Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WędrówkiLudów
19
Gdybywr.383Maksymus,jakoprzedstawiciellegionówpokonałGracjana,
jakoprzedstawicielaGermanów,tozwycięzcaniewątpliwiedalejenergicznie
rozbudowywałbyswojąbazępoparciawciągupięciulatpanowania.Niemamy
jednaknajmniejszejwzmiankiotakichdziałaniach.Gdybyistniałajakakolwiek
możliwośćtchnięcianowegożyciawprawdziwierzymskisystemwojskowy,to
niktniebyłbynalepszejpozycjidopodjęciatakiejpróby,niżsamGracjan,który
odniósłosławionezwycięstwonadAlamanami(Lentiensami)iodczułzagroże-
niezestronygermańskichsprzymierzeńcównawłasnejrodzinie.Zcałąenergią
pośpieszyłzGaliibypomócswemuwujowi,Walensowi,takbyzzebranymisi-
łamicałegoImperium,odoceanudoTygrysu,mogliwyprzećsiejącychpo-
strachWizygotówzrzymskiegoterytorium,którytoplanzniweczyłozwycię-
stwobarbarzyńcówpodAdrianopolem.
TakwięcwprzekazieoupadkuGracjananieznajdujępodstawdoporzuce-
niamojejkoncepcji,żerzymskisystemwojskowyzaniknąłjużstolatwcze-
śniej.KonstantynWielkibyłcesarzem,którydałnowefundamentyImperium
nietylkopoprzezsojuszzKościołem,leczrównieżpoprzezjednoznaczneza-
akceptowaniebarbaryzacjisystemuwojskowego.Wzajemnerelacjechrześci-
jaństwaiGermanówbyłybliższe,niżtodotejporyzakładano.Zarzut,jaki
uczyniłKonstantynowijegobratanekJulian(Ammianus21.10),żewprowa-
dziłbarbarzyńcównawysokiestanowiska(uquodbarbarosomniumprimusad
usquefascesauxeratettrabeasconsulares”)niejestprzypadkowy,leczgodzi
wsamosednojegopolityki.
Dziedzicznyobowiązekwojskowy
Wczwartymstuleciuuważano,żesynweteranamiałobowiązeksłużbywoj-
skowej,aztegopowoducieszyłsięspecjalnymiprzywilejami.Pierwszytaki
przepispochodzizroku319(zob.Mommsen,Hermes24,s.248).Praktyczne
jegoznaczenie,pozabyćmożelimitanei,naturalniebyłobardzoniewielkie.Na-
leżygopostrzegaćjakoostatecznyiwzasadzienieskutecznyśrodek,mającyna
celuuniknięcieczystobarbarzyńskiejarmii.Wojskowatradycjarodzinnamia-
łasprawićto,czegoniemogłajużdokonaćdyscyplina.
BitwanadrzekąFrigidus
NiewiemynicnatematbitwynadrzekąFrigidus(394)nadktórąTeodo-
zjuszpokonałArbogastesaiEugeniusza.
GuldenpenningwksiążceopublikowanejwrazzIflandemKaiserTeodosius
derGrosse,wyszczególniłizebrałnajbardziejprawdopodobnefaktyzeźródeł
nastronach221-227.Sąonejedyniepaplaniną.Oddziaływymienioneznazwy
lubteżte,doktórychznajdująsiętamodniesieniapoobustronachskładałysię
zbarbarzyńców.
