"Rehabilitacja medyczna"

Spis treści

I. CZĘŚĆ OGÓLNA 12

1. Wstęp – Jerzy Kiwerski 14

2. Historia rehabilitacji – Marek Krasuski 16

3. Współczesne poglądy na rehabilitację – Jerzy Kiwerski 27

4. Następstwa długotrwałego unieruchomienia – Jerzy Kiwerski 39

5. Neurofizjologiczne podstawy rehabilitacji ruchowej – Ryszard Kinalskii 50

5.1. Kontrola nerwowa ruchu 50

5.1.1. Jednostka ruchowa mięśnia szkieletowego 51

5.1.2. Struktury i funkcje mózgu oraz móżdżku związane z kontrolą nerwową ruchu 54

5.1.3. Neuromechanizmy integracyjne prawidłowej i zaburzonej kontroli ruchu 56

5.1.4. Neuromechanizm równowagi 59

5.2. Plastyczność i regeneracja układu nerwowego 62

5.1.5. Neuromechanizmy lokomocji 62

5.2.1. Plastyczność i regeneracja jednostki ruchowej 63

5.2.2. Plastyczność i regeneracja neuronu 65

5.2.3. Plastyczność mózgu 66

6. Techniki kinezyterapeutyczne stosowane w rehabilitacji – Wojciech Chydziński 71

6.1. Zadania kinezyterapii 71

6.2. Cele kinezyterapii 72

6.3. Techniki stosowane w kinezyterapii 72

6.3.1. Ćwiczenia bierne 72

6.3.2. Ćwiczenia czynno-bierne 76

6.3.3. Ćwiczenia czynne 77

6.3.4. Ćwiczenia synergistyczne 85

6.3.5. Metoda reedukacji nerwowo-mięśniowej 85

6.3.6. Ćwiczenia ogólnokondycyjne 86

6.3.7. Ćwiczenia w wodzie 90

6.3.8. Pionizacja i nauka chodzenia 91

7. Terapia manualna i jej miejsce w rehabilitacji – Anna Marcinkowskai 95

8. Wybrane zagadnienia z zakresu zastosowania zabiegów fizykoterapeutycznych w rehabilitacji – Barbara Goraj-Szczypiorowska 105

