Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Uwagiwstępne.Rozumienieantropologiiicharakteropracowania
13
istotębiologicznątrafniecharakteryzujegreckiepowiedzenie:uNiejestrzeczą
koniecznążyć,rzecząkoniecznąjestżeglować”;jakoistotęspołecznącechujego
tendencjadoprzekraczaniabarierzastanychstrukturiposzukiwaniainnych
rozwiązań;jakotwórkulturyznamionujegotworzenienowychkultur,przeła-
mywanienawyków,tradycji,rutyny.Aktywnośćustanowicentralnyproblemfi-
lozofiiczłowieka.Jest[...]swoiścieludzkąreplikąnawarunkisytuacyjne,wjakich
przebiegażycie”(B.Suchodolski,1985,s.18-19).Azatemjesttotakżeistotny
problempedagogikiihumanistyki.
Postawahumanistyczna,jakocelwychowaniaobecnawróżnymstopniu
wewszystkichnurtachpedagogicznychiwtraktowaniukultury,jesttypowadla
klasyczniepojmowanejpedagogikikultury,nazywanejteżpedagogikąhumani-
styczną,awNiemczechpedagogikąduchowości.Jesttodzisiajnajbardziejzna-
czącyaktualnynurtmyślipedagogicznej,podstawamiktóregosąfilozofiakultury
iteoriawartości,stądteżjegowyraźnezbieżnościzantropologiąfilozoficznąian-
tropologiąkulturową.Przedmiotempedagogikikulturyjestproceskształcenia
opartynaspotkaniujednostkiludzkiejzuznanymidobramikultury,coprowadzi
dozrozumienia,przeżywaniaorazuwewnętrznieniaprezentowanychwnich
wartościiwzbogaceniasiłduchowychczłowieka,kształtowaniaideałukultury,
twórczegoudziałuwżyciuiświecieponadindywidualnychwartości-duchowej
wspólnotywdążeniuludzkościdouprawdyabsolutnej”,doidealnegoświatahu-
manistycznego,dopoczuciapowinnościwobecsiebieispołeczeństwa.
Humanistycznerozumieniekulturywpedagogiceodlatsiedemdziesiątych
XXwiekuzostałoposzerzoneoaspektantropologicznyzewzględunapodniesie-
nierangikulturywwyzwalaniunarodówiutrwalaniuichtożsamości.Oficjalnie
nastąpiłotow1982rokuzasprawątzw.DeklaracjiMeksykańskiej,cozostało
odnotowaneiwdużejmierzeprzyjętewewszystkichniemalsubdyscyplinachpe-
dagogicznych,azwłaszczawedukacjiwielokulturowejimiędzykulturowej,gdzie
niemalżewyłącznieantropologicznietraktowanokulturę.Natomiastjużwdal-
szychdziałaniachUNESCO,począwszyodkonferencjiwGenewiew1992roku,
zaznaczasięharmoniamiędzyantropologicznymihumanistycznymtraktowa-
niemkultury.
Współcześniereaktywowanapedagogikakulturyszerokotraktujekulturę
(obejmujetakżekulturępopularną)iuznajeszerokiespektrumwartości(wtym
wartościutylitarneikonsumpcyjne),nawiązujedotradycjiizobowiązkuuwraż-
liwiarównieżnasferęmoralno-społecznąiintelektualno-estetyczną,stymuluje
postawykreatywneiapelujeobudowanieogólnoludzkiejhumanistycznejwspól-
notyakceptującejodrębnośćiróżnorodnośćkulturyistylówżycia(por.m.in.
J.Gajda,2006,s.164-175;I.Wojnar,2003)1.
1Antropologiapedagogicznadoczekałasiękilkuinteresującychpolskojęzycznychopracowań,
m.in.:B.Suchodolski:Pedagogikajakonaukaoczłowieku[w:]Źródładodziejówwychowaniaimyśli
pedagogicznej,wyb.ioprac.S.Wołoszyn,t.III,ks.2,Kielce1998;Antropologicznepodstawywycho-
