Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JacekAndrzejowski
CmentarzyskozokresuwpływówrzymskichwOpinogórze
NiedawnominęłoćwierćwiekuodukazaniasięartykułuProfesora,wktórym-opierając
sięnaarchiwaliachTowarzystwaWarszawskiegoPrzyjaciółNauk(dalej:TWPN)-wprowadził
OndoliteraturyarcheologicznejnekropolękulturywielbarskiejwOpinogórzenapółnocnym
Mazowszu
1
.OcmentarzyskutymwspominałwprawdziewcześniejAndrzejAbramowicz,ale
dopieroJerzyKolendoustaliłjegolokalizacjęikrytycznieskomentowałpodstawydatowania
pochodzącychstamtądmateriałów
2
.
Przypomnijmy:w1818rokustarostaopinogórskigen.WincentyKrasiński,podówczas
jeszczeprzybranyczłonekTWPN
3
,podarowałdojegozbiorównieokreślonąbliżejpopiel-
nicęglinianą,aczterylatapóźniej-kilkaprzedmiotówzwyposażeniaprzykrytegobrukiem
grobuinhumacyjnego,odsłoniętegowobecnościsamegogenerała(S.STASZIC1820,144;1823,
217-218;A.KRAUSHAR1902,209;1904,322).Dziękidokumentomzachowanymwarchiwa-
liachTWPNProfesorKolendomógłstwierdzić,żezabytkiprzekazaneprzezKrasińskiego
w1822rokuodkrytopodczaspracziemnychzwiązanychzbudowąrodzinnegogrobowca
iufundowanegoprzezKrasińskiegokościoła,ostatecznieerygowanegowłaśniew1822roku
4
.
Zachowaneopisypozwoliływprawdzienaidentyfikacjękulturowąwspomnianegogrobu
(kulturawielbarska),alejużtylkonanaderogólnejegodatowanie(młodszyokreswpływów
rzymskich).Niewiadomo,naturalnie,czypopielnicęwykopanąwcześniej,aofiarowaną
Towarzystwuwroku1818,znalezionowtymsamymmiejscuiczymiałaonatakąsamąatry-
bucjęimetrykę.Znamienne,żeKrasińskinieprzypomniałoniejwskierowanymdoStaszica
liścietowarzyszącymzabytkom,cozdajesięsugerować,żemogłotujednakchodzićojakieś
innestanowiskowOpinogórze,siłytegoargumentunienależyjednakprzeceniać
5
.Wtymże
liścieKrasińskipiszenatomiastopopielnicy,odkrytejirozbitejprzezgrabarzywyrównujących
wzgórek,naktórymwznosisiękaplica,wspominatakże,iżwpobliskimmiejscuwieleurnodkryć
miałprzed40latyjegoojciec(J.KOLENDO1994,193).Taostatniainformacjaniekonieczniemusi
jednakodnosićsiędobezpośredniegosąsiedztwakościołaopinogórskiego,takzuwaginajej
źródło(podługtradycjistarychludzi),jakienigmatycznąlokalizację(wpobliskimmiejscu)tegoż
odkryciaoraznaderogólneokreśleniejegodaty
6
.
1DzisiajOpinogóraGórna,gm.loco,pow.ciechanowski,stan.1(AZP42-63/1).
2J.KOLENDO1994;1998,91-95(tuomyłkowozodesłaniemdo37.tomu„Światowita”wydanegowroku1993);
por.A.ABRAMOWICZ1967,33(tubłędnie:Opiniogóra).
3K.AJEWSKI2001,30-31.DośćkrytycznienatematdziałalnościKrasińskiegowTWPNwypowiadałsięJerzy
Michalski(1953,61).
4Odnośniedopoczątkówkościołaopinogórskiegozob.np.:R.PASIECZNY1996,101;M.M.GRZYBOWSKI2014,5,
16-21;A.KARASIEWICZ2014,93;W.J.GÓRCZYK2014,104;M.BRAL2016,171.
5RazemzpopielnicązOpinogóryKrasińskidarowałdrugąurnę,wykopanąwokolicyKalisza(S.STASZIC1820,
144)-bezwiększychwątpliwościmożnazałożyć,żemowatuowsiKalisz,położonejook.6kmnapółnocny
zachódodOpinogóry,wgminieRegimin(por.Słownikgeograficznył1882,699).
6Kolendo(1994,194iprzyp.30)przyjmujejednak,żemowatuotymsamymstanowisku,aodkryciadoko-
nanookoło1782roku,podobnieDariuszWyczółkowski(1996,68),którywprostuznajerok1782zadatętego
odkrycia.Przypomniećtrzeba,żeojciecWincentego,JanKrasiński(1756-1790),właśniew1782rokuzostałstarostą
