"Rozwój dziecka w przedszkolu. Stymulujące wartości wybranych systemów edukacyjnych"

Spis treści

WPROWADZENIE 8

CZĘŚĆ PIERWSZA 14

ROZDZIAŁ I. ROLA ŚRODOWISKA W ROZWOJU 16

Kształtowanie się procesów poznawczych w kontekście środowiska 16

Rozwój zdolności strategicznych: koncentracja i pamięć świeża 20

Powstawanie twórczego nastawienia wobec świata 24

Formowanie się umiejętności społecznych w kontakcie z otoczeniem 27

Rozwój samodzielności i niezależności 31

Podsumowanie 33

ROZDZIAŁ II. ISTOTA ROZWOJU I METODY JEGO STYMULOWANIA W UJĘCIU MARII MONTESSORI 36

Podstawowe pojęcia w pedagogice M. Montessori 37

Dynamizmy rozwojowe 37

Dyspozycje wewnętrzne 39

Etapy rozwoju człowieka oraz związane z nimi fazy wrażliwości 40

Przygotowane otoczenie, praca i zabawa w rozwoju dziecka 45

Otoczenie rozwijającego się dziecka 45

Cele wychowania według Marii Montessori 48

Praca będąca zabawą 49

Podsumowanie – opinie o systemie pedagogicznym M. Montessori 51

ROZDZIAŁ III. RUDOLFA STEINERA ANTROPOZOFICZNE ROZUMIENIE ROZWOJU CZŁOWIEKA Antropologia antropozoficzna 54

Cele pedagogiki waldorfskiej oraz drogi ich osiągania 57

Wychowanie do wolności 59

Otwarte otoczenie, zadania nauczyciela 60

Podsumowanie – miejsce podejścia waldorfskiego w edukacji polskiej 63

ROZDZIAŁ IV. PROPOZYCJA PROGRAMU WYCHOWANIA W POLSKIM PRZEDSZKOLU STANDARDOWYM 66

Cele pracy wychowawczej z dzieckiem w wieku przedszkolnym 66

Poznawanie świata w działaniu 71

ROZDZIAŁ V. PORÓWNANIE TRZECH ZAPREZENTOWANYCH SYSTEMÓW PEDAGOGICZNYCH 80

Kryteria dokonywanych porównań 80

Co łączy, a co dzieli systemy edukacyjne? 85

CZĘŚĆ DRUGA 88

ROZDZIAŁ VI. BADANIA WŁASNE 90

Pytania i hipotezy badawcze 90

Studium przypadku jako metoda badawcza 91

Techniki i narzędzia badawcze 91

Postępowanie badawcze – metoda badania 95

Podsumowanie 96

ROZDZIAŁ VII. ŚRODOWISKO PREZENTOWANYCH GRUP PRZEDSZKOLNYCH. WYNIKI BADAŃ 98

Zmiany sceny pedagogicznej końca XX wieku 98

Opis badanych placówek Kontekst rodzinny 105

Aktywności i doświadczenia dzieci 108

ROZDZIAŁ VIII. GRUPY PRZEDSZKOLNE W DZIAŁANIU. WYNIKI BADAŃ 110

Rozwój procesów poznawczych w badanych grupach 110

Formy pracy specyficzne dla danej rzeczywistości przedszkolnej 110

Wyniki badań ilościowych w zakresie wybranych zmiennych sfery poznawczej 113

Interpretacja i dyskusja wyników 122

Kreatywność w wieku przedszkolnym 125

Formy pracy specyficzne dla danej rzeczywistości przedszkolnej 125

Wyniki badań ilościowych w zakresie zmiennej „kreatywność” 127

Interpretacja i dyskusja wyników 130

Rozwój społeczny 133

Formy pracy specyficzne dla danej rzeczywistości przedszkolnej 133

Wyniki badań ilościowych w zakresie wybranych zmiennych sfery społecznej 135

Interpretacja i dyskusja wyników 140

Rozwój samodzielności 143

Formy pracy specyficzne dla danej rzeczywistości przedszkolnej 143

Wyniki badań ilościowych w zakresie zmiennej osiowej „samodzielność” 145

Interpretacja i dyskusja wyników 147

Wzajemne relacje pomiędzy stymulowanymi kompetencjami 150

Prezentacja analiz korelacyjnych 150

Interpretacja i dyskusja wyników 154

ROZDZIAŁ IX WNIOSKI DLA PRAKTYKI STYMULOWANIA ROZWOJU DZIECKA 158

BIBLIOGRAFIA 164

ZAŁĄCZNIKI 174