Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Rozwójspołecznymłodzieżywokresieadolescencji
Skokpokwitaniowywystępujeukażdegodorastającegodziecka,zuwzględ-
nieniemróżnicyczasupojawieniasię,natężeniaorazokresutrwania,wszcze-
gólnościnależyrozgraniczyćcechyfizjologiczneokresuadolescencjiwedług
płciorazzewzględunawiek.
Najczęściejporuszanymzagadnieniemwzakresierozwojuczłowieka
wokresiedorastaniajestrozwójpsychologiczny.Wtymczasienastępujewie-
lezmianwprocesachemocjonalnymipoznawczymorazrozumienianorm
moralnych.Bardzoistotnąrolęwtymokresieodgrywaposzukiwanieprzez
dorastającychwłasnejtożsamości.Procesprzechodzeniazdzieciństwakudo-
rosłościmożnaująćnadwasposoby,mianowicie:
1)pozycjąmiędzydzieciństwemidorosłością,przezKurtaLewinaokre-
ślonąpozycjąmarginalną;
2)dążeniemdoukształtowaniatrwałejstrukturyosobowościimocnej
tożsamości,copodkreślałErikHomburgerErikson.
KurtLewinprzyokreślaniupozycjimarginalnejwyróżniłspecyfikęokre-
suadolescencjiwsposóbnastępujący:
–nieśmiałość,wrażliwośćiagresywność;
–konfliktypomiędzywartościami,ideologiamiistylamiżycia;
–afektywnenapięciewynikającezpowyższychkonfliktówicech;
–skłonnośćdoradykalizmu,ekstremizmu,rygoryzmuwdziałaniu
imyśleniu,zdolnośćdonagłejzmianystatusu8.
NatomiastErikH.Erikson,piszącokształtowaniuwłasnejtożsamości
wwiekudorastania,podkreślałistotęmoratoriumpsychologicznego,prze-
strzeniczasowej,kiedybezpiecznyokresdzieciństwawydłużasięwobawie
przedautonomiążyciadorosłegoczłowieka9.
Powyższeprocesypsychologiczneuczestnicząwinterakcjach,podczas
przebywaniawśródspołeczności,wktórejdorastaiprzebywamłodzież.Jest
tozróżnicowaneśrodowiskozarównopodwzględempsychicznym,emocjo-
nalnym,wartościowymietycznym,aledziękitemuosobowośćczłowieka
kształtujesięróżnorodnie.Naowąróżnorodnośćwpływmajątakżewzajem-
nepowiązaniapomiędzyprzemianamifizjologicznymimłodegoczłowieka,
oddziaływaniamizestronyśrodowiska,współczesnegoświataiwewnętrzna
potrzebasterowaniawłasnymżyciem.
Socjologicznepodejściedookresuadolescencjiopierasięprzedewszyst-
kimnakulturze,możnanawetstwierdzić,iżzperspektywysocjologicznej
okresdorastaniajestelementemkultury.Najistotniejszączęściąaspektuso-
cjologicznegojestprocesspołecznegodojrzewania.ZdaniemMariiTrawiń-
skiejmożnarozróżnićtenetapżycialudzkiegonaflprocesywchodzenia
wspołeczneroleosóbdorosłychiprocesytworzeniaprogramówżyciowych
8
I.Obuchowska,Psychologiadążeńludzkich,wyd.4,Warszawa1983,s.14.
9
I.Obuchowska,Psychologiczneaspektydojrzewania,dz.cyt.,s.137.
12
