Содержание книги
перейти к управлению читателемперейти к навигацииперейти к деталям бронированияперейти к остановкам
14
1.Etos–różnorodnośćdefinicjiipodejść
zasadimożeistniećtylkotymczasowo,naprzykładwokresieprzemian
ustrojowych.Trudnooprzećsięwrażeniu,żetentypkompilacyjnejstruk-
turyzasadfunkcjonujewpolskimsystemieoświatypermanentnie,choć
wedługautoraDżyciowąkoniecznościąstajesięwytworzenieponadnie-
mi[etosamikompilacyjnymi-przyp.aut.]nowegoetosuojednolitej
strukturalnejbudowie”(Sośnicki1933,s.87).WedługSośnickiego,do
osiągnięciaprzezetosjednostkowyznaczeniaspołecznego,koniecznajest
utratajegoindywidualnegocharakteru.Takaprzemianamożenastąpić
dziękiDkolizji”trojakiegorodzaju:
-rzeczywistejkolizjispołecznej,
-sprzecznościstworzonejprzeznauczycielacelemegzemplifikacji,
-kolizjispowodowanejuświadomieniemsobie,jakwielebrakuje
namdostanuidealnegozwanegoprzezautoraDwyższymstop-
niemzalet”.
Wydajesię,żesprzecznośćostatniegorodzajumanajmniejsząszan-
sę,byzaistniećwśrodowiskuwspółczesnychnauczycieli,chociażbyze
względunaudowodnionyzapomocąbadaństanprzekonaniaichowła-
snejnieomylnościipewnejindywidualnejhermetycznościpedagogów
(Kwiatkowska,Zowczak).TegotypupostawomKazimierzSośnickiprze-
ciwstawiaetosmoralny,dziękiktóremuudajesiępołączyćsprzeczno-
ścizwiązanezindywidualnościąizbiorowością.Wedługautorawszystkie
etosydążądojednego,ogólnoludzkiegoetosubędącegopodstawąteorii
humanitaryzmu.Dziejesiętak,kiedyczłowiekzarównowsobie,jak
iwinnychdostrzegaludzkąnaturę.
Jakkolwieketospaństwowyjestgłównymtematemzainteresowa-
niaSośnickiego,niestawiaongoponadetosemmoralnym.Stwierdza:
Ddopókiistniejeetniczneipolitycznezróżnicowanieludzkości,którejest
związanezhistorycznemjejstawaniemsię,dopótymusiistniećróżnica
międzyetosemmoralnymapaństwowymispołecznym”(1933,s.159-
160).Wymienianastępującecechyetosupaństwowego:
-trwałość-oilejestonacechąkonstytutywnąetosumoralnego,
otyleetospaństwowyjedyniedoniejdąży,aumiarkowanezmiany
sąnawetzaletąpaństwowegosystemuzasad;
-wyłączność-etospaństwowyniemożepozwolić,byinneetosy
gozdominowały;
-suwerenność-nieposiadażadnychkrępującychgowytycznych
pozatymi,któresamsobienarzuca;
-posługujesięsankcjamizewnętrznymi-inaczejniżetosmoralny
(1933,s.171-179).
