Bezpieczeństwo energetyczne w pierwszej dekadzie XXI wieku

Tomasz Młynarski

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-233-3119-3

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania:

2011

Liczba stron:

316

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Młynarski, Tomasz. Bezpieczeństwo energetyczne w pierwszej dekadzie XXI wieku. Red. . Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2011, 316 s. ISBN 978-83-233-3119-3

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Młynarski, T.

T1 Bezpieczeństwo energetyczne w pierwszej dekadzie XXI wieku

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

PP Kraków

YR 2011

SN 978-83-233-3119-3

Bibliografia BibTex:

@Book{ 43269, author = "Młynarski, Tomasz", editor = "", title = "Bezpieczeństwo energetyczne w pierwszej dekadzie XXI wieku", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego", year = "2011", address = "Kraków", isbn = "978-83-233-3119-3" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Młynarski, Tomasz

ED -

TI - Bezpieczeństwo energetyczne w pierwszej dekadzie XXI wieku

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

CY - Kraków

PY - 2011

SN - 978-83-233-3119-3

ER -

Netografia (standard APA):

Młynarski, Tomasz. Bezpieczeństwo energetyczne w pierwszej dekadzie XXI wieku [baza danych online] Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2011 [dostęp: 03 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/bezpieczenstwo-energetyczne-w-pierwszej-dekadzie-xxi-wieku-tomasz-mlynarski-43269.

bezpieczeństwo energetyczne, geostrategia, global energy governance

e-ISBN: 978-83-233-8729-9

Bezpieczeństwo energetyczne w pierwszej dekadzie XXI wieku bardzo dobrze się wpisuje w modny ostatnio problem bezpieczeństwa energetycznego świata, regionu i państwa. Zwięzły tytuł jest zapowiedzią dobrej książki. ...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-233-3119-3

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania:

2011

Liczba stron:

