Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
porozumieniazNiemcami.Jednakgdyrządniemieckiniechciałzre-
alizowaćpożyczekrosyjskich,Rosjanieponowniezwrócilisięwstro-
nęFrancji.Wpaździerniku1893rokudoTulonuprzybyłazrewizytą
delegacjarosyjska.27grudnia1893rokui4stycznia1894rokurządy
obupaństwpotwierdziłykonwencjęwojskową,a17marca1894roku
podpisałytraktatsojuszniczy28.
W1898rokuministrempolitykizagranicznejFrancjizostał
ThéophileDelcassé(1852–1923)ipostanowiłwzmocnićsojuszfran-
cusko–rosyjskiprzezukładzWielkąBrytanią.Doprowadzeniedoso-
juszufrancusko–brytyjskiegoniebyłosprawąłatwą.Obydwapaństwa
dzieliłysporeróżniceinteresównaterytoriumAfryki.Punktamispor-
nymibyłydwakraje:EgiptiMaroko.Pierwszyznichznajdowałsię
podwpływemWielkiejBrytanii,którautrudniałainwestycjefrancu-
skienajegoterenie,drugikontrolowaliFrancuzipoprzezswojąkolo-
nięwAlgierze,zagrażająctymsamymbrytyjskiejdrodzedoIndiipro-
wadzącejprzezGibraltar.Jednak,gdynapoczątkuXXwiekuwAfryce
PółnocnejpróbowaliusadowićsięNiemcy,obydwapaństwapostano-
wiływystąpićwspólnieprzeciwkozapędomkolonialnymnowegokan-
clerzaNiemiecBülowa29.W1903rokuzwizytądoParyżaprzybyłkról
angielskiEdwardVII30.WtymsamymrokuzrewizytądoLondynuudał
sięprezydentLoubet—podwalinypodprzyszłeporozumieniezostały
położone.8kwietnia1904rokuministersprawzagranicznychWielkiej
Brytanii—lordLansdowniambasadorFrancji—PaulCambonpod-
28
Przymierzefrancusko–rosyjskiezostałoumocnionepostanowieniamiuzupełnia-
jącymiwlatach1899,1900,1911i1912.
29
BernhardHeinrichKarlMartinvonBülow(1849–1929),niemieckipolityk,dy-
plomataimążstanu,kanclerzIIRzeszyorazpremierPruswlatach1900–1909.
Wjednymzeswoichprzemówieńkanclerzmówił:„Niemcysąpierwszymznaro-
dównaszegoglobu,któryzostałpokrzywdzonyprzypodzialeświata.(...)Nikogo
niechcemypostawićwcieniu,aledomagamysięnaszegomiejscapodsłońcem”.
W1883rokuNiemcyweszliwposiadanieterytoriówdzisiejszejNamibii.Wrok
późniejwichręcedostałysięwybrzeżaTogoorazKamerunu.Wsześćlatpóź-
niej,w1890roku,sztandaryniemieckiezałopotałynadTanganikąorazwyspa-
miSongo–Songo,TscholeiMafia.TerytoriatezwanoodtądNiemieckąAfryką
Wschodnią—PalmerA.,Kto...,op.cit.,s.77–78.
30
EdwardVIIKoburg(1841–1910)—panowałod1901do1910r.
PrzełomXIXiXXwieku.Pierwszawojnaświatowa
51
