Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CZĘŚĆPIERWSZA
Comajądopowiedzeniasędziom
wielcyfilozofowie?
ProfesorAdamStrzemboszwewprowadzeniudoSędziówwarszaw-
skichwczasiepróby1981–1988pisze,żeistotączłowieczeństwajestwolność
izdolnośćdorozumowania
1
.Bezwzględunato,czyzdanietowyrażapraw-
dęogólnąorodzieludzkimczyjestjedynieszlachetnympostulatem,kiedy
mówimyosumieniu,niesposóbrozumiećjeinaczejniżjakozakorzenione
właśniewwolnościizdolnościdoniezależnegorozumowegoosądu.Wolno-
ścisumienianiemożnapoprostusięnauczyć;posiadasięjąlubnie.Przyj-
mującbardziejoptymistycznąpostawęmożnapowiedzieć,żeposiadająją
wszyscy,leczniewszyscymająodwagęlubpotrafiązniejkorzystać.Dru-
gizwymienianychwarunkówczłowieczeństwa:zdolnośćdoracjonalnego,
azarazemsamodzielnegoosądumożebyćtrenowanawdrodzestudiów
ipraktycznychćwiczeń–iwłaśniewtedypomocnibywająwielcyfilozo-
fowiezajmującysięetyką.WtymkontekściepojęcieUetyka”rozumiemy
niecoinaczejniżdotychczas,kiedymówiłyśmyoetycezawodowejiokre-
ślałyśmyjąjakozbiórnormmoralnychadresowanychdookreślonychgrup
profesjonalistów.Etykajakoobiektzainteresowaniafilozofówtonauka,
którejprzedmiotemsąmiędzyinnyminormymoralneadresowanedopro-
fesjonalistów.Etykajestrefleksjąnadmoralnością;nieodpowiadanapy-
tanie,jaknależypostępowaćanicojestwartością,aconiąniejestlubczym
jestdobreżycie,leczwyjaśniaiklasyfikujeto,coludziezazwyczajnatakie
pytaniaodpowiadają.Etykaniejestniezbędnawżyciucodziennym,mo-
ralność–owszem.Możnabyćczłowiekiemopięknymmoralniecharakterze
iniemiećzielonegopojęciaoetyceiodwrotnie–możnabyćwybitnymety-
kiemibardzozłymczłowiekiem.Dlafilozofówetykajestprzedmiotemna-
ukowychdociekań,zwykliludziemogąsiębezniejobejść.Nieprawdąby-
łobyjednaktwierdzenie,żeznajomośćetykiniemożebyćpomocnawro-
zumieniuirozwiązywaniudylematówmoralnych,któreżyciezesobąnie-
sie–jednymwliczbieniewielkiej,innymwnadmiarze.Sędziowiezracji
uprawianejprofesjinależądotychostatnich.Etyka,rozumianawłaśniejako
1
A.Strzembosz,M.Stanowska,Sędziowiewarszawscy...,s.14.
19