316

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wykaz skrótów i terminów12
Wstęp16
Część I. Współczesny krajobraz bezpieczeństwa energetycznego22
1. Uwarunkowania geologiczne i geopolityczne u progu drugiej dekady XXI wieku24
1.1. Bilans zasobów surowcowych świata24
1.2. Pojęcie i znaczenie bezpieczeństwa energetycznego30
1.3. Geopolityka „energetycznych szachów” – surowce jako instrument nacisku politycznego35
2. Piractwo morskie jako zagrożenie dla globalnego systemu bezpieczeństwa energetycznego38
2.1. Zjawisko piractwa i terroryzmu morskiego38
2.2. „Wąskie gardła” – główne trasy transportu ropy naft owej na świecie41
Część II. Uwarunkowania polityki energetycznej państw amerykańskich46
3. Polityka energetyczna państw Ameryki Północnej48
3.1. Polityka energetyczna Stanów Zjednoczonych48
3.1.1. Zasoby surowcowe Stanów Zjednoczonych50
3.1.2. Znaczenie ropy naft owej w gospodarce Stanów Zjednoczonych i kierunki dywersyfi kacji dostaw52
3.1.3. Ropa naft owa w bliskowschodniej polityce Stanów Zjednoczonych59
3.1.4. Gaz łupkowy – czyli gorączka złota XXI wieku62
3.2. Polityka energetyczna Kanady66
4. Geopolityka surowcowa państw Ameryki Łacińskiej71
4.1. Zasoby naturalne Ameryki Łacińskiej71
4.2. Zasoby i polityka energetyczna Meksyku74
4.3. Zasoby i polityka energetyczna Wenezueli79
4.4. Potencjał energetyczny pozostałych państw regionu86
4.4.1. Ekwador86
4.4.2. Brazylia88
4.4.3. Boliwia92
4.4.4. Kolumbia94
4.4.5. Chile, Urugwaj, Paragwaj i Argentyna96
Część III. Afryka i Australia jako potęgi surowcowe100
5. Zasoby węglowodorów w Afryce102
5.1. Algieria102
5.2. Angola105
5.3. Egipt107
5.4. Gwinea Równikowa109
5.5. Libia110
5.6. Nigeria113
5.7. Republika Południowej Afryki115
5.8. Sudan117
6. Zasoby mineralne Australii122
6.1. Bilans i założenia polityki energetycznej122
6.2. Australia jako światowy eksporter surowców energetycznych123
6.2.1. Ropa naft owa i gaz ziemny123
6.2.2. Zasoby węgla kamiennego i brunatnego126
6.2.3. Energia odnawialna128
6.2.4. Rudy uranu128
Część IV. Unia Europejska – Rosja i republiki Kaukazu: energetyczna współzależność132
7. Europejska koncepcja bezpieczeństwa energetycznego134
7.1. Bilans energetyczny Unii Europejskiej: nierównowaga zależności134
7.1.1. Problem dywersyfi kacji dostaw surowców142
7.1.2. Budowa wspólnego rynku energetycznego wewnątrz UE146
7.1.3. Przeciwdziałanie zmianom klimatycznym i zwiększenie udziału OZE153
7.1.4. Zintegrowanie wspólnej wizji polityki energetycznej państw członkowskich w ramach WPZiB UE155
7.2. Znaczenie regionu nordyckiego dla bezpieczeństwa energetycznego Europy157
8. Rosyjskie „gry gazowe” – surowce w służbie potencjału siły państwa166
8.1. Zasoby surowcowe Rosji166
8.2. Strategiczne szlaki transportu rosyjskiej ropy naft owej i gazu ziemnego167
8.3. Polityka energetyczna Gazpromu: polityka czy ekonomia?170
8.4. Rosyjskie inwestycje w infrastrukturę przesyłu gazu174
8.4.1. Nord Stream175
8.4.2. South Stream175
8.5. Problem dialogu energetycznego UE – Rosja176
8.5.1. Solidarność energetyczna UE a współpraca gigantów178
8.5.2. „Co jest dobre dla Gazpromu, jest dobre dla Rosji”, czyli rosyjskie inwestycje w europejskim sektorze energetycznym183
9. Rywalizacja energetyczna w basenie Morza Kaspijskiego w XXI wieku190
9.1. Status Morza Kaspijskiego: It’s a Sea! It’s a Lake! No. It’s a Pool of Oil190
9.2. Zasoby państw basenu Morza Kaspijskiego192
9.2.1. Azerbejdżan194
9.2.2. Kazachstan196
9.2.3. Turkmenistan197
9.2.4. Uzbekistan201
9.3. Rosyjskie interesy energetyczne wobec byłych republik radzieckich203
9.4. Niespójność polityki UE wobec państw regionu Azji Środkowej204
9.4.1. Nabucco205
9.4.2. Gazociąg ITGI208
9.4.3. White Stream („Biały Potok”)208
9.4.4. AGRI – White Stream II209
9.5. Kraje Azji Środkowej a Chiny211
Część V. Bezpieczeństwo energetyczne „nowych potęg”216
10. Globalne implikacje polityki bezpieczeństwa energetycznego Chin w XXI wieku218
10.1. Polityka energetyczna Chińskiej Republiki Ludowej218
10.1.1. Bilans potrzeb surowcowych Chin218
10.1.2. Narodowa polityka i chińskie koncerny naft owe222
10.1.3. „Czułe punkty” chińskiej polityki energetycznej224
10.2. Ekspansja energetyczna Państwa Środka227
10.2.1. Chiny – nowy gracz w regionie Bliskiego Wschodu227
10.2.2. „My jesteśmy fabryką świata – niech Afryka będzie naszym spichlerzem”, czyli chińska obecność na Czarnym Lądzie230
10.2.3. Chińska polityka energetyczna wobec krajów Azji233
10.2.4. Chińska współpraca energetyczna z krajami Ameryki Łacińskiej238
11. Polityka energetyczna Indii241
11.1. Zasoby surowców a potrzeby konsumpcyjne241
11.2. Projekty dywersyfi kacji źródeł importu gazu ziemnego244
11.2.1. Gazociąg pokoju: Iran – Pakistan – Indie (IPI)244
11.2.2. Gazociąg Turkmenistan – Afganistan – Pakistan – Indie247
11.2.3. Birma/Myanmar: nowy szlak importowy248
11.2.4. Dywersyfi kacja paliw: skroplony gaz ziemny248
11.2.5. Rozwój energetyki jądrowej249
12. Japonia – „potęga energetycznego ubóstwa”251
12.1. Zasoby a potrzeby surowcowe251
12.2. Japoński przemysł energetyki jądrowej256
Część VI. Energetyczne szanse i wyzwania XXI wieku260
13. OPEC – w uścisku kartelu262
13.1. Geneza i funkcjonowanie OPEC/OAPEC262
13.2. Charakterystyka surowcowa wybranych państw członkowskich OPEC266
13.2.1. Arabia Saudyjska266
13.2.2. Kuwejt269
13.2.3. Zjednoczone Emiraty Arabskie270
13.2.4. Katar271
13.2.5. Irak272
13.2.6. Iran274
14. Arktyka – potencjalny „spichlerz” energetyczny świata278
14.1. Wyścig o złoża Arktyki278
14.2. Problem statusu regionu arktycznego280
14.2.1. Komisja do spraw Granic Szelfu Kontynentalnego ONZ280
14.2.2. Stanowisko państw arktycznych281
14.2.2.1. Rosja281
14.2.2.2. Kanada285
14.2.2.3. Dania287
14.2.2.4. Norwegia288
14.2.2.5. Stany Zjednoczone289
14.3. Pozostali aktorzy zainteresowani obecnością w Arktyce291
Zakończenie296
Spis rysunków, tabel, map, schematów i zdjęć300
Bibliografia304

