Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
56
I.Zhistoriiiteoriimediów
zkoleipowołujezarządkierującyjegodziałalnościąiobsadzającykluczowestano-
wiskawstrukturzeorganizacyjnej.Kaskadowymechanizmkontrolnyniewątpliwie
utrudniapolitycznenaciskinadziałalnośćprogramową,aleichniewyklucza.Wkra-
jachodznaczającychsięwysokąkulturąpolityczną,np.wAnglii,udajesięzacho-
waćdystans„wyciągniętychrąk”międzymediamipublicznymiiświatempolityki,
jednakwwiększościkrajówdziałająone„wzasięgurąk”politykówrządzących.Ci
zaśstarająsiębudowaćwpływywmediachpublicznychnadwasposoby:albodzie-
lącsferywpływówmiędzynajsilniejszymipartiami(np.wewłoskiejtelewizjipub-
licznejRAIprzezwielelatpraktykowanozasadęlottizzazione,czylipodziałukie-
rowniczychstanowiskwedlepartyjnychparytetów;TelevisionAcrossEurope2005),
albozawłaszczająctemediadlasiebie,wjakimstopniusiędainajakdługosięda,
tj.dozmianyukładusił(wPolscepolitycyzawszepreferowalitensposób,aleczy-
nilipewneustępstwanarzeczopozycji,dopieropowyborachwroku2005koali-
cjaPiS-Samoobrona-LPRprzejęłamediapubliczne„nawyłączność”).
Rozważającróżnesposobyingerowaniapaństwa(podsystemupolitycznego)
wfunkcjonowaniesystemumediówmasowych(McQuail1992),możnarozróż-
nićtrzywariantymodelowe:
systemkontrolowany–państwosprawujemniejlubbardziejbezpośredni
nadzórnadinstytucjaminadawczymiorazgłębokoingerujewdziałalność
nadawczą(takisystemwystępujewkrajachautorytarnych,np.Chiny,Iran
czyKuba,atakżewpaństwachniewpełnidemokratycznych,jaknp.Bia-
łoruśczyRosja);
systemregulowany–państwookreślaogólnezasadydziałaniamediów
ipowstrzymujesięodbezpośrednichingerencjiwsferęichdziałania,ogra-
niczającsiędorolistrażnikawolnościipluralizmuwtejsferzeorazarbitra
wsporachprawnychdotyczącychmediów(najbliższytemumodelowijest
systemmediówwUSA);
systemdualny–państwosprawujebezpośredniąidośćznacznąkontrolęnad
sektoremmediówpublicznych,awobecwszystkichpozostałychograniczasię
doroliregulatoraogólnychzasaddziałania(takiwariantwystępujewwięk-
szościkrajóweuropejskich,takżewKanadzie,AustraliiczyJaponii).
Spośródpozostałychpodsystemównajsilniejszymiśrodkamiwpływunaład
medialnydysponujepodsystemekonomiczny.Wkażdympaństwiepotrafionwy-
mócmamediachdziałaniasprzyjającerozwojowigospodarkiipożądanej–zjego
punktuwidzenia–cyrkulacjidóbrekonomicznych.Wwarunkachgospodarki
rynkowejwpływsystemuekonomicznegonamediaurastadorangigłównego
mechanizmuregulacjinadawcówkomercyjnych.Botowłaśniepotrzebyimoż-
liwościtegosystemuokreślająwielkość„tortureklamowego”,tj.ogólnejsumyśrod-
