Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
danejesttylkoto,coszczegółowea,doczegowładzasądzeniaznaleźćmato,
coogólne,wówczasjestonarefleksywnab.
Determinującawładzasądzenia,którapodporządkowuje[coś]podogól-
netranscendentalneprawadaneprzezintelekt,jesttylkosubsumująca.Pra-
wozostajedlaniejwytyczoneapriori.Niemapotrzeby,ażebysamasięonie
troszczyła,gdychceto,cowprzyrodzieszczegółowe,podporządkowaćtemu,
coogólne.-Sąjednakbardzoróżnorodneformynatury,atakżelicznemo-
dyfikacjeogólnychtranscendentalnychpojęćprzyrody,którepozostająnie-
określoneprzezowedaneaprioriprawaczystegointelektuc.Dotycząonewy-
V180
łączniemożliwościprzyrodywogóle(jakoprzedmiotuzmysłów).Również
idlanichmusząbyćjakieśprawa,którejako[prawaempiryczne]mogąbyć
wedlepojmowanianaszegointelektuprzypadkowe.Alejeślimająsięone
zwaćprawami(awymagategopojęcieprzyrody),tonapodstawiejakiejś,acz-
kolwieknieznanejnam,podstawowejzasady[Princip]jednościtego,coróż-
norodne,muszązostaćuznanezakonieczne.-Refleksywnawładzasądzenia,
któraodtego,coszczegółowe,[demBesondern]powinnasięwprzyrodzie
wznosićdotego,coogólne,potrzebujezatempodstawowejzasady[Princip],
którejniemożeonazapożyczyćoddoświadczenia,botapodstawowazasa-
daugruntowaćmajednośćwszystkichpodstawowychzasad[Principien]em-
pirycznychwramachrównieżempirycznej,alewyższejpodstawowejzasady
[Princip].Mawięcteżonaugruntowywaćmożliwośćichwzajemnegosys-
tematycznegopodporządkowania.Takątranscendentalnąpodstawowązasa-
dę[Princip]jakopraworefleksywnawładzasądzeniamożewięcustanowić
a
Woryg.dasBesondere,coznaczytuinszczegółowe”
,inszczególne”
.
b
Woryg.reflectirendeUrtheilskraf.Determinującawładzasądzeniatotaka,którado
zjawiskaodnosiobiektywnywarunekjegozaistnienia,naprzykładwyrażonewmate-
matyceprawofizyki.WładząrefleksywnąnazywazaśKanttaką,którafunkcjonujena
następującejzasadzie:podmiotowywarunekzjawiska(ideęwzniosłości,pięknaalbo
życia,przyczymtylkotedwieostatniemogąbyćprzedmiotami,wzniosłośćzaśjest
wyłącznieporuszeniemducha)podmiotprojektujenaprzedmioty.Niektóreprzed-
miotytęideęodbijają,innezaśnie.Ówrefleks(Reflexion,patrzprzypisnanastępnej
stronie)towłaśnieodbicieprzezprzedmiotwyprojektowanychprzezniegopodmioto-
wychidei.NiemieckiemuReflexionodpowiadawięcpolskienrefleks”jakoodbicie,anie
nrefleksja”
,najczęściejkojarzącasięzprzemyśleniem.Żebyuniknąćtychdwuznaczno-
ścireflektierendeUrteilskrafnazwęnrefleksywną”
,anienrefleksyjną”władząsądzenia.
WKrytyceczystegorozumuterminreflektierendeniewystępuje.
c
Woryg.unbestimmt,coznaczyzarównonnieokreślone”
,jakinniezdeterminowane”
.
Byćmożechodzibardziejotodrugieznaczenie,bosątoformyniepodlegającedeter-
minującejwładzysądzenia.
40-
Krytykawładzysądzenia
