Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Bezpieczeństwokulturoweaprawoadministracyjne–wybraneproblemy
13
Obiekonwencjehaskie(IV
,IX)wograniczonymzakresietraktowałyochronę
dóbrkultury,byłyjednakpierwsząmiędzynarodowąkodyfikacją,którąratyfiko-
waławiększośćcywilizowanychpaństw.PolskaratyfikowałakonwencjęIVw1927
roku,akonwencjęIXwroku1936.
WEuropiewokresiemiędzywojennymnowegoimpulsudokonwencyjnego
unormowaniakwestiiochronydóbrkulturydostarczyławojnadomowawHisz-
panii.NazlecenieLigiNarodówpowołanow1937rokuKomitetEkspertów,który
opracowałwstępnyprojektkonwencjimiędzynarodowejdlaochronyzabytków
idziełsztukiwczasiekonfliktówzbrojnych.Wewstępietegoprojektupowoły-
wanosięnakodyfikacjehaskiezroku1899i1907,awczęścinormatywnejwy-
korzystanoprojektypowstałepoIwojnieświatowej.WybuchIIwojnyświatowej
przerwałpracenadprzyjęciemtejkonwencji.
PoIIwojnieświatowejpowróciłapotrzebakodyfikacjiochronydóbrkultury.
Pojawiłysiędwarównoległecele.Pierwszymbyłapróbalikwidacjiskutkówwojny
przezdziałaniarestytucyjne,drugimrozbudowanieprzepisówkarnych,abylepiej
zabezpieczyćdobrakulturyprzedgrabieżąizniszczeniem.W1954rokuzwołano
doHagispecjalnąkonferencjędyplomatyczną,którazakończyłasiępodpisaniem
14majaaktukońcowegooochroniedóbrkulturalnychwraziekonfliktuzbrojnego
wrazzregulaminemwykonawczymorazprotokołem.DużymosiągnięciemKon-
wencjijestjasneokreślenieprzedmiotuochrony.Terminologiapoprzednichaktów
byłaniejednolita,występowaływnichpojęcia:„zabytek”
,„dziełasztuki”
,„zabytki
historyczneiartystyczne”
.Konwencjaz1954r.,określającprzedmiotochrony,zado-
brakulturalne,bezwzględunaichpochodzenieorazosobęichwłaściciela,uważa:
•
dobraruchomelubnieruchome,któreposiadająwielkąwagędladzie-
dzictwakulturalnegonarodu,naprzykładzabytkiarchitektury,sztukilubhistorii,
zarównoreligijnejakiświeckie,stanowiskaarcheologiczne,zespołybudowlane
posiadające,jakotakie,znaczeniehistorycznelubartystyczne,dziełasztuki,ręko-
pisy,książkiiinneprzedmiotyoznaczeniuartystycznym,historycznymlubarche-
ologicznym,jakrównieżzbiorynaukoweipoważnezbioryksiążek,archiwaliów
lubreprodukcjiwyżejokreślonychdóbr;
•
gmachy,którychzasadniczymistosowanymwpraktyceprzeznaczeniem
jestprzechowywanielubwystawianiedóbrkulturalnychruchomych,określonych
podliterąa),naprzykładmuzea,wielkiebiblioteki,składnicearchiwalne,jakrów-
nieżschronymającenaceluprzechowywanie,wraziekonfliktuzbrojnego,dóbr
kulturalnychruchomych,określonychpodliterąa);
•
ośrodkiobejmująceznacznąilośćdóbrkulturalnychokreślonychpodlite-
rąaib,zwanewdalszymciągu„ośrodkamizabytkowymi.”
