Book content
Skip to reader controlsSkip to navigationSkip to book detailsSkip to footer
8
|
Odautora
zgodnązmarynarskimkodeksemetycznym(kapitanizałogaschodzązestatku
ostatni,pozejściudoszalupyratunkowejostatniegopasażera).Czyratować
przynajmniejwłasneżycie,jeśliwszystkowskazujenato,żeniemożnaurato-
waćżyciainnych?Jestdylemat,musiwięcbyćwybór.Jim,bohaterpowieści,
oficernatymstatkupotępiakapitanaimarynarzy,którzynieczekającnapasa-
żerówznaleźlisięwłodziratunkowej,potępiakapitanaikolegów,zarazemjed-
nak-teżopuszczastatek.Uczyniłtoniejakowbrewsobie,bozdecydowanybył
pozostaćnaposterunkudokońcaizginąćwmorskiejtopieliwrazztymipasaże-
rami,którychniezdołauratować-jednak,gdyusłyszałzszalupywołanie:
skacz-skoczył.Uczyniłtobezwiednie,aleuczynił-tymsamym,wkategoriach
moralnych,stałsięwspółwinnympostępkutchórzliwego,niezgodnegozkodek-
semhonorowym.
DramatAntygonyidramatbohateraLordaJimatoklasycznyprzykładtrud-
nychwyborów,którychpodłożemstałsiękonfliktmiędzyracjami-wuprosz-
czeniumówiąc-rozumuinakazówmoralnych,chłodnejkalkulacjiihonoru
(przypadekLordaJima)czywiernościtradycjilubnakazowiobowiązującego
prawa(Antygona).
Możnaanalizować,rozważaćiwartościowaćpodjętedecyzjewodniesieniu
dosytuacji,wktórychwgręwchodzązdarzeniazesferysprawosobistychlub
relacjimiędzyludzkich.Czyjednaknormyetyczneitowarzysząceimdylematy
mająsenswodniesieniudozjawisk,którewskróciemożnabyokreślićjako
zdarzeniazachodzącewewnątrzprocesówekonomicznych?Czydająsię,inaczej
mówiąc,przenieśćwświatbiznesu?Ajeślitak,towyłączniewtedy,gdydadzą
sięspersonalizować,dotycząnaprzykładosóbpełniącychfunkcjewłaścicielskie
lubmenedżerskiewfirmie,czytakżewtedy,gdyuczestnikamizdarzeńsą-
przepraszamzażargon,aletrudnogotuuniknąć-podmiotygospodarcze,ich
całości,częścilubzwiązki?Jeślinie,todlaczego?Jeślitak,tozawszeczynie-
kiedy,wjakichokolicznościach?
Wwieluopracowaniachdziałalnośćgospodarcza,awięcibiznesowa,po-
strzeganajestnaogółzpespektywysukcesuekonomicznegolubszerzej-prak-
seologicznego,tj.sprawnościwyrażanejprzezskuteczność,zwanąteżefektyw-
nością,orazprzezekonomiczność.Efektywnośćjestwymiaremocenywyniku
działania,miarąosiągniętegoskutku(efekt=skutek),czylistopniarealizacji
zadania;ekonomiczność(dawniejnazywanagospodarczością)charakteryzuje
proces,czyliprzebiegdziałania.Obatewymiary,zwanenpodwójnymE”,wy-
znaczająobszarstanowiącyrdzeńwszelkiejdziałalnościpraktycznej,adziałal-
nośćgospodarczajestdziałalnościąpraktycznąparexcellence.Dymensjetenie
wyczerpująjednakwymiaruprzestrzeni,wjakiejprzebiegawartościowanie
działańzwiązanychzaktywnościągospodarczą.Aktywnośćgospodarczajest
ponadtowartościowanazperspektywyetycznej.Perspektywata,stanowiąca
ntrzecieE”,zdajesprawęzetosu,czylimoralnegoaspektudziałańskładających
