"Pedagogika medialna, t. 1"

Identyfikator Librowy: 481

Spis treści

Przedmowa (Bronisław Siemieniecki) 6

CZĘŚĆ I. Media a cywilizacje 10

ROZDZIAŁ 1. Komunikacja a społeczeństwo (Bronisław Siemieniecki) 10

1.1. Media w historii cywilizacji 10

1.1.1. Epoka języka mówionego 12

1.1.2. Epoka pisma 13

1.1.3. Epoka mediów elektronicznych 16

1.2. Komunikacja społeczna za pośrednictwem mediów 17

1.2.1. Determinizm technologiczny 22

1.2.2. Determinizm medialny 24

1.2.3. Zwi1zki technologii ze społeczeństwem 25

1.3. Pojecie i podstawowe koncepcje społeczeństwa informacyjnego 28

1.3.1. Teoria Daniela Bella 29

1.3.2. Teorie twórców szkoły Toronto 31

1.3.3. Teoria Alvina Tofflera 33

1.3.4. Teoria Lindy Groff 36

1.3.5. Teoria Francisa Fukuyamy 37

1.3.6. Inne koncepcje i opracowania 39

ROZDZIAŁ 2. Media w wymiarze społecznym i indywidualnym (Bronisław Siemieniecki) 46

2.1. Media w społeczeństwie 46

2.1.1. Społeczne korzenie mediów 47

2.1.2. Społeczność internetowa a świat rzeczywisty 50

2.1.3. Masowość, szybkość i presja chwili w mediach 53

2.2. Człowiek w świecie mediów 55

2.2.1. Samotność w świecie medialnym 55

2.2.2. Język mediów interaktywnych 56

2.2.3. Tożsamość w mediach 58

2.2.4. Człowiek w sieci informacji medialnej 61

ROZDZIAŁ 3. Media wytworem i kreatorem współczesnej kultury - kulturowe uwarunkowania mediów (Janusz Gajda) 64

3.1. Kultura światem człowieka 64

3.1.1. Podstawowe rozróżnienie pojęć dotyczących kultury 64

3.1.2. Dwa megatrendy rozwoju kultury jako wyzwanie edukacyjne 66

3.2. Kultura globalna podstawą współczesnej paidei i humanizmu 71

3.2.1. Kultura pojmowana globalnie 71

3.2.2. Współczesne rozumienie paidei i humanizmu 74

3.3. Rola mass mediów i hipermediów w kreowaniu kultury popularnej 75

3.3.1. Miejsce sztuki we współczesnej kulturze 75

3.3.2. Popularność jako jeden z głównych czynników decydujących o rozwoju kultury 76

3.3.3. Wartości sztuki prezentowanej w mass mediach i hipermediach 77

3.4. Rola mediów w kształtowaniu wielopłaszczyznowej tożsamości osobniczej i narodowej oraz rozumieniu innych kultur 79

3.4.1. Ambiwalentna rola mediów masowych i multimediów w kształtowaniu tożsamości kulturowej i narodowej 79

3.4.2. Mass media a zrozumienie innych kultur 82

3.4.3. Rola mediów regionalnych w stymulowaniu rozwoju kultury, praworządności i integrowaniu środowiska 85

3.5. Determinanty kulturowe edukacji medialnej 86

3.5.1. Kulturotwórcze funkcje mass mediów i hipermediów 86

3.5.2. Kulturowe i sytuacyjne uwarunkowania rozumienia informacji 89

3.5.3. Sposoby i zakres manipulacji w mediach 93

3.5.4. Kultura moralna jako istotny składnik kompetencji medialnych nadawcy i odbiorcy 97

3.6. Mass media i przemiany kultury współczesnej (Zbyszko Melosik) 103

3.6.1. Mass media i społeczeństwo konsumpcji 103

3.6.2. Mass media i kultura upozorowania 104

3.6.3. Reality show - powrót do rzeczywistości? 106

3.6.4. Mass media i amerykanizacja 108

3.6.5. Mass media i generacja X/generacja Y 109

3.6.6. Globalny nastolatek 110

3.6.7. Mass media, płeć ciało 113

3.6.8. Pedagogika, media, kultura popularna 114

Literatura podstawowa 116

Pytania i zadania kontrolne 116

CZĘŚĆ II. Media w pedagogice 117

ROZDZIAŁ 1. Przedmiot i zadania mediów w komunikacji (Bronisław Siemieniecki) 117

1.1. Rys historyczny wykorzystania mediów w edukacji 117

1.1.1. Zasada poglądowości 119

1.1.2. Dwa filary tworzące technologie kszta3cenia 122

1.1.3. Technologia kształcenia 125

1.1.4. Edukacja medialna 128

1.2. Pojęcie, cele i przedmiot pedagogiki medialnej 132

1.3. Obszary pedagogiki medialnej 141

1.4. Zadania i funkcje pedagogiki medialnej 142

ROZDZIAŁ 2. Media w katalogu środków dydaktycznych (Maciej Tanaś) 144

2.1. Klasyfikacja, cechy i etapy rozwoju mediów jako środków dydaktycznch 144

2.2. Pedagogiczne funkcje komputera 158

2.3. Komputeryzacja procesu kształcenia w świetle zasad dydaktycznych 161

ROZDZIAŁ 3. Wybrane modele komunikowania (Stanisław Juszczyk) 168

3.1. Model wszechmocy propagandy 169

3.2. Model przekazu sygnałów 170

3.3. Model aktu perswazyjnego 172

3.4. Model dyfuzyjny 173

3.5. Model wspólnoty doświadczeń 174

3.6. Model socjologiczny 174

3.7. Model społeczno-kulturowy 175

3.8. Model lingwistyczny 175

3.9. Model komunikacji interpersonalnej 176

3.10. Alternatywne modele komunikowania 178

3.11. Komunikacja a uczenie się 180

3.12. Interaktywny model kształcenia medialnego 181

ROZDZIAŁ 4. Wychowanie a media (Maciej Tanaś) 185

ROZDZIAŁ 5. Media a patologie (Bronisław Siemieniecki) 196

5.1. Media a agresja i przemoc 196

5.1.1. Płaszczyzny badań nad przemocą w mediach 196

5.2. Dylematy teoretyczne agresji i przemocy w mediach 198

5.1.2. Pojęcie przemocy w mediach 198

5.2.1. Teoria uczenia się 200

5.2.2. Teoria katharsis 202

5.2.3. Teoria instynktów 202

5.2.4. Teoria kognitywistyczno-konstruktywistyczna 203

5.3. Zagrożenia wynikające z powszechnego stosowania technologii informacyjnej 204

5.3.1. Zanik wartości humanistycznych - technokratyczny sposób widzenia świata 205

5.3.2. Manipulacja i sterowanie świadomością ludzi 207

5.3.3. Trudności w przystosowaniu się do zasad funkcjonujących w społeczeństwie informacyjnym. Uzależnienie od technologii 210

5.3.4. Patologie związane z użytkowaniem Internetu 214

5.3.5. Wnioski dla praktyki edukacyjnej 224

ROZDZIAŁ 6. Metodologia badań w pedagogice medialnej (Stanisław Juszczyk) 226

6.1. Ogólne refleksje metodologiczne 227

6.2. Rodzaje badań naukowych 230

6.2.1. Badania ilościowe 231

6.2.2. Badania jakościowe 233

6.3. Struktura badań empirycznych 239

6.3.1. Procedury badawcze 239

6.3.2. Problemy badawcze i cele badań 244

6.3.3. Hipoteza czy pytanie badawcze 246

6.3.4. Błędy ekologizmu i indywidualizmu 248

6.3.5. Zmienne, zmienne pozorne i interakcje zmiennych 250

6.3.6. Wskaźniki zmiennych 256

6.3.7. Metody, techniki i narzędzia badań 259

Pytania i zadania kontrolne 261

Literatura podstawowa 262

CZĘŚĆ III. Zarys kognitywistyczno-konstruktywistycznej teorii pedagogiki medialnej 263

ROZDZIAŁ 1. Problemy pedagogiki medialnej (Bronisław Siemieniecki) 263

1.1. Podejście interdyscyplinarne w edukacji medialnej 264

1.2. Podejście systemowe w edukcji medialnej 265

1.3. Eksperymentalne modele cyberszkoły 268

1.4. Mity funkcjonujące w pedagogice medialnej 271

ROZDZIAŁ 2. Teoria kognitywistyczna w edukacji wspieranej mediami (Bronisław Siemieniecki) 275

2.1. Uwagi wstępne 275

2.2. Kognitywistyczna teoria uczenia się 278

2.3. Argumenty za i przeciw oparciu się pedagogiki medialnej na teorii kognitywistycznej 283

2.4. Badania nad wykorzystaniem mediów w edukacji oparte na teorii kognitywistycznej 285

2.5. Informacja i symbol w kognitywistycznej teorii wykorzystania mediów w edukacji 287

ROZDZIAŁ 3. Konstruktywizm w edukacji wspieranej mediami (Bronisław Siemieniecki) 299

3.1. Konstruktywizm w edukacji 299

3.2. Wpływ mediów na uczenie się pozaszkolne 304

Pytania i zadania kontrolne 305

Literatura podstawowa 306

Bibliografia 307

Indeks nazwisk 327

Indeks rzeczowy 335