Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.TEORIAAUSTRIACKIEJSZKOŁYEKONOMII
26
oprzećsięnaustalonymsystemiepreferencjiorazgdybyśmyposiadalicałą
wiedzędotyczącądostępnychzasobów,todorozwiązaniapozostawałby
problemczystologistyczno-optymalizacyjny.Wtakiejsytuacjiodpowiedź
napytanie:jaknajlepiejużyćdostępnychzasobów,byłabyimpliciteza-
wartawzałożeniach.Hayekpodkreślajednakzcałąmocą,żetoniejest
problem,którystoiprzedspołeczeństwem.Jakstwierdza:uPowodemjest
to,żeodnoszącesiędocałegospołeczeństwa»dane«niezbędnedotegoro-
dzajuwyliczeńnigdyniesądanepojedynczemuumysłowi,którymógłby
wyliczyćichimplikacje[dlasystemuekonomicznego]–inigdyniebędą
dane[wtensposób]”
30
.
Hayekdefiniujeproblemdorozwiązaniawnastępującysposób:
uSzczególnycharakterproblemuracjonalnegoporządkuekonomicznegookre-
ślanyjestwłaśnieprzezfakt,żewiedzanatematokoliczności,zktórejmusimy
skorzystać,nigdynieistniejewformieskoncentrowanejczyzintegrowanej,ale
tylkoiwyłączniejakorozproszonecząstkiniekompletnejiczęstosprzecznej
wiedzy,którąposiadająwszystkiejednostki.Ekonomicznyproblemstojący
przedspołeczeństwemniejestpoprostuproblememalokowania»danych«
zasobów–jeślijako»dane«rozumiemydanedostępnepojedynczemuumy-
słowi,któryrozwiązujeproblemzadanyprzeztedane.Jesttoraczejpro-
blemtego,jakzapewnićnajlepszeużyciezasobówznanychposzczególnym
członkomspołeczeństwadlacelów,którychrelatywnąważnośćznają
tylkocipojedynczyczłonkowie.Lubteż–skrótoworzeczujmując–topro-
blemużyciawiedzy,któranikomuniejestdanawcałości”
31
.
Hayekzwracauwagęnadwarodzajewiedzy–wiedzętypunaukowego
orazwiedzęuoszczególnychokolicznościachmiejscaiczasu,[...]wramach
tejwiedzykażdajednostkaposiadajakąśprzewagęnadinnymi,posiada
unikalnąwiedzę,którejmożeużyćzyskownie,alektóramożebyćużyta
tylkowtedy,gdydecyzjeodniejzależnesąpozostawionejednostcelubteż
sąpodejmowanezjejaktywnąkooperacją”
32
.
Hayekzauważateż,żeproblemyekonomicznezasadniczopojawiająsię
naskuteknieustanniezachodzącychwrealnejgospodarcezmianróżnych
parametrów,takwięcsystemkoordynacjigospodarkimusiadekwatniena
zmianyreagować,równieżwodniesieniudowiedzyrozproszonejwśród
uczestnikówsystemugospodarczego–czylitejwiedzy,któraniemożebyć
ujętawżadnychstatystykach,awięcniemożebyćteżprzekazanażad-
nejjednostceplanującejcentralnie
33
.Tojedenzargumentównarzeczwy-
braniajakiejśformydecentralizacji.Zkoleisystemzdecentralizowanynie
możepolegaćtylkoiwyłącznienawiedzyuczłowiekanamiejscu”,gdyż
