Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
DynamikarozwojuAfryki
Subsaharyjskiej
1.1.
Wprowadzenie
HistoriagospodarczaAfrykitrwanieprzerwanieodwielustuleci.Historycznakraina
Nubia,obejmującadolinęśrodkowegoNilu,jużwIVtysiącleciup.n.e.zuwaginaswoje
położenienaszlakuwiodącymwgłąbAfrykiorazbogactwanaturalne(przedewszystkim
złoto)przyczyniłasiędozacieśnianiakontaktówmiędzystarożytnymEgiptemiAfryką
Subsaharyjską.NubiapozostawałaźródłemkulturyicywilizacjidookołoVIwiekun.e.,
następnierolęprzejęłaGhanado1240roku,wktórymstolicazostałapodbitaprzez
SundiatęKeitę,założycielaimperiumMande(imperiumMali),naktóregotematMaurice
Delafosse,francuskihistorykorazadministratorkolonialny
,pisał:nTaniewielkawioska
zGórnegoNigruprzezwieleseteklatbyłastolicąnajwiększegoimperium,któreznała
CzarnaAfryka,orazjednegoznajbardziejznaczącychnacałymświecie”[C.A.Diop1979:
223].W1222rokuproklamowanoKartęManden,znanąpodnazwąMandenKalikan,przez
wieluafrykańskichhistorykówuważanązapierwsządeklaracjęprawczłowiekanaświe-
cie1.OdXVwiekudoszłodorozwojuimperiówSonghaj,YatingaiMossi2.KrólestwaDżo-
lofiKadżornatomiastzaczasówpanowaniaNapoleonaIIIzostałyrozbiteprzezLouisa
Faidherbe’a.Przypominającchronologię,CheikhAntaDiop,nieżyjącysenegalskihisto-
ryk,antropolog,egiptolog,wswojejksiążceNationsnègresetculture,opublikowanejporaz
pierwszywParyżuw1954roku,wskazywałnaciągłośćhistoriiafrykańskiej.
OdXIXwieku,wzwiązkuzpodbojemkolonialnym,afrykańskiegospodarkipełniłyfunk-
cjęsatelitówgospodarekzachodnich.ZtegowzględuMartialZeBelinga,kameruńskisocjo-
logiekonomista,uważa,żenależymówićnieoafrykańskimeksporcie,leczoafrykańskich
1Zob.więcej:B.Ndiaye,DeklaracjaMandeorazKartaKurukanFugaźródłamyślipolitycznejwAfryceZachodniej,seria
nOlsztyńskieStudiaAfrykanistyczne”,t.II:DziedzictwoniematerialneimaterialneAfrykiorazjegowpływnazrówno-
ważonyrozwój,ed.B.Ndiaye,I.A.Ndiaye,Olsztyn2015,s.15–28.
2KrólestwoMossitoterminoznaczającyistniejącewobecnymBurkinaFasojednepodrugichpaństewka,któredomi-
nowałynatymterenieodXIIIwiekudoprzybyciaFrancuzóww1896rokuipowstaniaGórnejWoltyw1919.
Wprowadzenie
17