Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Wstęp
wyruszyłonwtymsamymczasie,coWasylPapin,posełwielkiegoksię-
ciamoskiewskiego,IwanaIIISrogiego(1462-1505).PodAstrachaniem,
uujściaWołgizostałnapadniętyiobrabowanyprzezTatarównogaj-
skich.Nadalsząwędrówkęzdecydowałsięzatem,chcącpowetować
sobiestraty,poniesionewskutektegozdarzenia.Początkowopłynął
poMorzuKaspijskim,odwiedzającm.in.DerbentiBaku,apotem
przemierzyłterenyPersji,abywOrmuziewsiąśćnastatek,żeglują-
cyprzezMorzeArabskiedoIndii.Nasubkontynencieprzebywał
głównienaterytoriummuzułmańskiegosułtanatuBahmanidów,ze
stolicąwBidarze.DrogępowrotnąnaRuśprzemierzył-powylądowa-
niuwporciewOrmuzie-innątrasą,wiodącąlądemprzezIsfahan
iTebryz,doTrapezuntu,bynastępnieprzepłynąćMorzeCzarne.
WysiadłszynastałylądnaKrymie,udałsięnajprawdopodobniej
wgóręDniepru.Znaczniepodupadłszynazdrowiu,zmarłwdrodze
doSmoleńska.RękopisAtanazegoprzywieźlidoMoskwytowarzyszący
mukupcy,anastępnie-zapośrednictwemdiakaWasylaMamyrewa
-trafiłonw1475r.wręcelatopisarza.Itinerariumzachowałosię
wtrzechredakcjachzXV-XVIIw.Atanazyzawarłwswymutworze
wieleinformacjinatematmieszkańcówBliskiegoWschodu.Kwestia
jegonastawieniadomuzułmanówjestprzedmiotemdyskusjibadaczy
odwielulat.Niektórzyskłonnitwierdzić,żewtrakcieswejpodróży
dokonałonkonwersjinaislam,innipodkreślająjegowyjątkową,wykra-
czającąznaczniepozastandardymoralneepoki,otwartośćnainne
kultury.Niekiedymożnarównieżspotkaćwliteraturzeprzedmiotu
sądy,wedlektórychcasustwerskiegokupcanależyrozpatrywaćjako
przykładjednostki,która-oderwanaodojczystejziemi,pobratym-
cówiwspółwyznawców-niejakozatracaswątożsamość,gubiącsię
wcudzoziemskim,obcymjejcywilizacyjnieimentalnieśrodowisku
44.
44ХождениезатриморяАфанасияНикитина,eds.,transl.М.Д.Каган-Тар-
ковская,Я.С.Лурье,Л.С.Семенов,[in:]БиблиотекалитературыДрев-
нейРуси,vol.VII,Санкт-Петербург1999,s.348-379.Polskiprzekład:Atanazy
Nikitin,Wędrówkazatrzymorza,eds.,transl.H.Willman-Grabowska,
W.Jakubowski,Wrocław1952.И.Ю.Крачковский,Предистория…,
s.15-16;W.Jakubowski,R.Łużny,Literaturastaroruska.WiekXI-XVII.Anto-
logia,Warszawa1971,s.109-110;Д.С.Лихачев,ХожениезатриморяАфанасия
Никитина,[in:]Idem,Великоенаследие.Классическиепроизведениялитературы