Ekologia ewolucyjna

Adam Łomnicki

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-17485-9

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2013

Liczba stron:

231

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Łomnicki, Adam. Ekologia ewolucyjna. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2013, 231 s. ISBN 978-83-01-17485-9

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Łomnicki, A.

T1 Ekologia ewolucyjna

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2013

SN 978-83-01-17485-9

Bibliografia BibTex:

@Book{ 64065, author = "Łomnicki, Adam", editor = "", title = "Ekologia ewolucyjna", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2013", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-17485-9" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Łomnicki, Adam

ED -

TI - Ekologia ewolucyjna

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2013

SN - 978-83-01-17485-9

ER -

Netografia (standard APA):

Łomnicki, Adam. Ekologia ewolucyjna [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2013 [dostęp: 16 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/ekologia-ewolucyjna-adam-lomnicki-64065.

ekologia

• Dlaczego ludzie starzeją się i umierają? • Dlaczego niektóre zwierzęta żyją krótko jak motyle, a inne długo jak żółwie? • Dlaczego w przyrodzie utrzymuje się tendencja do współpracy z osobnikami spokrewnionymi, a nie z obcymi? ...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-17485-9

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2013

Liczba stron:

231

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Przedmowa6
1. Wprowadzenie12
1.1. Biologia ewolucyjna, ekologia i etologia do połowy XX wieku12
1.2. Przełom lat sześćdziesiątych XX wieku14
1.3. Ekologia i biologia ewolucyjna jako nauki empiryczne16
1.4. Nauka jako działalność społeczna20
1.5. Kilka uwag o ochronie przyrody21
2. Podstawowe pojęcia24
2.1. Dostosowanie, czyli fitness24
2.2. Dobór naturalny26
2.3. Przystosowanie, czyli adaptacja31
2.4. Mechanizm i funkcja. Czynniki bezpośrednie i ultymatywne33
2.5. Plastyczność fenotypowa i norma reakcji35
2.6. Medycyna darwinowska38
3. Optymalizacja ewolucyjna42
3.1. Wrony i ślimaki43
3.2. Optymalizacja czasu trwania kopulacji muchy gnojnej Scatophaga stercoraria45
3.3. Zastosowanie reguły o wartości skrajnej przy badaniu żerowania zwierząt47
3.4. Zmienność jako sposób optymalizacji49
4. Dobór krewniaczy54
4.1. Wstęp54
4.2. Wyprowadzenie nierówności Hamiltona dla pełnego rodzeństwa57
4.3. Altruizm a egoizm58
4.4. Współczynnik pokrewieństwa60
4.5. Rozpoznawanie pokrewieństwa63
4.6. Dane empiryczne o efektach doboru krewniaczego64
4.7. Ekologiczne konsekwencje doboru krewniaczego68
4.8. Koncepcja samolubnego genu a sprawa poziomu doboru74
5. Strategia ewolucyjnie stabilna77
5.1. Prosty model: agresor i ustępujący78
5.2. Strategia legalisty82
5.3. Model asymetrycznego konfliktu między dwoma osobnikami84
5.4. Osobnik naprzeciw populacji: ewolucyjnie stabilny stosunek liczbowy płci87
5.5. Ewolucyjna stabilność a optymalizacja: rywalizacja roślin o wodę89
5.6. Dygresja socjologiczno-polityczna92
6. Altruizm i współpraca bez spokrewnienia94
6.1. Dylemat więźnia i odwzajemnienie94
6.2. Strategia wet za wet96
6.3. Dane empiryczne98
6.4. Trudności teoretyczne altruizmu odwzajemnionego99
6.5. Współpraca tworzących się losowo małych grup100
6.6. Uwaga ogólna o altruizmie i współpracy104
6.7. Tragedia wspólnot (tragedy of the commons)105
7. Płciowość i dobór płciowy108
7.1. Przystosowawcze znaczenie płciowości108
7.2. Hipoteza Czerwonej Królowej i znaczenie pasożytnictwa112
7.3. Definicja i klasyfikacja doboru płciowego117
7.4. Przyczyny i konsekwencje wybiórczości samic118
8. Ewolucja strategii życiowych124
8.1. Dobór typu r i dobór typu K125
8.2. Czas dojrzewania i wielkość ciała organizmów128
8.3. Wartość reprodukcyjna i ewolucja menopauzy132
8.4. Ultymatywne przyczyny starzenia się i umierania135
8.5. Wielkość lęgu i poliowulacja141
9. Indywidualna zmienność a dynamika liczebności populacji145
9.1. Holizm i redukcjonizm w ekologii145
9.2. Model dynamiki liczebności oparty na fenotypowej zmienności osobników147
9.3. Dane empiryczne odpowiadające modelom teoretycznym153
9.4. Zmienność między osobnikami, jej przyczyny i charakterystyka154
9.5. Zmienność fenotypowa, heterogeniczność przestrzenna i samoregulacja zagęszczenia populacji156
10. Populacja w przestrzeni161
10.1. Idealnie swobodne rozmieszczenie a rozmieszczenie despotyczne161
10.2. Izodary165
10.3. Koncepcja źródła i ujścia (source and sink) w ekologii populacyjnej166
11. Metapopulacje, biogeografia wysp i teoria doboru grupowego169
11.1. Wprowadzenie: model podstawowy169
11.2. Modyfikacje modelu metapopulacji: wyspy z lądem stałym175
11.3. Dobór grupowy177
12. Metapopulacje: dalsze zastosowania183
12.1. Ewolucja zjadliwooeci (wirulencji) pasożytów183
12.2. Dygresja socjologiczna185
12.3. Modele symulacyjne i przewidywania dynamiki metapopulacji187
12.4. Metapopulacje w ochronie przyrody188
Dodatek 1. Frekwencje genotypów i genów, reguła Hardy’ego i Weinberga191
Dodatek 2. Dobór jako zmiana częstości genów i zmiana rozkładów cech ilościowych196
Dodatek 3. Dryf genetyczny201
D3.1. Jedna bardzo mała populacja201
D3.2. Duża populacja rozbita na bardzo wiele małych populacji204
D3.3. Efektywna wielkość populacji207
D3.4. Konsekwencje dryfu genetycznego208
D3.5. Działanie dryfu na mutacje neutralne209
D3.6. Współdziałanie dryfu z innymi procesami określającymi częstość genów212
Dodatek 4. Stabilność populacji z niezachodzącymi na siebie pokoleniami214
Piśmiennictwo218
Słownik terminów nie wyjaśnionych w tekście i nie umieszczonych w skorowidzu224
Skorowidz227

