Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zaużytkowanieczystychdóbrpublicznychniemaopłat.Konsumpcjaprzezko-
lejnejednostkiwiążesięzzerowymkosztemkrańcowymichprodukcji81.Oznacza
to,żekosztprodukcjidobraniejestwyższyodkosztukoniecznegodostarczenia
gojednejosobie.Przykładamitakichdóbrjestlatarniamorska,obronanarodowa
luboświetlenieuliczne.Korzystaniezdóbrpublicznychpozwalamieszkańcomna
zakupzazaoszczędzoneśrodkifinansoweinnychdóbr,wtymmieniaprywatnego.
Nierywalizowalnośćodobrapubliczne,skutkujenieujawnianiemprzezklien-
tówwłasnychpreferencjiiwówczasniemamożliwościzgłaszaniauwagdojako-
ścioferowanegodobra.Jesttozwiązanezniematerialnościąusług,jednościąpro-
dukcjiikonsumpcjiorazbrakiemmożliwościprodukcjinazapas82.Poziomjakości
usługpublicznychniepowinienbyćuzależnionyodliczbykorzystających.Nieza-
wszejednakudajesięzapewnićoczekiwanyichstandard.
Zproblematykądóbrpublicznychwiążesięzagadnieniedobrobytuspołecz-
nego.Matoodzwierciedleniewteoriidobrobytu,nawiązującejdoteoriidóbrpu-
blicznych.WedługV.Pareto,wzrostdobrobytuspołecznegowystąpi,gdyrośnie
dobrobytchociażjednegoczłonkatejzbiorowości,ajednocześnieinniczłonko-
wiezbiorowościnieodczuwająjegospadku.Przyjęcietakiegozałożeniasprawia,
żepomijanajestocena(relatywna)użytecznościprzezposzczególnychczłonków
zbiorowości.
Jakofunkcjadóbrpublicznych,ważnajestinkluzjaspołeczna,rozumianajako
proceswłączaniaobywatelidoaktywnegouczestnictwawżyciuspołecznym,
udostępnianiedóbrbezwskazywaniaichbeneficjentóworazzapewnieniespój-
nościspołecznej.Wspieraniefinansoweprzezpaństwodostępudodóbrjestswo-
istymuprawnieniem,którewszerszymwymiarzebudzikontrowersjeipytania
oichzakresiskalęprawobywatelskich.Sporybezpośrednionawiązujądokon-
cepcjisprawiedliwościspołecznej83.
Funkcjedóbrpublicznych(społeczne,gospodarczeorazśrodowiskowe)moż-
narozpatrywaćprzezpryzmatkategoriiużytecznościpublicznej,zczymzwiąza-
najestważnarolainstytucjipaństwowychisamorządowychjakoorganówodpo-
wiedzialnychzaokreśleniezakresudóbrpublicznychisposobuichdostarczania.
Polegatonazapewnieniubieżącegoinieprzerwanegozaspokajaniapotrzebspo-
łecznychwtychobszarach,któresądlamieszkańcówważneidotyczyusługpu-
blicznych,którychwytwarzaniemniejestzainteresowanyrynek,bądźteżofer-
ta,naprzykładzpowoducenylublokalizacjiograniczamożliwościichzakupu
81
P.A.Samuelson,Ekonomia…,1995,s.509.
82Wyróżnionecechymożnaodnieśćdousługtransportowych.Szerzejzob.W.Grzywacz,J.Burnewicz,
Ekonomikatransportu,WKiŁ,Warszawa1989.
83Zob.Zarysekonomiisektorapublicznego,red.M.Broll,Wyd.UniwersytetuEkonomicznegoweWro-
cławiu,Wrocław2010,s.49.
31
