Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
9
Kolejnemiesiącenieprzynosiłypostępówwsprawie.WnastępnymliścieGie-
droycpisałGömöriemu,żejestBzaniepokojonybrakiemwiadomości[...]doopo-
wiadańTibor[a]Déry[ego]”23.Kilkatygodnipóźniejprofesorprzeprosiłredaktora
zabrakodzewu,tłumaczącsięinnymiobowiązkamiidonosząc,żekontaktowałsię
zCamilląMondral–niestetybezodpowiedzizwrotnej24,codlaredaktoraBKultury”
byłoniepocieszające25.Nakonkretneinformacje,aprzedewszystkimmaszynopis
przekładu,należałoczekaćdolipca:
10July,1959
DrogiPanie,
otóżprzesyłam26PanutłumaczenieNikiDéryegoprzezp[anią]CamillęMondral.Dostałemto
przezKanadę27zlistem,wktórymp[ani]Mondralzgadzasięnawydanieksiążkiprzez[B]Kulturę[”],
aleprosi,ażebyjejnazwisk[o]pominięto.(Możnaibeznazwiskadrukowaćtłumaczenie,niemasensu
sprawiaćnieprzyjemnościdlap[ani]Mondral.)Chybatowszystko.
Serdecznympozdrowieniem
JerzyGömöri28.
Dostarczenietekstuprzekładuwinnysposóbprzedstawiatłumaczka,którako-
respondencjęzGiedroyciemprowadziłaodpołowylatsześćdziesiątych29.Wpię-
ciostronicowymliściezlipca1995rokupisaładoredakcjiBKultury”:
SzanownyPanieRedaktorze,
czyPanpamięta?
Oczywiścienie,boPantegoniewiedział,apodczasdwugodzinnejrozmowyzPanemwmajubr.
niezdołaliśmysięgnąćażtakgłęboko...chociażpadładata1959,kiedytoInstytutLiterackiwydałmi-
nipowieśćwęgierskiegopisarza-komunisty,TiboraDéryego,pt.Niki.Autorsiedziałwłaśniewkomu-
nistycznymwięzieniu,skazanynasiedemlatjakojedenzinspiratorówruchuwolnościowegoBKlub
SándoraPetőfiego”,któryzapoczątkowałferment,ukoronowanywybuchemrewolucjiwpaździerniku
1956roku.
OpowiadanieNikidotarłodomniew1955roku30,iwporozumieniuzWiktoremWoroszylskim,
naówczasredaktoremnaczelnymtygodnikaBPoProstu”,dokonałamtłumaczenia.Alewtrąciłysięwła-
dze.BPoProstu”zostałopoprostuzlikwidowaneiskończyłysięproblemyzniesfornymidziennikarzami
iniewczesnymizłudzeniami.
Przekładbyłjednakgotów.Woroszylskipodsunąłmirozwiązanie:wartoposłaćdoBKultury”,ale
paryskiej!Niewidziałjednaksposobu.
Nagleznalazłsięsposób.
ZwiązekArtystówPlastyków,jeszczewpaździernikowymrozpędzie,organizowałBwycieczkę”grupy
artystówdoHolandii,Paryża,MonacoiPółnocnychWłoch.Wtejgrupiewybrańcówznalazłsięmój
przyjaciel,HenrykMusiałowicz31.WziąłteczkęzmaszynopisemNiki,doktórejprzypięłamodręczny
liścik,mniejwięcejtejtreści:BKochanyHeniu,jakCiwtymwojażuzabrakniepolskiegodrukowanego
słowa,toprzeczytajsobiemójostatniwyczynprzekładowy.Całkiemsympatyczneopowiadanie.Tylko
niezgub,przywieźzpowrotem,bokażdyegzemplarzjestcenny!”
NaoddzielnejkarteczcewsuniętejdokieszeniHeniodostaładres:MadameDom/iniqueLaFitte
inumertelefonu.
Musiałowiczznałtrochęfrancuskiiwiedział,żeBdom”znaczyBMaison”.Przesyłkadoszła.[...]
OtóżHenrykMusiałowicz,antypolitykiwogóleBanty”,podjąłsięryzykaiprzewiózłmojąbibułę
wywrotową32.
23ListJerzegoGiedroyciadoGyörgyaGömöriego,1III1959r.,za:tamże.
24ListGyörgyaGömöriegodoJerzegoGiedroycia,23III1959r.,AILML.
25BŻałuję,żeniemaPanjeszczewiadomościodp[ani]Mondralowej”–pisał.ListJerzegoGiedroycia
doGyörgyaGömöriego,26III1959r.,za:G.Lagzi,dz.cyt.,s.168.
26Woryginale:przyślę.
27NajprawdopodobniejzapośrednictwemLouisaTaillandiera,francuskiegoszermierzaiprzyjaciela
Mondral(zob.G.Gömöri,Świadectwobujnegożycia,przeł.S.Kossowska,BZeszytyHistoryczne”1999,
z.128,s.151).
28ListGyörgyaGömöriegodoJerzegoGiedroycia,10VII1959r.,AILML.
29WcześniejCamillaMondralkontaktowałasięzInstytutemLiterackimzapośrednictwemGyörgya
Gömöriego.
30Błąd,nastąpiłotowroku1956.
31HenrykMusiałowicz(1914-2015),artystamalarz.
32ListCamilliMondraldoJerzegoGiedroycia,VII1995r.,AILML.
