Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ISTOTAISPECYFIKAROLIMIĘDZYNARODOWEJ
międzytymirolamiwyznaczaznaczeniewiarygodnościiprestiżudanego
państwa;
•rolenarzucane(oczekiwane)mogąwpływaćzarównonatreśćrolidekla-
rowanej,jakteżwyznaczająpewneramyrealizacjirolirzeczywistej.
MożnazgodzićsięzopiniąZ.J.Pietrasia,iżzagadnieniesamoidenty-
fikacjiisamoocenypodmiotówwramachwybieranejrolipolitycznej(rola
deklarowana)orazrealizacjiroliwybieranej(rolarzeczywista)jestszczególnie
interesującedlabadaczywkontekściepolitologicznychinterpretacjirólmię-
dzynarodowych(Pietraś1989,s.3).Konstatacjatajestwistociepostulatem,
gdyżwskazujenaistotneznaczeniebadawczeproblematykipełnieniaroli,jej
dynamikiizmienności(Kabat-RudnickaiRudnicki2011).Jakproponujedalej
Z.J.Pietraś,„rolamiędzynarodowajestspójnymsystememwybranychprzez
państwodziałańwstosunkachzewnętrznych”(Pietraś1989,s.18).Cechą
charakterystycznątegosystemujestto,iżrolamiędzynarodowamożebyć
rozpatrywanawdwojaki,zazwyczajkomplementarny,sposób:syntetycznie
(jednarola)lubjakosystemróldanegopaństwa(Pietraś1989,s.10).Również
itaocenajestpodzielanaprzezbadaczy.
Napodstawiereferowanychtustanowisknależyzauważyć,iżprzystąpienie
dostosowaniateoriirólmiędzynarodowychpowinnołączyćsięzdokonaniem
wyborumiędzyjejdwomapodstawowymiwariantami,czylimiędzypłytką
orazgłębokąteoriąrólmiędzynarodowych.Istotątegowyborujestprzyjęcie,
czyrolęmiędzynarodowątraktujesięjakozmiennąniezależnąwpływającąna
innezmienne,czyteżrolatozmiennazależnakształtowanaprzezinnezmienne
niezależne,któretraktujesięjakojejuwarunkowaniaorazwyznaczniki.Sam
Z.J.Pietraśpreferujestosowaniegłębokiejteoriiról(zgodnejzpodejściem
postbehawioralnym),gdyżpozwalaonazidentyfikowaćikompleksowozbadać
pełnyłańcuchprzyczynowo-skutkowypolegającynatym,iż„wyznaczniki
politykipaństwakształtująjegorolęmiędzynarodową,azkoleifunkcjątej
rolijestpolitykazagraniczna(Pietraś1989,s.13).
Douwarunkowań,któreokreślająrolęmiędzynarodową,Z.J.Pietraśzalicza:
•
środowiskowewnętrznepaństwaobejmująceprzedewszystkimuwa-
runkowaniapolitykitegopaństwa(czynnikiocharakterzematerial-
no-społecznym,aksjologicznym,demograficznym,geopolitycznym
isubiektywnym);
•
środowiskomiędzynarodowe,czylioddziaływaniazestronysystemów
międzynarodowych,zktórymidanepaństwoutrzymujestosunkimiędzy-
narodowe(możnajetraktowaćjakozewnętrzneuwarunkowaniapolityki
37
