Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Amerykańskiekspansjonizm
2.DoktrynaMonroego
PierwszedwiedekadyXIXwiekuupłynęłyzatemnawzajemnym
przyglądaniusięprzezobiestrony.Handelzpartneramizzachodniej
hemisferynieprzekraczałwówczas10-12%całościobrotówStanów
Zjednoczonych14,któreraczejbyłyskoncentrowanenarynkacheuro-
pejskich,akontaktydyplomatycznepraktycznienieistniały,jakoże
państwanaterenachbyłychkoloniidopierosiękształtowały,przezco
byłyskupionenapolitycewewnętrznej.Zresztą,choćStanyZjednoczo-
nebyłyprekursoremwuznaniuichniepodległości,zrobiłytodopiero
w1822roku
15
.JednocześnieWaszyngtonbyłzainteresowanywykorzy-
staniemchaosuwEuropiedozagarnięciakolejnychterytoriów.Zdając
sobiesprawęzkosztówprowadzeniadziałańwojennych,StanyZjedno-
czoneskładałykolejnymkrajompropozycjeodkupieniaichterytoriów
wAmerycePółnocnej.W1803rokunabyłyfrancuskądotychczasLu-
izjanęwrazzniezwyklecennymportemNowyOrleanza15mlnUSD,
w1813rokuzaśzajęłyjeszczepółnocnąFlorydę.Południowajejczęść,
pozostającanadalwrękachHiszpanów,zostałaodkupionasześćlat
późniejzazaledwie5mlnUSDnamocytraktatuAdams-Onis
16
.Posze-
rzoneterytorialnieStanyZjednoczonezaczęłyczućsięcorazpewniej
naareniemiędzynarodowej,podczasgdyEuropawidoczniesłabła.Stąd
teżwkrótceWaszyngtonodważyłsięnaoficjalneogłoszenieswojej
politykizagranicznej,którajasnodawaładozrozumienia,żewoczach
Amerykanóweuropejskikolonializmwzachodniejhemisferzedobiegł
końcainiemożebyćmowyojegopowrocie.Chodzituodoktrynę
Monroego,którejzałożeniazawartownapisanymprzezówczesnego
sekretarzastanu,JohnaQuincy)egoAdamsa,corocznymprzemówieniu
doKongresu,wygłoszonymprzezprezydentaJamesaMonroewgrud-
niu1823roku.Podkreślanownimodmiennośćrepublikańskiegosys-
temupolitycznegokrajówzachodniejhemisferyodeuropejskichmo-
narchiiorazzaznaczano,żeinterwencjaStaregoKontynentuwsprawy
14J.Smith,op.cit.,s.9.
15Ibidem,s.14.
16S.Brewer,op.cit.,s.37.
