Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SŁOWOWSTĘPNE
Wyjechali.
Wygnani.Niechciani.Uciekli.
Wrozpaczy.Zciekawości.Znadzieją.
Polscyobywatele,którychprzynajmniejjedno
zrodzicówmiałożydowskiepochodzenie.Przezwładze
PRL,aleteżwdużejmierzeprzezpolskiespołeczeństwo,
uznanizaelementniepożądany.Obcy.Wrogi.Niktnie
powiedziałwprost:„Wynościesię,niechcemywastu,
bojesteścieŻydami”.Aleczuli,jakzabieraimsię
przestrzeńdożycia.
Rok1968całkowicieprzemeblowałimżycie.Niemam
pojęcia,kimbylibydziś,gdybywmarcu1968rokunie
rozpętanowPolsceantysemickiejnagonki.Jak
potoczyłybysięichlosy,gdybyIsekretarzKCPZPR
WładysławGomułka,przemawiając19czerwca1968roku
naVIKongresieZwiązkówZawodowych,niewezwał
Żydów,obywatelipolskich,doemigracji.„Stoimy
nastanowisku,żekażdyobywatelPolskipowinienmieć
tylkojednąojczyznę–PolskęLudową”–powiedział
Gomułka,sugerując,żepolscyŻydziwistocienie
mieszcząsięwtejkategorii.
Aprzecież,jakmówiMichałSobelman:„Wgruncie
rzeczymojarodzinazrobiłaprzezwiekidlaPolskinie
mniejniżwiększośćtych,którzydziśkrzycząopolskim
patriotyzmie.Alemimotow1968rokupowiedziano
takimjakmy,żeniejesteśmyPolakami.Toniepartia,nie
ówczesnyrząd,topowiedziałospołeczeństwopolskie,
przynajmniejjegoczęść.Itakichrzeczysięnie
zapomina”.
Marzecbyłrozgrywkąpolitycznąnaszczytach
ówczesnejwładzy,nowipostanowiliodsunąćstarych
izająćichmiejsca,agrananastrojachantysemickich
okazałasiętuskutecznymnarzędziem.Aledlabohaterów
tejksiążki,nawetjeślizdawalisobieztegosprawę,
Marzecbyłprzedewszystkimciosemwichżycie
osobiste.
Rozniosłoichpoświecie.ZamieszkaliwNiemczech,
