodu 132

3.5. Badanie równowagi 135

3.6. Badanie czucia powierzchniowego i głębokiego 138

3.6.1. Badanie czucia powierzchniowego dotyku, bólu i temperatury 138

3.6.2. Badanie czucia głębokiego 139

3.7. Badanie palpacyjne tkanek miękkich i pni nerwowych 140

3.8. Badanie objawów rozciągowych 142

3.10. Podsumowanie 145

3.9. Badanie praksji 145

Pytania sprawdzające 146

4. Uszkodzenia i choroby układu nerwowego - Jan Czernicki, Jolanta Krukowska, Adam Łukasiak 148

4.1. Objawy uszkodzenia obwodowego i ośrodkowego neuronu ruchowego 148

4.2. Uszkodzenia splotów nerwowych 153

4.3. Uszkodzenia nerwów obwodowych (rdzeniowych i czaszkowych) 159

4.3.1. Uszkodzenia nerwów kończyny górnej 162

4.3.2. Uszkodzenia nerwów kończyny dolnej 163

4.3.3. Uszkodzenia nerwów czaszkowych 164

4.4. Zaburzenia napięcia mięśniowego (hipertonia, hipotonia) 167

4.5. Udar mózgu 173

4.6. Choroba Parkinsona 184

4.7. Stwardnienie rozsiane 190

4.8. Urazy czaszkowo-mózgowe 195

4.9. Uszkodzenia rdzenia kręgowego 199

4.10. Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa (spondyloza, spondyloartroza) 203

4.11. Zespoły korzeniowe i rzekomokorzeniowe 206

4.12. Mózgowe porażenie dziecięce 213

4.13. Przepuklina oponowo-rdzeniowa i wodogłowie 220

4.14. Autyzm dziecięcy 223

4.15. Miopatie 225

4.15.1. Dystrofia mięśniowa postępująca Duchenne'a (DMD) 226

4.15.2. Dystrofia mięśniowa postępująca Beckera (BMD) 229

4.15.3. Dystrofie o dziedziczeniu autosomalnym recesywnym 229

4.15.4. Dystrofie o dziedziczeniu autosomalnym dominującym 230

Pytania sprawdzające 231

5. Fizjoterapia w rehabilitacji neurologicznej (neurorehabilitacji) 235

5.1. Wprowadzenie - Janusz Nowotny 235

5.1.1. Etapowość rehabilitacji neurologicznej (neurorehabilitacji) 235

5.1.2. Cele i zadania neurorehabilitacji 236

5.1.3. Zasady neurorehabilitacji 237

5.1.4. Odrębności neurorehabilitacji osób dorosłych i dzieci 238

5.2. Podstawowe metody fizjoterapii - Janusz Nowotny 240

5.2.1. Metody reedukacji nerwowo-mięśniowej ukierunkowane na łagodzenie pojedynczych objawów 241

5.2.2. Ćwiczenia odruchowe 246

5.2.3. Inne metody reedukacji nerwowo-mięśniowej 248

5.2.4. Terapia przeciwbólowa 257

5.2.5. Fizykalne środki (zabiegi) łagodzące ból 258

5.2.6. Kinezyterapeutyczne sposoby łagodzenia bólu 260

5.2.7. Fizykoterapeutyczne sposoby wspomagania usprawniania 264

5.2.8. Niektóre metody reedukacji nerwowo-mięśniowej stosowane w usprawnianiu osób z różnymi schorzeniami 265

5.2.9. Podejście funkcjonalne do usprawniania pacjentów neurologicznych 274

5.3. Rehabilitacja w uszkodzeniach i chorobach układu nerwowego 280

5.3.1. Uszkodzenia splotów i nerwów obwodowych - Janusz Nowotny 280

5.3.2. Uszkodzenie nerwu twarzowego - Janusz Nowotny 284

5.3.3. Miopatie - Janusz Nowotny 285

5.3.4. Udar mózgu - Janusz Nowotny 286

5.3.5. Choroba Parkinsona - Janusz Nowotny, Andrzej Kwolek 287

5.3.6. Stwardnienie rozsiane - Andrzej Kwolek 289

5.3.7. Urazowe uszkodzenia rdzenia kręgowego - Andrzej Kwolek, Janusz Nowotny 292

5.3.8. Niektóre zespoły bólowe - Janusz Nowotny 296

5.3.9. Mózgowe porażenie dziecięce - Janusz Nowotny 299

5.3.10. Wodogłowie - Janusz Nowotny 302

5.3.11. Przepuklina oponowo-rdzeniowa - Janusz Nowotny 303

5.3.12. Zespół Downa - Janusz Nowotny 305

Pytania sprawdzające 306

Skorowidz 310