Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
więciprzestraszaUpotworemświataidealnego”,zachwycając
sięjednocześnieUcudemanalizy”-tworzonąprzezsiebie
Uanaliząpołożenia”(Analysissitus),któramiałabydopełnić
powszechniejużznanąUanalizęwielkości”:UOdkryłemele-
mentynowegorachunkuznaków,któryjestzupełnieróżnyod
algebry,aprzytymwyśmieniciebędziesięnadawałdotego,
byprezentowaćumysłowiprzedmiotyzmysłowejnaoczności
dokładnieizgodniezichnaturą,bezpomocyfigur”
10
.Nic
jużwłaściwieniepowinnoprzeszkadzaćurzeczywistnieniu
przezLeibnizaowejmathesisuniversalis,którasprowadzi-
łabywreszciezazwyczajcokolwiekrozwichrzonąfilozofię
dojasnychiwyraźnych,formalnieniezawodnychoperacji,
choćjużwdotychczasowymrozumieniulogikiimatema-
tykisięniemieszczących.Jestniewątpliwązasługą,aza-
razem,paradoksalnie,ograniczeniemKanta,który-mimo
żewmatematyceporuszałsięzmniejsząodLeibnizaswo-
bodąiznajomościąrzeczy,wykładałbowiemto,cowymyślili
inni-doszedłwkońcudowniosku,żetakżekwestiefilo-
zoficznetrzebarozstrzygaćpraktycznie,napodstawienie
obiecującychprojektów,lecznaoczniesprawdzalnejwiedzy,
azatem,żeniewystarczydalejwysubtelniaćteoretycznej
argumentacjiwkwestiihipotezyKopernikaitrzebawreszcie
zacząćsięobracać-tymczasemjeszczeprzezzaangażowanego
wtymceluwidza.OilebowiemKantmożejeszczepodliczać
obrotyuprzedmiotowionegoprzezsiebiewidza,otyle,jako
nosicielniewymiernejmoralnejpodmiotowości,starasięza
wszelkącenęniedopuścićdosytuacji,wktórejsammógłby
zostaćpodliczony.
10Cyt.zaprzełożoną(wrazzdysertacjąz1770r.ilistamidopóźniejszego
autoraKrytyki)iopatrzonąPosłowiemprzezArturaBanaszkiewicza,atakże
opracowanymiprzezniegoprzypisami,rozprawkąz1768rokuOpierwszej
podstawieróżnicykierunkówwprzestrzeni(I.Kant,Oformieizasadachświata,
przeł.A.Banaszkiewicz,Kraków2005,s.62).
PRZEWRÓTKOPERNIKAŃSKI2.0
37
