Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Początkihistoryczne
49
towaremhandlowym.Archeolodzyznaleźliskorupywielunaczyń,zktórychnajstarsze
pochodząsprzedokoło13000latiuważanesązanajstarszenaświecie.Towłaśnienaten
czasdatujesięwJaponiipocząteknowejkultury-kulturyneolitycznej(młodszaepoka
kamienia,epokakamieniagładzonego),któratrwaładookołoIVwiekup.n.e.Ponieważ
naczyniatezdobiono,odciskającnaniewypalonejgliniewzórsznura(jómon),neolit
wJaponiinazywanyjestokresemJōmon,czyli[kultury]wzorusznurowego.Nazwętęsto-
sujesiędodziś,choćwiadomo,żetylkoczęśćceramikizdobionowtensposóbiwdodatku
nieprzezcałydługiokresneolitu.Alezpewnością,niezależnieodzdobień,ceramikata
różnisięodwyrobówglinianychznastępnejepoki-eneolitu.Tensposóbzdobienianiebył
wcalewyjątkowyiniespotykanynaświecie.StosowanogotakżewEuropie,wtymwPolsce
(Śląsk,Kujawy,Małopolska).Napodstawietakiegozdobienia,czyliodciśniętegopoziomo
wgórnychpartiachnaczyniawzorusznura,wyodrębnionokulturęceramikisznurowej.Kul-
turatarozwijałasięwróżnychrejonachEuropyodokoło3200dookoło2000lattemu,
czyliznaczniepóźniejniżwJaponii.
OistnieniuwJaponiikulturyneolitycznejdowiedzianosiędopierowdrugiejpoło-
wieXIXwiekuzbadańzapoczątkowanychprzezamerykańskiegozoologaEdwardaSylwe-
straMorse’a(1838-1925),któryzupełnieprzypadkowo,jadącpociągiemnatrasieJoko-
hama-Tokio,wokolicyŌmori(dziśdzielnicaTokio)zwróciłuwagęnaosobliwykopiec,
nazwanypóźniejpagórkiemmuszlowym(kaizuka).Jaksięokazało,porozkopaniupagórek
ten-podobniejaktysiąceinnychodkrytychwcałejJaponii-kryłwsobieliczneinformacje
natematżyciaówczesnychspołeczności.Byłytobowiemswoistewysypiskaśmieci,nie-
odłącznyelementosiedli,głównietychpołożonychnadbrzegiemmorzaczynadinnymi
zbiornikamiwody.Wyrzucanonanieskorupymięczaków,którewtakichrejonachstanowiły
podstawęwyżywienia.Podtysiącamimuszli,dziękiktórymartefaktyzachowałysięwtak
doskonałymstanie,znajdowanoprzedmiotycodziennegoużytku,czyliceramikę,narzędzia
zkamieniaiinnychmateriałów,atakżeszkieletyludzkie.
Ówcześnimieszkańcywysptworzyliwspólnotępierwotną,apodstawąichżyciabyło
nadalzbieractwo,myślistwoirybołówstwo.Żywilisięprzedewszystkimmięsemzwierząt,
ptaków,rybiskorupiakóworazkasztanami,orzechami,żołędziami,owocamileśnymi,
roślinamikorzeniowymiikorzonkamiroślin.Istniejąteżniezbitedowodynato,żewnie-
którychrejonachwysp,szczególniewpóźniejszymokresieJōmon,prowadziliprymitywną
gospodarkęrolniczą,uprawiającnp.zboża(żyto,grykę,konopie),roślinykorzeniowe(słod-
kieziemniaki),strączkowe(fasolę)idyniowate(melony,tykwy),atakżedużedrzewa,jak
np.kasztanowcepospoliteczydrzewazrodzinybukowatych,którychowocepoprzetwo-
rzeniu(np.poprzezgotowanie)równieżnadawałysiędospożycia.Prawdopodobniena
terenachzalesionychstosowanosystemżarowy,wypalanolasiuprawianojednopolówkę,
dowyczerpaniagleby.Dużedrzewa,jakkasztanowce,wykorzystywanotakżejakomate-
riałbudowlanylubdonadalniewyjaśnionychcelówreligijnych,doustawianiatzw.kręgów
drewnianych,którychpozostałościznaleziononp.podczaswykopaliskwChikamori,nie-
opodalKanazawy(prefekturaIshikawa).Odkrytotampięćkoncentryczniewytyczonych
kręgówzprzeciętychnapółponad200wielkich,starychpnikasztanowcaośrednicy85cm
orazkilkadziesiątmniejszych,zmłodszychdrzew.MiejscetonazwanojapońskimStoneh-
enge.PodobnekręgiznalezionowinnychmiejscachJaponii,np.wMawakinaPółwyspie
Noto(prefekturaIshikawa).
