Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.I.Mielnik,Badanianadzastosowaniemelementówśpiewuklasycznegowrehabilitacjichorychzzaburzeniamigłosu,
Kraków2011;ISBN:978-83-7587-893-6,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2011
tującswojetezywdzielept.Teoryjaimechanizmmowyz1820roku.Późniejtym
zagadnieniemzainteresowałsięWładysławOłtuszewski(1855–1922)orazautorzy
współcześni[23].
Narządgłosuskładasięzczęścicentralnejiobwodowej,któradziękipo-
łączeniomnerwowymtworzycałośćzanalizatoremośrodkowegocentralnego
układunerwowego.Analizatorkorowyjestumiejscowionywkorzemózgowej
płatówczołowych.Wpierwszymitrzecimzakręcieczołowymznajdujesięośro-
dekoddechowykrtani,natomiastwrdzeniuprzedłużonym–ośrodkidlanerwów
zaopatrującychkrtań.Ścisłewspółdziałaniegłosu,słuchu,mowyioddychania
wytwarzasiędziękipowiązaniu(zapomocąpołączeńnerwowych)ośrodków
korowychgłosuzośrodkamiczuciowymiiruchowymimowyorazzośrodkami
słuchuioddychania.Analizatorkinestetycznyisłuchowykontrolujewspółdzia-
łanieośrodkówmózgowychzwiązanychzwytwarzaniemgłosuimowy.
Czynnośćnarządugłosuimowyjestkontrolowanaprzezukładnerwowy
drogączuciagłębokiegoprzezkompensowanieelastycznychwłaściwościinapię-
ciamięśniukładuoddechowo-fonacyjno-artykulacyjnego[49].
RaoulHussonw1950rokuogłosiłnowateorięzwanąnerwowo-mięśniową
lubneurochronaksyjną.Wedługniegopracacałościnarządugłosowegojest
sterowanaprzezośrodkowyukładnerwowyłączniezestrunamigłosowymi.Ich
drganiawywołująimpulsynerwowedocierająceprzeznerwydokrtaniipowo-
dująceskurczmięśniagłosowego.Każdyimpulswywołujejedenskurcz,który
rozwieraszparęgłośni,rozkurczzaśjązamyka.Liczbadrgaństrungłosowych
odpowiadaliczbieimpulsównerwowychwysyłanychprzezośrodkowyukład
nerwowy.TeoriaHussona,aczkolwiekbłędna,przyczyniłasiędorozwojuprac
badawczychorazzwróceniauwaginaznaczenieośrodkowegoukładunerwowego
dlaczynnościśpiewuiartykulacji[9].
Narządgłosuskładasięzefektoraobwodowegoianalizatoraośrodkowego,
któresąscalonedziękipołączeniomnerwowym.Krtańjestgłównączęściąefek-
toraobwodowego;stanowigeneratordźwiękunapędzanegopowietrzemzpłuc.
Dźwięktworzonywkrtaninabieramocywprzestrzeniachrezonacyjnychpołożo-
nychpowyżejgłośni,zwanychnasadą,orazleżącychponiżejgłośni.
Głosludzkijestczęstoporównywanyzinstrumentemmuzycznym(pe-
dagodzyśpiewumówiąo„żywym”instrumencie).Wjegoprzypadkuźródłem
dźwiękupodstawowegosądrgającefałdygłosowe,głównymtorem–nasada,
a„miechemnapędowym”–płucaimięśnieoddechowe(rysunek1).Mechanizm
tenjeststerowanyprzezośrodkowyukładnerwowyikontrolowanyprzeznarząd
słuchu[22,23].
Wokolicypodgłośniowejwzrastaciśnieniepowietrzapodzwartymifał-
damigłosowymi.Przekroczenieprzezciśnienieokreślonejwartościkrytycznej
powodujerozwarciestrungłosowych.Przezgłośnięwpływapowietrze,ciśnie-
niewokolicypodgłośniowejspada,fałdygłosowezaśwracajądopierwotnego
9
