Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Powstanieirozwójruchusyjonistycznego
37
ŻydzizEuropyŚrodkowo-Wschodniej,otylewrazznarodzinamisyjoni-
zmupunktciężkościprzeniósłsiędoEuropyZachodniej.EuropaŚrod-
kowo-Wschodniastanowiłanajwiększyrezerwuarludnościżydowskiej.
ŻydzizEuropyZachodniejdysponowalijednakwiększymimożliwościa-
migospodarczymiipolitycznymi,posiadalilepszekontaktywkręgach
rządówpaństwZachodu.Wprzypadkuzorganizowanegosyjonizmu
politycznego,którywkraczałwkrytycznyetappraktycznejrealizacji
snutychprzezlatawizji,tewalory,którymidysponowaliŻydziniemiec-
cy,francuscy,angielscyczyamerykańscy,byłytrudnedoprzecenienia.
NieoznaczałotobynajmniejmarginalizacjiŻydówzEuropyŚrodkowo-
-Wschodniej.Wciążstanowilionifilarsyjonizmu.NaZachodzieulo-
kowanojednakcentrumoperacyjne.WtrakciePierwszegoKongresu
SyjonistycznegopowołanodożyciaOrganizacjęSyjonistyczną(OS),
przemianowanąw1960rokunaŚwiatowąOrganizacjęSyjonistyczną
(ŚOS).Herzldostałmocnąlegitymacjędokontynuowaniastarańobu-
dowęniepodległegopaństważydowskiego.Dowybuchudrugiejwojny
światowejzwołanowsumie21kongresów.Odbywałysięonewróżnych
ośrodkacheuropejskich,najczęściejwBazylei,aletakżewLondynie,
Hadze,Hamburgu,Wiedniu,KarlowychWarach,Zurychu,PradzeiLu-
cernie.OstatniprzeddrugąwojnąświatowąXXIKongresSyjonistyczny
odbyłsięwGenewiewdniach16-26sierpnia1939roku.Pierwszypo
zakończeniuwojny,aXXIIwkolejności,Kongresobradowałwdniach
9-24grudnia1946rokuwBazylei.Wdniach14-30sierpnia1951roku
obradowaliuczestnicyXXIIIKongresuSyjonistycznego,któryporaz
pierwszyzwołanowJerozolimie.OdtądJerozolimazaczęłapełnićfunk-
cjęstałejsiedzibyKongresówSyjonistycznych.
Kolejnekongresynadawałytonitemporozwojowiruchusyjonistycz-
nego.Podczasnichzapadałystrategicznedecyzje.WtrakcieVKongre-
suSyjonistycznegopowołano-wspomnianyjuż-ŻydowskiFundusz
Narodowy.PodczasXIIIKongresuwKarlowychWarach(6-18sierpnia
1923roku)zadecydowanooutworzeniuUniwersytetuHebrajskiego
wJerozolimie,któryotwartouroczyścienaGórzeSkopusdnia1kwietnia
1925roku.Dodziełatworzeniatejuczelnienergiczniewłączylisięprzed-
stawicielediasporyżydowskiejzcałegoświata.Ważnąrolęwtym
przedsięwzięciuodegraliŻydzipolscy.W1922rokuwWarszawiepo-
wstałoTowarzystwoPrzyjaciółUniwersytetuHebrajskiegowJerozolimie
