Book content
Skip to reader controlsSkip to navigationSkip to book detailsSkip to footer
34
RozdziałI
Należyjednakpamiętać,żedaneztabelisąopartenasalwieoddanejprzez
równąliniępiechoty,któraniebyłaatakowanaaniostrzeliwanainiemusiała
znosićzwiązanychztymwstrząsów.Żołnierzestrzelalizwyczyszczonejbroni,
aichcelembyłoprześcieradło.Należyrównieżpamiętać,żetrafieniewprze-
ścieradłoniemusibyćrównoznacznezpostrzeleniemczłowieka.
Wnastępnejkolejnościnależyniecozmodyfikowaćteidealnedanetestowe,
abymożnajebyłoodnieśćdowarunkównapolubitwy.Chociażtegorodzaju
informacjesąrzadkospotykane,dysponujemydanyminatematjednejsalwy
oddanejwbitwiepodGöhrde.Bitwarozegrałasię16września1813roku
wpółnocnychNiemczechmiędzykorpusemWallmodenaabrygadągenerała
Pécheux.BatalionBremen-Verden(batalionhanowerskiejmilicji)przyjąłpo-
jedyncząsalwęz66karabinówzodległości60-80kroków12istracił27ludzi13.
Raportypodają,żewsumiestracono30ludzi,akiedybatalionposzedłwroz-
sypkę,podobnooddanodrugąsalwę.Pozwalatowątpićwautentycznośćlicz-
bystratpopierwszejsalwie,aleliczbatajestowieleniższaniżwskazywałyby
natopruskiepróby.
Francuscyżołnierzebylirekrutami,którzymielijużzasobąkilkamiesięcy
służby,aleporazpierwszywzięliudziałwpoważnymstarciu.Chociażniebyli
zaprawionymiwbojuweteranami,zpewnościązostalidobrzewyszkoleniiza-
znajomienizobsługąswychkarabinów.Pierwszasalwazostałaoddanazodle-
głościjakichś64m(70jardów),adrugazbliższego,bliżejnieokreślonegody-
stansu.Świadczytoodośćdużejdyscyplinie.
Mamywięcźródłohistoryczne,któresugeruje,żerzeczywistaliczbacelnych
strzałówwynosiła27lub41%.Pruskietestywskazywałybyna75-81%–nie-
maldwukrotniewięcejniżnapolubitwy.
Dobrzebyłobymiećwięcejtakichprzykładówskutecznościsiłyogniazpraw-
dziwegopolabitwy,leczniestetyalbonieistnieją,alboniesądostępne.Próby
powtórzeniaanalizymatematycznejpruskichtestówpoprzezpoprawienie
wszystkichdanychzapomocąwspomnianejproporcjiokazałysięniezadowala-
jące,wobecczegopostanowionowykorzystaćtrzydane–100%zodległości
0metrów,41%zodległości64m(70jardów)i0%zodległości411,5(450jar-
dów)–ipozwolićkomputerowemuprocesowiwyrównaniakrzywejnawygene-
rowanieprzybliżonejskutecznościkarabinówwwarunkachbitewnych.Krzywa
wyglądanastępująco:
12Wszystkieobliczeniabędąopartenaprzeciętnejodległości70jardów.
13B.vonQuistorp,DieKaiserlichRussisch-DeutschLegion,Berlin1860,s.98.