8.1. Zagadnienia wstępne 105

8.2. Termoterapia 109

8.2.1. Krioterapia 113

8.3. Elektroterapia 119

8.4. Magnetoterapia 127

8.5. Biostymulacja laserowa 130

8.6. Ultradźwięki 133

9. Inżynieria rehabilitacyjna – Roman Paśniczek 140

9.1. Aparaty ortotyczne narządu ruchu 140

9.1.1. Wprowadzenie 140

9.1.2. Zaopatrzenie ortotyczne kończyn dolnych 140

9.1.3. Zaopatrzenie aktywne w ortotyce kończyn dolnych 146

9.1.4. Zaopatrzenie ortotyczne kończyny górnej 148

9.1.5. Materiały stosowane w ortotyce 149

9.2. Funkcjonalna elektrostymulacja kończyn 150

9.2.1. Założenia ogólne 150

9.2.2. Układ nerw–mięsień. Hierarchia systemu sterowania 152

9.2.3. Kryteria doboru i określenie punktów stymulacyjnych mięśni 153

9.2.4. Określenie parametrów impulsu do uzyskania skurczu tężcowego 154

9.3. Stymulacja jako metoda terapeutyczna 162

9.4. Perspektywy rozwoju FES 163

10. Protetyka – Michał Dziewulski, Szymon Janicki 168

10.1.Część ogólna 168

10.1.1. Wstęp 168

10.1.2. Rys historyczny 170

10.2. Część szczegółowa – nowoczesne zaopatrzenie protetyczne kończyn dolnych 171

10.2.1. Protetyka stopy 172

10.2.2. Protetyka goleni 174

10.2.3. Protetyka uda 182

10.2.4. Protetyka biodra 187

10.3. Część uzupełniająca 190

10.3.1. Problem amputacji wielokończynowych 190

10.3.2. Problem nadwagi u chorych po amputacjach 190

10.3.3. Protezy – ich akceptacja i używanie 191

10.3.4. Amputacja i zaprotezowanie a życie seksualne 191

10.3.5. Protetyka u dzieci 192

11. Psychologiczne problemy osób niepełnosprawnych ruchowo – Teresa Tarkowska 194

11.1.Wstęp 194

11.2.Ogólne problemy psychologiczne osób niepełnosprawnych ruchowo 195

11.2.1. Poczucie własnej wartości 195

11.2.2. Psychologiczne aspekty bólu 197

11.2.3. Stres 199

11.2.4. Najczęściej występujące problemy psychopatologiczne u osób z zaburzoną sprawnością ruchową 201

11.3. Specyficzne problemy psychologiczne związane z czasem wystąpienia dysfunkcji narządu ruchu 206

11.3.1. Niepełnosprawność ruchowa od urodzenia 206

11.3.2. Niepełnosprawność ruchowa powstająca nagle, w wyniku urazu lub choroby 209

11.3.3. Niepełnosprawność ruchowa postępująca w przebiegu schorzeń przewlekłych 213

11.4. Program psychoterapeutyczno-rehabilitacyjny realizowany w Ośrodku Rehabilitacji Społecznej Specjalistycznego Centrum Leczenia i Rehabilitacji Schorzeń Narządu Ruchu w Konstancinie 215

12. Orzecznictwo i problemy rehabilitacji zawodowej – Marek Krasuski 222

II. CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA 228

1. Diagnostyka w schorzeniach narządu ruchu – Adam Ogonowski 230

1.1. Badanie podmiotowe (wywiad, anamneza) 230

1.1.1. Główne dolegliwości 230

1.1.2. Wywiad chorobowy 232

1.2.3. Wywiad rodzinny 232

1.2.4. Przebieg dotychczasowego leczenia 232

1.2. Badanie przedmiotowe (kliniczne) 233

1.2.1. Oględziny lekarskie 233

1.2.2. Badanie palpacyjne 235

1.2.3. Pomiar długości i obwodów kończyn 235

1.2.4. Badanie zakresu ruchu w stawach 236

1.2.5. Badanie siły mięśniowej 240

1.2.6. Testy diagnostyczne 240

1.3. Badania dodatkowe 241

1.3.1. Rentgenodiagnostyka 242

1.3.2. Ultrasonografia 242

1.3.3. Tomografia komputerowa 242

1.3.4. Badanie rezonansu magnetycznego 243

1.3.5. Elektromiografia 243

1.3.6. Artroskopia 243

1.3.7. Scyntygrafia kośćca 243

1.3.8. Inne badania diagnostyczne 244

2. Elektrodiagnostyka – Ryszard Kinalskii 245

2.1. Elektrodiagnostyka klasyczna 245

2.2. Elektromiografia 248

2.3. Elektroneurografia 250

2.2.1. Polielektromiografia 250

2.3.1. Przewodnictwo nerwowe 251

2.4. Odruchy 252

2.3.2. Transmisja nerwowo-mięśniowa 252

2.4.1. Odruch ścięgnisty 252

2.4.2. Odruch Hoffmanna 253

2.4.3. Fala F 253

2.4.4. Toniczny odruch wibracyjny 254

2.4.5. Odruch mrugania 254

2.4.6. Nocyceptywny odruch zgięciowy 254

2.5. Elektroencefalografia 255

2.5.1. Magnetoencefalografia 255

2.6. Potencjały wywołane 256

2.7. Modulacja odruchu Hoffmanna 259

2.8. Antycypacja przystosowania postawnego 260

3. Rehabilitacja schorzeń wieku dziecięcego 264

3.1. Wady wrodzone kończyn – Mieczysław Kowalski 264

3.1.1. Mianownictwo i podziały wad wrodzonych kończyn 266

3.1.2. Omówienie wad wrodzonych kończyn na podstawie klasyfikacji Svansona 267

3.1.3. Rehabilitacja dzieci z wrodzonymi wadami kończyn 279

3.2. Wady wrodzone kręgosłupa i klatki piersiowej – Mieczysław Kowalski 282

3.2.1. Rozszczep kręgosłupa 282

3.2.2. Inne wady wrodzone kręgosłupa 287

3.2.3. Wady wrodzone kręgosłupa szyjnego 289

3.2.4. Zespół Klippla-Feila 290

3.2.5. Wrodzony kręcz szyi 291

3.2.6. Wady wrodzone dolnego odcinka kręgosłupa, niedorozwój lub całkowity brak kości krzyżowej 292

3.2.7. Wady wrodzone żeber 293

3.2.8. Żebro szyjne 293

3.2.9. Choroba Sprengla 294

3.2.10. Klatka piersiowa lejkowata 295

3.2.11. Klatka piersiowa kurza 297

3.3. Wady postawy – Izabella Barcińska, Anna Dubielis 299

3.3.1. Definicja wady postawy 299

3.3.2. Schemat badania postawy 299

3.3.3. Metody dokumentacji postawy 302

3.3.4. Zmienność postawy 303

3.3.5. Podstawowe zasady profilaktyki i leczenia wad postawy 304

3.3.6. Zasady wykonywania ćwiczeń korekcyjnych 305

3.3.7. Typy wad postawy 308

3.3.8. Prognozowanie 314

3.4. Boczne skrzywienie kręgosłupa (skolioza) – Marek Krasuski 315

3.4.1. Etiologia 316

3.4.2. Teorie powstawania skrzywień bocznych kręgosłupa 322

3.4.3. Badanie kliniczne 324

3.4.4. Badania dodatkowe 327

3.4.5. Leczenie 331

3.5. Choroba Scheuermanna – Jerzy Kiwerski 342

3.5.1. Etiopatogeneza 342

3.5.2. Diagnostyka 344

3.5.3. Metody postępowania 349

3.5.4. Prognozowanie 354

3.6. Mózgowe porażenie dziecięce – Janina B. Michałowska-Mrożek 356

3.6.1. Etiologia 357

3.6.2. Postacie kliniczne mózgowego porażenia dziecięcego 360

3.6.3. Wczesne rozpoznanie mózgowego porażenia dziecięcego 364

3.6.4. Postępowanie lecznicze i rehabilitacyjne 373

3.7. Okołoporodowe uszkodzenie splotu ramiennego – Jerzy Kiwerski 385

3.7.1. Warunki anatomiczne splotu ramiennego 385

3.7.2. Patogeneza porodowego urazu splotu ramiennego 386

3.7.3. Kliniczne postacie porażeń 386

3.7.4. Diagnostyka 387

3.7.5. Późne następstwa urazu splotu ramiennego 387

3.7.6. Leczenie 388

4. Rehabilitacja uszkodzeń urazowych 392

4.1. Rehabilitacja w urazowych uszkodzeniach u dzieci – Marek Krasuski 392

4.1.1. Urazy ośrodkowego układu nerwowego u dzieci 396

4.1.2. Złamania nadkłykciowe kości ramiennej u dzieci 403

4.1.3. Leczenie usprawniające po złamaniach kończyn 406

4.1.4. Leczenie usprawniające po złamaniach obojczyka 407

4.1.5. Podwichnięcie głowy kości promieniowej 409

4.1.6. Leczenie usprawniające po amputacji kończyn 410

4.2. Urazowe uszkodzenia u dorosłych 412

4.2.1. Rehabilitacja w uszkodzeniach urazowych u dorosłych – Piotr Tederko 412

4.2.2. Amputacje urazowe – Krzysztof Wasiak 427

4.2.3. Urazy kręgosłupa szyjnego – Jerzy Kiwerski 448

4.2.4. Leczenie usprawniające chorych po urazie kręgosłupa i rdzenia kręgowego w odcinku piersiowym i lędźwiowym – Marek Krasuski 473

