Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Uwagiwprowadzające
33
cywilnejkantonówZurychu(1913)iBerna(1918),leczdopełnionezarazemele
mentamicharakterystycznymidlaprawasocjalistycznego77.
KazimierzGrzybowski,znawcaprawaradzieckiego,konstatował,żeso
cjalistycznepostępowaniesądowestanowijedyniepewnąpostaćpodobnych
rozwiązańwpostępowaniusądowymspołeczeństwaotwartego78.Pozatym
poszczególneregulacjeprocedurycywilnejmogąbyćmniejlubbardziejin
strumentalniewykorzystywanedlaosiągnięciapolitycznychcelów,ponieważ
-oprócznormootwarciewyrażonymukierunkowaniupolitycznym-zawsze
możnaznaleźćtakie,któreneutralne,nogólnoludzkie”,występującezarówno
wsystemieprawasocjalistycznego,jakiprawakapitalistycznego.
Wliteraturzeprzedmiotu,trafnieizarazemsyntetycznie,zdefiniowanopra
woradzieckiejakospecyficznepołączeniesocjalistycznejpraworządnościiele
mentóweuropejskiejtradycjizodrobinądawnegoprzedrewolucyjnegoprawne
godziedzictwarosyjskiego79.Utopijnawswychzałożeniachrewolucyjnachęć
przekreśleniawszystkiego,costare,niespowodowaławrzeczywistościdefini
tywnegoitrwałegozerwaniazwszelkimielementamitradycjiprawnej.Próż
nobyłotwierdzić,pisałIgnacyCzuma,żeporzuconowcałościstarymateriał
prawny,adotworzeniaużytocałkowicienowego,dotądobcego80.
Wnauceprawaporównawczegozasadnośćwyróżnianiarodzinyprawasocja
listycznego,obokdwóchpodstawowychrodzincivillawicommonlaw,budziła
jeszczewiększewątpliwościpoupadkutzw.blokuradzieckiego81.ZanimZSRR
uległrozwiązaniu,komparatyściniebylizgodninawetcodotego,czysocja
listyczneprawouformowałosięjakoodrębnarodzinaodcivillaw82,czyjako
elementlubpodgatunek,czyteżpodrodzajrodzinycivillaw83,alboczywogóle
powinnobyćwyodrębniane-zewzględunannieistnieniegłębispowodowanej
niezaprzeczalnymbrakiemdojrzałości”84.Realizacjapostulatuzreklasyfikowa
niasystemupostsocjalistycznegowiązałasięztrudnościamiwynikającymize
zróżnicowaniawpływuelementówsocjalistycznegomodelu,ichkontynuacji
77K.PETRUSEWICZ,Zwrotkupierwiastkowipublicznemu…,s.164.
78K.GRZybOWSKI,SovietLegalInstitutions…,s.105.
79G.B.SMITH,ReformingtheRussianLegalSystem,Cambridge1996,s.139.
80I.CZUMA,KonstytucjaRosjiSowieckiej,nCzasopismoPrawniczeiEkonomiczne”,
Kraków,1923,nr1-6,s.66.
81U.MATTEI,ComparativeLawandEconomics,Michigan1998,s.203.
82Wyodrębnienieprawasocjalistycznegojakotrzeciejrodzinyprawapostulowali:R.Da
vid,J.Hazard,J.H.Merryman,M.Ancel,Ch.Osakwe,M.BogdeniL.J.Constantinesco.
Zob.P.DeCRUZ,ComparativeLawinaChangingWorld,London-Sydney1999,s.186.
83Zwolennikamitraktowaniaprawasocjalistycznegojakoczłonurodzinycivillawbyli:
L.Friedman,F.H.Lawson,M.G.Losano,A.A.Ehrenzweig.Zob.P.DeCRUZ,Comparative
LawinaChangingWorld…,s.186.Zob.też.R.L.PROSTERMAn,T.M.HANSTAD,Legalimpe-
dimentstoeffectiverurallandrelationsinEasternEuropeandCentralAsia.Comparative
Perspective,Washington1999,s.10.
84Cyt.za:W.E.bUTLER,SovietLaw,London1983,s.1.