stosowaniekryteriówprawdyifałszumasenswmatematyceilogice,

aleniewnaukachempirycznych.Niemożemypowiedzieć,żejakaś

hipotezajestprawdziwa,leczjedynie,żejakdotychczasniedałosię

jejobalić.

Rozważmynastępującyprzykład.Biologicznąhipoteząwyższego

rzędu,zktórąpowinnybyćzgodneinnehipotezybiologiczne,jestDar-

winowskateoriadoborunaturalnegoprzewidującatakiezachowania

organizmówżywych,którezwiększająichszanseprzeżyciailiczbęwy-

danegopotomstwa.Atymczasemowadylecądoświatłaświec,wktó-

rychginą,cojestwyraźniesprzecznezteorią,bojesttozachowanie

zmniejszająceliczbęichpotomkówwprzyszłychpokoleniach.Czyten

jedenfaktpowiniennasskłonićdoodrzuceniateoriidoborunatural-

nego?Tak,gdybyśmyniemogliwżadensposóbwytłumaczyćlotuowa-

dówdoświatłaświecigdybyśmymieliteorięalternatywnądoteorii

Darwina,tłumaczącąrówniedobrzewszystkiebiologicznezjawiska.

Takiejteoriiniemamy,mamynatomiastwytłumaczenielotuowadów

doświatła,którybyłprzystosowaniem,zanimczłowiekniewprowadził

sztucznegooświetlenia.Tenprzypadekmasłużyćzaprzykładtego,co

uczeńiwspółpracownikKarlaPoppera,węgierskifilozofImreLaka-

tos,wprowadziłdokoncepcjiPoppera.Zauważyłonbowiem,żeteorie

(hipotezy)majątakzwanetwardejądrotrudnedoobalenia.Jeśliznaj-

dujemyfakt,któryjestsprzecznyzwnioskamiwynikającymiztwar-

degojądra,tostaramysięznaleźćdodatkowewyjaśnieniakonkretnej

sytuacjipozwalającenautrzymanietwardegojądrateorii.Dopiero

wówczas,gdytychdodatkowychwyjaśnieńjestzawielelubgdyokazuje

się,żewtychwyjaśnieniachsąbłędy,anahoryzoncierysujesięnowa

hipoteza—porzucamynasząstarąteorięnarzecznowej.Zjawiskoto

opisałamerykańskifilozofThomasKuhn.Zestawpojęć,metoditeorii

przyjętychwdanejdyscyplinieKuhnnazwałparadygmatemipostulo-

wał,abyuczenitrzymalisięgotakdługo,jakdługodajeonnajlepsze

wyjaśnieniaotaczającegoświata.Gdyzawodzi,zmieniamyparadygmat

—jesttotakzwanarewolucjanaukowa.

WbiologiiwielkimparadygmatemjestDarwinowskateoriadobo-

ru,alezkońcemXIXiwpierwszejpołowieXXwiekupanowałpod-

rzędnyparadygmatwchodzącywskładtejteorii,żeewolucjadrogą

doboruprowadzidopowstawaniacechdobrychdlagatunku.Byłto

bardzopożytecznyparadygmatwyjaśniającyżyciespołecznezwierząt,

aktyaltruizmu,gdyjedenosobnikzmniejszałswąszansęprzeżycia

Brak wyników

Ekologia ewolucyjna

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra