Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
Drugitomzseriipt.EuropaŚrodkowaiWschodnia.Dekadywolności
koncentrujesięnaprzybliżeniupolitycznychaspektówprzemianEuropie
ŚrodkowejiWschodniejpo1989roku.Patrzączperspektywyminione-
go30-lecianiesposóbniezaważyć,iżnajbardziejdynamicznyprzebieg
miałyonenasamympoczątkutegookresu.Doskonaleoddajetosłynne
zdanieTimothy)egoGartonaAsha,wypowiedzianewPradze23listopa-
da1989roku,czyliwsiódmymdniuaksamitnejrewolucji.Podczasspot-
kaniazVaclavemHavlemodnoszącsiędotempaprzemianwEuropie
Środkowejstwierdziłon(jaksięokazałoniemalproroczo):nwPolsceto
trwało10lat,naWęgrzech10miesięcy,wNRD10tygodni,możewCze-
chosłowacjizajmieto10dni”1.Wrezultaciejeszcze29grudnia1989r.
czechosłowackieZgromadzenieFederalnejednogłośniewybrałoVáclava
Havlanaurządprezydenta.JesieńNarodów,jakokreślasięprocesrozpadu
komunistycznychrządówwblokuwschodnim,miałanaogółpokojowy
przebieg.WyjątekstanowiłaRumunia,wktórejobaleniekomunistycz-
nejdyktaturypociągnęłozasobąponad1100ofiar,ajejsymbolicznym
zwieńczeniembyłapublicznaegzekucjarumuńskiegoprzywódcyNicolae
CeaușescuijegożonyElenywdniu25grudnia1989r.
TempoówczesnychprzemiandoskonalewidaćzperspektywyPolski,
którawciąguzaledwie27miesięcy(tj.między3października1990r.
a31grudnia1992roku)straciławszystkichswoichdotychczasowychsą-
siadów.WwynikuzjednoczeniaNiemiec,rozpaduZwiązkuSowieckie-
goiwkońcunaksamitnegorozwodu”Czecho-SłowacjiRzeczpospolita
Polska(od1stycznia1993r.)graniczyażz7państwami:RepublikąFe-
deralnąNiemiec,RepublikąCzeską,Słowacją,Ukrainą,Białorusią,Litwą
iFederacjąRosyjską(poprzeznależącydoniejobwódkaliningradzki).
1T.GartonAsh,Wiosnaobywateli.Rewolucja1989widzianawWarszawie,Buda-
peszcie,BerlinieiPradze,Warszawa2019,s.69.
