Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Wizjaczłowiekaijegozadańrozwojowych
wświetlepsychologicznychkoncepcjiczłowieka
Wprowadzenie
Podejmującrozważanianatemattego,jakijestczłowiek,jakiesąjegozadania
imożliwościrozwoju,niesposóbpominąćwyznaczeniaobszaruprzedmiotowego
jakopodstawyformułowaniatwierdzeń,wnioskówipostulatów.Zabiegtenwy-
magawprowadzeniaokreślonychzałożeńzarównoocharakterzeaksjologicznym,
jakiepistemologicznym.Założenianatematnaturyczłowiekazregułysąodwoła-
niemdoszerokorozumianychosiągnięćnaukspołecznychikształtowałysię
wzwiązkuzichrozwojem.
Chociaż,krytyczniespoglądającnaosiągnięcianaukspołecznych,możnasobie
pozwolićnaosąd,żewostatnichdwóchwiekachniesąonetakrewolucyjnejak
wbiologiiczywfizyce,tojednaksąnatyleznaczące,żewartojepoznać,aby
zrozumiećzachowanieczłowieka,iwykorzystaćwdziałalnościpoznawczejiapli-
kacyjnej,jakąstanowiąteoriaipraktykatychdyscyplin.
Intensywnieprowadzonebadanialaboratoryjneiobserwacjeklinicznedopro-
wadziłydozgromadzeniaznacznejwiedzyoprawachspostrzegania,zapamięty-
waniaimyślenia.Sformułowanowieletwierdzeńomotywacjidouczeniasię
iorozwojuczłowieka.Coprawdaopiniebadaczynatemattego,czyukładająsię
onewzwartysystem,sąpodzielone,niemożnabowiemstworzyćpsychologicz-
nychteoriiczłowieka,którebyłybytakogólneidobrzeuzasadnionejakteoriefi-
zyczne,jednakosiągnięciawspółczesnejpsychologiisąwarteszczególnegoodno-
towania,awkażdymrazieniemożnaichignorować.
1.1.Psychologicznekoncepcjeczłowieka
Wtokuwieloletnichbadańpsychologowiesformułowaliczterygłównekoncep-
cjeczłowieka:behawiorystyczną,psychodynamiczną,poznawcząihumanistyczną2,
którestanowiąswoistecharakterystyki,wręczportretypsychologiczne.Każdaztych
koncepcjijestzbudowanazdwóchrodzajówtwierdzeń–ocharakterzeopisowym
iprojektującym.Twierdzeniaopisowesąskoncentrowanenatym,jakfunkcjonuje
człowiek,ijakieprawarządząjegoprocesamimotywacyjnymiczypoznawczymi.
2TęostatniąKozielecki(1998)uważazaniedopracowaną,nazywającjązaGombrowiczem„pół-
koncepcją”.