UwarunkowaniageologiczneigeopolityczneuprogudrugiejdekadyXXIwieku

Ważnyelementskładowypolitykibezpieczeństwaenergetycznegostano-

wiąodnawialneźródłaenergii(energiasłoneczna,wiatrowa,geotermalna),

należyjejednakpostrzegaćraczejjakouzupełnienieenergiiwytwarzanejzpa-

liwkopalnych.Przyszłośćenergetykistanowiąnatomiastpaliwasyntetyczne,

którychrozwójjestograniczonyzpowoduoporulobbywydobywczegoiwielu

branżisektorówprzemysłu,wtymsektoramotoryzacji.

Biorącpoduwagęteiinneuwarunkowania,należystwierdzić,iżmiędzy-

narodowezależnościenergetycznemającorazbardziejznacząceimplikacje

polityczneigospodarczeideterminująkierunkipolitykizagranicznejwielu

państw.Potrzebyenergetycznekształtująnowykrajobrazzapotrzebowaniana

energięzwłaszcza„czarnegozłota”i„błękitnegopaliwa”

,którestająsięnaj-

ważniejszymielementamiregionalnegoimiędzynarodowegosystemubezpie-

czeństwaenergetycznego.

1.2.Pojęcieiznaczeniebezpieczeństwaenergetycznego

Deﬁniującpojęciebezpieczeństwaenergetycznego,należyzauważyć,iżnieist-

niejejednauniwersalnajegodeﬁnicja,arozpatrywaćjetrzebawodniesieniu

doinnychaspektówbezpieczeństwa.Wznaczeniuetymologicznymbezpie-

czeństwooznaczastanniezagrożenia,spokoju,pewności,stanipoczuciewol-

nościodzagrożeń,wolnośćodzagrożeństrachulubataku14.Bezpieczeństwo

oznacza„brakzagrożeniaﬁzycznegoalboochronęprzednim,ochronęprzed

niebezpieczeństwamiipewnośćrozwoju”15.

Bezpieczeństwoenergetycznemacharakterwewnętrzny(równowagapo-

pytuipodaży)orazzewnętrzny(zapewnienierównowagipomiędzyproduk-

cjąkrajowąakonsumpcją)iobejmujeinteresywszystkichpodmiotówzwiąza-

nychzsurowcami:odproducentówieksporterów,przezpaństwatranzytowe

pokonsumentówiimporterów16.Bezpieczeństwoenergetycznejestzatem

składnikiembezpieczeństwanarodowegoimiędzynarodowego,albowiem

obejmujeaspektywewnętrzne,jakizewnętrzneinteresówpaństwa,przyczym

bezpieczeństwoniemożebyćrozumianejakosumabezpieczeństwaposzcze-

14BezpieczeństwoNarodowePolskiwXXIwieku,Bellona2006,s.14–16.

15R.Zięba,Kategoriebezpieczeństwawnauceostosunkachmiędzynarodowych[w:]Bezpie-

czeństwonarodoweimiędzynarodoweuschyłkuXXw.,Scholar,1997,s.3.

16WPolscepojęciebezpieczeństwaenergetycznegozostałozdeﬁniowanewUstawie

z10.04.1997r.Prawoenergetycznewsposóbnastępujący:„bezpieczeństwoenergetyczne–stan

gospodarkiumożliwiającypokryciebieżącegoiperspektywicznegozapotrzebowaniaodbior-

cównapaliwaienergięwsposóbtechnicznieiekonomicznieuzasadniony,przyzachowaniu

wymagańochronyśrodowiska”

Brak wyników

Bezpieczeństwo energetyczne w pierwszej dekadzie XXI wieku

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra