Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
W.Kozubski(red.),P.Liberski(red.),Chorobyukładunerwowego,Warszawa2003
ISBN83-200-2972-4,©byWydawnictwoLekarskiePZWL2004
70
Chorobyinfekcyjneukładunerwowego
leukocytów(2000–>70000komórek/dl,zprzewagą
granulocytówobojętnochłonnych)iprawidłowestę-
żenieglukozy.Reakcjałańcuchowapolimerazy
(PCR)wykazujeobecnośćDNABlburgdorferi
wpłyniestawowym,alerzadkoizolujesiężywekręt-
ki.Wrazzupływemczasuzapaleniestawówstajesię
zwyklemniejczęste,aleuniewielkiegoodsetkacho-
rych(ok.10%)objawytenasilająsię.
Późnowprzebieguchorobypojawiasiękolejna
zmianaskórna–acrodermatitischronicaatrophi-
cans(ACA),którarozwijasięzwykleustarszychko-
biet,początkowojakoproceszapalny,anastępnieza-
nikowy.Czynnikiemsprawczymjestprzedewszyst-
kimBlafzelii,dlategoteżACAjestznacznieczęstsza
wEuropieniżAmerycePółnocnej.
Zmiany
neurologiczne
wczesnej
boreliozy.
Zmianyneurologicznemogąpojawiaćsiępraktycznie
wkażdymstadiumchoroby,zwyklekilkamiesięcy
poustąpieniurumieniawędrującego,alemogą
współwystępowaćzrumieniem,anawetgopoprze-
dzać.Bólekorzeniowe,parestezjeiprzeczulicawy-
stępująu30–85%chorych(zwyraźnąprzewagąpo-
pulacjieuropejskiej)itrwajątygodnieimiesiące.
Umiejscawiająsięzwyklenatułowiulubkończy-
nach,mającharakterparzącylubkłujący,mogąwy-
stępowaćwjednymmiejsculubnwędrować”(zmie-
niaćpołożenie).Dodatkowomogąpojawiaćsiębóle
umiejscowionemiędzyłopatkamilubwzdłużkręgo-
słupa.Wkilkadnilubtygodnipojawiająsięwiotkie
niedowładyiporażenia,zwykleasymetrycznieinaj-
bardziejzaznaczonewokolicybólowej;objawy
ruchoweobejmująkorzenie,sploty(barkowyi/lub
lędźwiowy)lubpojedynczenerwy;towarzyszyim
zniesienieodruchówgłębokich;opisywanorozwój
objawówprzypominającychostrązapalnąpoliradiku-
lopatię(zespółGuillaina–Barrégo).Objawomrucho-
wymtowarzysząubytkiczucia.Jakozespołytowa-
rzyszącewymieniasięzapalenieoponmózgowo-
-rdzeniowych(wponad80%przypadków)iporaże-
nianerwówczaszkowych(70%)–przedewszystkim
nerwutwarzowego,częstoobustronnieizzaoszczę-
dzeniemsmaku,codowodzizajęcianerwudystalnie
doodejściastrunybębenkowej.Zinnychnerwów
czaszkowychwystępujezajęcienerwuwzrokowego
(zapalenienerwuiokołonerwowe),nerwówgałkoru-
chowych(przedewszystkimVI)oraznerwuprzed-
sionkowo-ślimakowego;wtymostatnimprzypadku
objawemjestgłuchota.Zajęcienerwówczaszkowych
jestczasowe,aleobserwujesięprzetrwałeobjawy
–np.źrenicęArgyllaRobertsona,ślepotę,głuchotę
lubobjawyzestronynerwówIX–XII.Charaktery-
stycznejestlimfocytarnezapalenieoponmózgowo-
-rdzeniowych,któregonajbardziejtypowymobja-
wemjestbólgłowy,natomiastsztywnośćkarkuiob-
jawyoponowewystępująrzadziej.Jestonopoprze-
dzoneobecnościąEMjedyniew40%;częściej
wAmerycePółnocnej.Rzadziejrozwijająsięcechy
zapaleniardzeniakręgowegowpostacispastycznej
tetraparezy,zespołupołowiczegouszkodzeniardze-
nia(Brown–Sequarda);obserwujesięizolowanyob-
jawBabińskiego.Zapaleniemózguwystępujeuok.
35%chorychmożebyćjedynymobjawemboreliozy,
manifestującsiępodpostaciąsenności,śpiączki,za-
burzeńpsychicznych(halucynacje,zespółparanoidal-
ny,pobudzenie,katatonia),objawówogniskowych
idrgawek.Występująruchymimowolne:drżenie,
pląsawica,dystonia,atetoza;obserwujesięteżzespół
móżdżkowy.Wkomputerowejtomografiiosiowej
obserwujesięogniskaischemicznewkorzeoraz
ogniskaozmniejszonejgęstościwistociebiałej–od-
powiadającezmianomdemielinizacyjnym,awMRI
ogniskahiperintensywnegosygnału.Płynmózgo-
wo-rdzeniowywykazujezwiększonąpleocytozę(do
4000komórek/Pl;zwyklejednak100–200),podwyż-
szonestężeniebiałka(zwykle100–300mg/dl,nawet
do>1000mg/dl)orazprawidłowelubobniżonestę-
żeniecukru.Niekiedywpłyniemózgowo-rdzenio-
wympojawiająsięlimfoblastyistwierdzasięaktyw-
nośćmitotyczną,comożesugerowaćproceslimfo-
proliferacyjny.PoziomyIgGiIgMsąpodwyższone;
obserwujesięoligoklonalnąIgG.
Zmianyneurologicznepóźnejboreliozy.Objawy
neurologicznepóźnejboreliozykształtująsięnieco
odmienniewEuropieiwAmerycePółnocnej.Pocho-
dzenietychróżnicniejestdokońcaznane.Należy
podkreślić,żewEuropieboreliozęwywołujenietyl-
koBlburgdorferisensustricto,aletakżeinnegeno-
gatunkiborelii.Objawyterozwijająsiękilkamiesię-
cypoinfekcjii,wodróżnieniuodpowikłańwczesnej
boreliozy,nieustępująsamoistnie.WEuropienaj-
częstszymzespołemjestprzewlekłepostępująceza-
paleniemózguirdzenia(ang.progressiveborrelia
encephalomyelitis),będącejednakrzadkimpowikła-
niem(<0,5%wszystkichprzypadków).Wwiększo-
ściprzypadkówbrakwywiaducodougryzieniaprzez
kleszcza,obecnościrumieniawędrującegolubzapa-
leniaoponi(lub)korzeninerwowych.Chorobapostę-
pujelatami(do>20lat),niekiedywsposóbskoko-
wy;epizodyzaostrzeńprzypominająprzemijające
atakiischemicznelubepizodyudarowe;całośćnaśla-
dujekiłęnaczyniowo-mózgową.Obserwujesięobja-
wyogniskowe:niedowładypołowicze,zaburzenia
mowy,ataksję,dyzartrię,drgawki,apraksję,zaburze-
niapolawidzenia,porażenienadjądroweorazzabu-
rzeniaświadomościwpostacimajaczenia(delirium)
lubotępienia.Częste(ok.50%)jestzapalenierdzenia
–objawiającesiępostępującąpara-lubtetraparezą
zzaburzeniamiczynnościzwieraczy.Objawomzapa-
leniaopon,mózgui(lub)rdzeniatowarzyszązajęcie
nerwówczaszkowych,najczęściejVII(jednostron-
nie),aletakżeVIII(zwykleobustronnagłuchota),
IoraznerwówopuszkiIX–XII.Występujeradikulo-
patia(w8%),mononeuropatialubradiculoplexo-
patia.Płynmózgowo-rdzeniowywykazujepleocyto-
zęlimfocytarną(100–200komórek/Pl,nawetdo
>2000/Pl),podwyższonypoziombiałka(zwykle
100–200;możebyćponad1500mg/dl)orazprawi-
dłowylubobniżonypoziomglukozy.Wpłynieobser-
