Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
56
CzęśćIReadaptacjaspołecznaskazanych–aspektyteoretyczneipraktyczne
„1.Człowiekdysponujeskończonąilościązasobów.
2.Wymogomśrodowiskamożnasprostaćzapomocąspecyficz-
nychzasobów.
3.Jeślijednostkadysponujewymaganymizasobami,tojestwsta-
niezmienićbądźpokonaćstres,anawetwogólemuzapobiec”98.
Naprocesreadaptacjispołecznejskazanychmożnapopatrzećprzez
pryzmatprzywołanegomodelu.Skazanympoopuszczeniuwięzienia
towarzyszstres99.Należyzwrócićuwagę,żeniepojawiasięonwów-
czas,gdybyływięzieńpowracadogrupyosób,wktórychtowarzy-
stwieczujesiędobrze.Wtakimprzypadkusątonajczęściejdawni
bądźnowiznajomipochodzącyzeświataprzestępczego.Wtakiejsy-
tuacjitrudnorozważaćkwestieponownejadaptacjispołecznej,gdyż
danaosobanieodczuwanastępstwcharakterystycznychdlasytuacji
zmiany.Takwięcmechanizmyadaptacyjnewypracowaneprzedpo-
bytemwwięzieniuspełniająswojąfunkcjęrównieżpojegoopuszcze-
niu,gdyżwżyciuskazanegoniewielesięzmieniło.Przebywawzna-
nymsobieotoczeniuijegosubiektywnaocenasytuacjiniekojarzysię
zsytuacjązmiany.Takasytuacjapotwierdzatezęowystępowaniuza-
chowańdopasowaniasięjednostkidowymagańśrodowiska(mecha-
nizmasymilacji).
Każdyczłowiekwokreślonychsytuacjachreagujewindywidual-
ny,sobiewłaściwysposób,uzależnionyzarównoodzasobówze-
wnętrznychiwewnętrznych,odichwzajemnychrelacjiikontekstu
sytuacyjnego.Dlajednejosobykoniecznośćfunkcjonowaniawno-
wychwarunkachbędzieoznaczaćlęk,strach,poczucieniepewności,
atymsamymzaburzyprocesreadaptacjispołecznej,uinnejtasama
98Dz.cyt.,s.108.
99Odpornośćnastreszależyodinterakcjimiędzyczynnikamisytuacyjnymiaosobo-
wościowymi.Ludzieróżniąsięmiędzysobąwzakresiereagowaniastresemnasy-
tuacjetrudne.Zależytoodpewnychcechsytuacjiorazodichsubiektywnejpercepcji
przezczłowiekaioszacowaniustopniazagrożenia.WgR.LazarusaiS.Folkman
ostresiemożnamówićdopierowtedy,gdyczłowiekstwierdzi,żenieporadzisobie
zwymogamidanejsytuacji,żeniedysponujewystarczającymimożliwościamiobro-
nysiebieprzedzagrożeniem.Por.R.S.Lazarus,Paradygmatstresuiradzeniasobie,
NowinyPsychologiczne1986,s.19.
