Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JaśminowarewolucjawTunezji…
23
zaśmożliwościfunkcjonowaniaopozycjipolitycznejwtegorodzajusystemiebyły
wyraźnieograniczone.Możnazaryzykowaćstwierdzenie,żeniewykorzystanotym
samympotencjałuTunezji.NatleinnychpaństwMaghrebuosiągnęłaonanajwyższy
poziomrozwojugospodarczego,znajwyższymdochodemPKBnajednegomiesz-
kańca.Aż80%jejspołeczeństwastanowiłaklasaśrednia,poniżejproguubóstwa
żyłotylko6%mieszkańców,astaływzrostgospodarczy,wynoszącyrocznie5-6%,
przyczyniłsiędoznacznejpoprawypoziomużyciaTunezyjczyków24.Niestety,za-
przepaszczonazostałaszansademokratyzacjiustroju,anarastającewobliczubraku
reformproblemyspołeczno-gospodarczedotknęłyspołeczeństwaprzyzwyczajonego
jużdopewnegopoziomużycia.Dysfunkcjetemiałyujawnićsięzezdwojonąsiłą
wtrakciewydarzeńzapoczątkowanychwgrudniu2010r.
Wdyskursieskupiającymsięnaanalizieprzesłanekwybuchutunezyjskiejrewol-
ty,którazapoczątkowałanowyetapwhistoriipolitycznejispołecznejtegopaństwa,
pojawiłysiępróbynadaniaimpewnegorodzajuramorazpogrupowaniaposzczegól-
nychczynników.WartopochylićsięnadpropozycjamiAlcindyHonwany,pochodzą-
cejzMozambikuantropolożkiispecjalistkiodrozwojumiędzynarodowego.
Honwanawyróżniłapięćkluczowychpłaszczyzn,wktórychobrębiedziałania
tunezyjskichwładzstaływsprzecznościzinteresamiobywateli25:1)nierównyroz-
wójregionalnyimasowebezrobociemłodych,2)korupcjainepotyzm,3)represje
polityczneibrakwolnościobywatelskich,4)wadyreformpodjętychwzakresiepraw
kobiet,5)represjewobecislamuiposzukiwaniereligijnejtożsamości26.Dyspropor-
cjewrozwojuposzczególnychregionówpojawiłysięjużwczasachHabibaBurgiby.
Socjalistycznyeksperymentzpoczątkujegorządówniepowiódłsię,alata70.XXw.
charakteryzowałysięsłabąprodukcjąrolnąiwysokimbezrobociemwmiastach,co
wkonsekwencjinapędzałowzrostimigracjidoEuropy.Poprzejęciuwładzyw1987r.
ZineEl-AbidineBenAlizainicjowałszeregreformgospodarczych,któremiałyna
celuprzyspieszenierozwojukraju.Reformytemiałyzmniejszyćdeficytfinansów
publicznychiograniczyćinflację,prywatyzacjęprzedsiębiorstworazliberalizację
gospodarkipoprzezzawieranieumówowolnymhandlu27,mającychwzałożeniu
wesprzećrodzimychprzedsiębiorcówwkonkurencjizzagranicznymifirmami.Choć
reformyumożliwiłyprzezwyciężeniekryzysugospodarczego,wjakimTunezjazna-
24E.Szczepankiewicz,RegionMaghrebu…,s.129-130.Zob.więcej:O.Lamloum,B.Ra-
venel(red.),LaTunisiedeBenAli.Lasociétécontrelerégime,Paris:L
)Harmattan,2002,Cahiers
deConfluences.
25Honwananazywajenrozłączeniami”(disconnections),kiedypolitykaiinteresyelitwładzy
sąrozbieżnezinteresamiipotrzebamispołeczeństwa.
26A.Honwana,YouthandRevolutioninTunisia,London-NewYork:ZedBooks,2013,s.21.
27M.in.wlipcu1995r.TunezjapodpisałazUniąEuropejskąeurośródziemnomorskiukład
ostowarzyszeniu(wszedłwżyciewmarcu1998r.).Ostatecznezniesieniecełprzewidzianetą
umowąnastąpiłow2008r.,tymsamymkonstytuującstrefęwolnegohandlumiędzyUEaTunezją
jakopierwszymśródziemnomorskimpartneremUE.Zob.Tunisia–Trade.CountriesandRegions,
EuropeanCommission,http:llec.europa.eultradelpolicylcountries-and-regionslcountriesltuni-
sial,10VII2014.
