Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
2.Podmiotywykonującezadaniaadministracjipublicznej
Istotąsamorząduterytorialnegojestwykonywaniesamodzielnie,wewłas-
nymimieniuinawłasnyrachunek,zadańpublicznych.Podstawowągwarancją
owejsamodzielnościjestustawowenadaniesamorządowiosobowościprawnej
orazobjęciejejsądowąkontrolą.Przynależnośćdodanegosamorząduteryto-
rialnegowynikazmocystosownejustawy(decydujemiejscezamieszkania).
SyntetycznieistotęsamorząduterytorialnegoująłZ.Niewiadomski,stwierdza-
jąc:nSamorządterytorialnyjawisię[ł]jakokorporacjamieszkańcówokreś-
lonegoobszaru,wyodrębnionaorganizacyjnieorazprawnie,itozarówno
wsferzeprawacywilnego,jakipublicznego,demokratyczniezorganizowana,
powołanadosamodzielnego,podlegającegoochroniesądowej,wykonywania
administracjipublicznej(działanianarzeczdobrawspólnego)poprzezszeroko
rozumianezaspokajaniepotrzebzbiorowychwformachwłaściwychorganom
państwa,zmożliwościąichwładczejingerencjiwsferęprzekazanychuprawnień
wyłączniewprzypadkachokreślonychustawą”13.
Wpolskimsystemieustrojowymsamorządterytorialnyjestinstytucjąkon-
stytucyjną,funkcjonujenatrzechpoziomach(gminnym,powiatowymiwo-
jewódzkim),przyczymjegopodstawowąjednostkąjestgmina.Konstytucja
formułujezasadędomniemaniakompetencjinarzeczsamorządu(wykonujeon
bowiemzadaniapubliczneniezastrzeżoneprzezKonstytucjęlubustawydla
organówinnychwładzpublicznych).WramachustrojowychsamorząduKon-
stytucjazkoleiformułujezasadędomniemaniakompetencjinarzeczgminy
(wykonujeonawszystkiezadaniasamorząduterytorialnegoniezastrzeżonedla
innychjegojednostek).
Samorządterytorialnywykonujeokreśloneustawamizadaniawłasneoraz
zleconeustawowozadaniaadministracjirządowej.Drugiezwymienionych
możespełniaćtakżenamocystosownychporozumieńzawartychzorganami
wspomnianejadministracji.
Samorządterytorialnyjakokorporacjadziałaprzedewszystkimzapośred-
nictwemswoichorganówstanowiącychikontrolnychorazorganówwykonaw-
czych.Organamistanowiącymiikontrolnymisą:napoziomiegminy(miasta)
-radygmin(miast),napoziomiepowiatów-radypowiatów,anapoziomie
województw-sejmikiwojewództw.Wymienioneorgany,aściślej-ichczłon-
kowiewyłanianiwdrodzebezpośrednichipowszechnychwyborów.Zko-
leiorganamiwykonawczymisą:napoziomiegminnym(miejskim)-wójtowie,
burmistrzowieiprezydencimiast,napoziomiepowiatowym-zarządypowia-
tówzestarostaminaczele,napoziomiewojewództwzaś-zarządywojewództw
zmarszałkaminaczele.Zwracauwagęzróżnicowaniepozycjiustrojowejor-
ganówwykonawczych.Napoziomiegminy(miasta)organytekadencyjne
ikreowanetaksamojakorganystanowiąceikontrolne,tj.wdrodzepowszech-
13Z.Niewiadomski:Samorządterytorialny.W:SystemPrawaAdministracyjnego.T.6:
Podmiotyadministrująceł,s.128.