Book content
Skip to reader controlsSkip to navigationSkip to book detailsSkip to footer
XXWstęp
***
OpróczzamieszczonychwtomiedokumentówzArchiwumRingelbluma
wzbiorachArchiwumŻydowskiegoInstytutuHistorycznegoznajdująsięjeszcze
dwiekolekcje,wktórychzgromadzonołódzkiemateriały.Jednaznich,Zbiórutwo-
rówliterackich.1939–1960(sygn.358),zawiera–pozatekstamipochodzącymi
zgettałódzkiego–takżeutworypowstałewinnychgettachiobozach.Drugakolek-
cja,nazwana:MateriałydodziejówludnościżydowskiejwŁodzi1939–1944(sygn.
205),obejmujedokumentywytworzoneprzezdwieinstytucjedziałającewokupo-
wanejŁodzi:PrzełożonegoStarszeństwaŻydówiniemieckiZarządGetta(Getto-
verwaltung).Stanowionajedyniecząstkęwłaściwychzespołówarchiwalnychzaty-
tułowanych:ZespółPrzełożonegoStarszeństwaŻydów(sygn.278)iAktamiasta
Łodzi–Gettoverwaltungzlat1939–1945(sygn.221),którepowojnieznalazłysię
wzbiorachŻIHwcharakterzedepozytuinaskutekdecyzjipeerelowskichwładzod
jesieni1969r.przechowywanesąwArchiwumPaństwowymwŁodzi
47
.Towłaśnie
zasobyłódzkiegoarchiwumstanowiądziśfundamentstudiównadhistoriążydow-
skiejŁodziwlatach1939–1945.Szczególniecennawliczącym2467jednostek
archiwalnychZespolePrzełożonegoStarszeństwaŻydówjestKronikaGettaŁódz-
kiego–monumentalnyzbiórdokumentówpowstałychiprzechowywanychpodczas
wojnywWydzialeArchiwumPrzełożonegoStarszeństwaŻydów
48
.Próbęedycjitych
materiałówpodjęlijeszczewlatachsześćdziesiątychDanutaDąbrowskaiLucjan
Dobroszycki
49
(pierwszyprzygotowanyprzeznichtomukazałsięw1965,drugizaś
w1966r.;kolejnedwa,gotowedodrukutomyzniszczonowwynikuantysemic-
kiejnagonkiw1968r.).PełneikrytycznepięciotomowewydanieKronikipojawiło
siędopierow2009r.
50
Wostatnichlatachukazałysiędwawydawnictwaźródłowe
zawierającemowyMordechajaChaimaRumkowskiegowygłaszanedopodwład-
nychwgetcie
51
.Nawydanieczekateż–zapewnejużniedługo–innyobszerny
iniezwykleistotnyłódzkidokumentzzespołuaktPSŻ–Encyklopediagetta
52
.
47Zob.T.Epsztein,InwentarzZbiorumateriałówdodziejówludnościżydowskiejwŁodzi1939–
–1944,Warszawa2007–2011(wersjaelektroniczna),s.6.
48ArchiwumPrzełożonegodziałałowgetciepółjawnie.Niemcyniewiedzieliojegoistnieniu.
49Kronikagettałódzkiego,t.1–2,red.D.Dąbrowska,L.Dobroszycki,Łódź1965–1966.
50Kronikagettałódzkiego/LitzmannstadtGetto,t.1–5,oprac.J.Baranowski,K.Radziszewska,
A.Sitarek,M.Trębacz,J.Walicki,E.Wiatr,P.Zawilski,Łódź2009.
51AŻIH,sygn.302/115,NotatnikSzmulaRozensztajna,wyd.jako:S.Rozensztajn,Notatnik,
tłum.,red.iwprowadzenieM.Polit,Warszawa2008;APŁ,PSŻ,sygn.1090,MowyPrezesa
Rumkowskiego,wyd.jako:„SłuchająsłówPrezesa…”KsięgaprzemówieńChaimaMordechaja
Rumkowskiego,red.ioprac.A.Sitarek,M.Trębacz,Łódź2011.
52APŁ,PSŻ,sygn.1103.Jestteżtzw.warszawskaczęśćEncyklopedii–AŻIH,sygn.205/349-350.
Edycjęcałościprzygotowująwspólnie:ŻydowskiInstytutHistoryczny,UniwersytetŁódzki,Ar-
chiwumPaństwowewŁodziorazUniwersytetwGiessen.
