Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
ROZDZIAŁ1
Dlaczegowartouczyćhistorii?
ją,mimożehistorycypodejmująpróbyichzwalczania.W1988r.angielskihisto-
rykConradRusseldowodził,żegdybyDsławetnarewolucja”poniosłaklęskę,hi-
storycypokazywalibyparlamentjakoinstytucjęanachroniczną,chylącąsięodstu-
lecikuupadkowi.FrancuskihistorykRogerChartierpostawiłzkoleitezę,żegdyby
odrzucićmitkierującywszystkokusukcesowirewolucji,tobohaterowiepodręczni-
kówprzygotowującypodwalinypodprzełom–francuscylesphilosophes–musieli-
byznichzniknąć.WymieniającwielezłożonychprzyczynprzemiankońcaXVIIIw.,
autordowiódł,żedopierowwynikurewolucjifilozofowieutrwalilipamięćoswych
zasługach.Wostatnichlatachprawdziwąkarieręzrobiłateleologicznakoncepcja
amerykańskiegopolitologaFrancisaFukuyamy,którynałamachczasopismaDThe
NationalInterest”wysunąłpoglądokońcuhistorii.Głosił,żeświatzmierzadoglo-
balnegosystemu,zdominowanegopolitycznieprzezliberalnądemokracjęorazeko-
nomicznieprzezgospodarkęrynkową.
Trudnooczywiścienapoziomieedukacjiszkolnejrozprawiaćsięzmitamifunda-
mentalnymi,skorobezskutecznepróbyodlatpodejmująhistorycy.Zpewnością
jednakwprowadzanieuczniówwświathistoriizdeterminowanejpozwolinareali-
zacjęprzynajmniejdwóchcelówPodstawyprogramowejwzakresierozszerzonym
(wszkołachponadgimnazjalnych):zapoznaniezmetodologiąnaukowegopoznawa-
niaprzeszłościorazporównywaniepoglądówiopiniiprezentowanychprzezprzed-
stawicieliróżnychnurtówhistoriograficznychihistoriozoficznych.
Nakoniecuwagaoczasie,alewkontekściepraktycznejrealizacjimateriałuna-
uczania.Otóżanalizatzw.badańprogowychz2003r.,prowadzonychwpierw-
szychtygodniachnaukiwliceum,wykazała,żenajwiększelukiwwiedzyuczniów
dotycząepokinajnowszej2.Zakładając,iżwtrzyletnimcyklukształcenialicealnego
realizacjahistoriinajnowszejprzypadazregułynaprzedmaturalnągorączkę,absol-
wentpolskiejszkołyopuścijązdobrąznajomościąantykuinieznajomością
wiekuXX.Wyprzedzającrozdziałoplanowaniu,wartowięcjedynieprzypomnieć
wtymmiejscuokoniecznościDdomykania”epokrozpoczętych.
1.1.2.Przestrzeń
Rozpoznawanieprzestrzeniwznaczeniuśrodowiskageograficznegoniejestdome-
nąedukacjihistorycznej.Uczniowiepoznająpodstawowepojęcianalekcjachprzy-
rody,anawetwcześniejwramachkształceniazintegrowanego.Korelacjamiędzy-
przedmiotowastajesięwtymmomenciesprzymierzeńcemedukacjihistorycznej.
Podobniejaksprzymierzeńcemhistoriiprzyrekonstrukcjikrajobrazunaturalnego
stajesięgeologia,klimatologiaczyhydrografia.Wiadomościnatematklimatu,
ukształtowaniapowierzchni,strukturyirozmieszczeniagleb,zasięguterytorialnego
roślin,dostarczanewszkolepodstawowejprzezprzyrodęczynapoziomiegimna-
zjumiliceumprzezgeografię,możnabezpośredniowykorzystaćwanaliziehisto-
rycznej.Pytanie,jakiwpływwywieranaczłowiekaśrodowiskonaturalne,należy
2Z.T.Kozłowska,wstępdo:Uwagiorealizacjiprogramuedukacjihistorycznejwszkolepodsta-
wowej,gimnazjumiliceum,OśrodekDoskonaleniaNauczycieliwWarszawie,Warszawa2004,s.3.