4.2.5. Urazy obwodowego układu nerwowego – Jerzy Kiwerski 489

4.2.6. Powikłania w leczeniu urazów rdzenia kręgowego – Jerzy Kiwerski 497

5. Rehabilitacja schorzeń u dorosłych i osób starszych 514

5.1. Schorzenia szyjnego odcinka kręgosłupa – Jerzy Kiwerski 514

5.1.1. Wprowadzenie 514

5.1.2. Następstwa uszkodzenia krążka międzykręgowego 515

5.1.3. Schorzenia kręgosłupa szyjnego w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów 528

5.2. Zespoły bólowe odcinka lędźwiowego kręgosłupa (bóle krzyża) – Marek Krasuski 534

5.2.1. Dyskopatie 538

5.2.2. Kręgozmyk 541

5.2.3. Zmiany zwyrodnieniowe 543

5.2.4. Inne przyczyny zespołu bólu krzyża 545

5.2.5. Diagnostyka różnicowa 550

5.2.6. Badania dodatkowe 551

5.2.7. Leczenie bólów krzyża 552

5.3. Zmiany zwyrodnieniowo-przeciążeniowe dużych stawów – Marek Krasuski 561

5.3.1. Ogólne założenia leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów 566

5.3.2. Zmiany zwyrodnieniowe biodra 572

5.3.3. Zmiany zwyrodnieniowe kolana (gonartroza) 577

5.3.4. Zespół bolesnego barku 580

5.3.5. Leczenie usprawniające w reumatoidalnym zapaleniu stawów – Marek Krasuski 583

5.3.6. Osteoporoza – Iwona Garwacka-Jodzis 596

5.4. Schorzenia układu nerwowego – Jerzy Kiwerski 616

5.4.1. Wprowadzenie 616

5.4.2. Uszkodzenia mózgu 618

5.4.3. Schorzenia demielinizacyjne 625

5.4.4. Zapalenie rdzenia kręgowego 626

5.4.5. Rdzeniowy zanik mięśni 627

5.4.6. Ostre zapalenie rogów przednich rdzenia (choroba Heinego-Medina) 628

5.4.7. Przewlekłe zespoły pozapiramidowe 629

5.4.8. Guzy wewnątrzkanałowe 629

5.4.9. Zapalenie wielonerwowe i wielokorzeniowe 630

5.4.10. Miopatie 631

5.4.11. Podsumowanie 632

5.5. Odrębności postępowania w amputacjach naczyniowych – Krzysztof Wasiak 633

5.5.1. Wstęp 633

5.5.2. Przyczyny wykonywania amputacji naczyniowych 633

5.5.3. Wskazania do amputacji kończyn w przebiegu schorzeń naczyń 634

5.5.4. Wybór poziomu amputacji niedokrwionej kończyny 635

5.5.5. Najczęstsze poziomy amputacji kończyn dolnych wykonywanych z powodu niedokrwienia 637

5.5.6. Odmienności usprawniania po amputacjach naczyniowych 641

5.6. Rehabilitacja kardiologiczna po zawale serca i zabiegach kardiochirurgicznych – Stanisław Rudnicki, Krzysztof Mazurek, Barbara Kazimierska, Ewa Rydzewska, Ryszard Piotrowicz 642

5.6.1. Wstęp 642

5.6.2. Wpływ hipokinezji i(lub) unieruchomienia na zaburzenia homeostazy ustroju 644

5.6.3. Cele rehabilitacji kardiologicznej 646

5.6.4. Organizacja rehabilitacji 648

5.6.5. Pracownicy w rehabilitacji 649

5.6.6. Diagnostyka kardiologiczna 649

5.6.7. Rehabilitacja kardiologiczna 650

5.6.8. Podsumowanie 677

5.7. Rehabilitacja pulmonologiczna – Anna Doboszyńska 679

5.7.1. Określenia 679

5.7.2. Edukacja 683

5.7.3. Trening fizyczny i ćwiczenia mięśni oddechowych 684

Skorowidz 692