Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Podstawyfarmakologiiogólnej
1.1.4.Sposobywprowadzania
lekówdoorganizmu
Szybkośćdziałanialekuijegoskuteczność
terapeutycznazależąoddrogiwprowa-
dzeniagodoorganizmu.
Lekimodziałaćmiejscowolubogól-
nie.Lekiodziałaniumiejscowymnie
wchłaniasięzpowierzchniskóryibłon
śluzowychdokrwi,dlategodziałatylko
natepowierzchnie,naktórezostałyzasto-
sowane.Lekite,wodróżnieniuodleków
działacychogólnie,maokreślonestę-
żenieleczniczewyrażanewprocentach.
Działaniemiejscowewykazum.in.
środkiściągace,antyseptyczneimiejsco-
woznieczulace.Należyjednakpamiętać,
żeniektórezwiązkistosowanemiejscowo
moulecwchłonięciudokrwiobiegu,np.
wprzypadkuprzekrwieniaskórywywoła-
negoprzezgocepiele.Łatwowchła-
niasięlekiprzezskóuniemowlątze
względunajejwyjątkowrażliwość
ichłonność.
Leki,któreprzenikaprzezskó
ibłonyśluzoweczyteżwchłaniasię
ztkankimięśniowejlubpodskórnej,
podostaniusiędokrwiobieguwywiera
działanieogólne.
Drogipodanialekówdzielimyna:
1)drogienteralne:przezprzewódpokar-
mowy;
2)drogiparenteralne:pozajelitowe.
Dodrógenteralnychzaliczamydro
doustperos(p.o.),doodbytnicząper
rectumipodzykosublinguale;
dodrógpozajelitowych:wstrzyknięcia
(podskórnes.c.,dożylnei.v.,domięś-
niowei.m.),atakżepodanieprzezdrogi
oddechowe(perinhalationem).
Najczęstsządrowprowadzanialeku
doorganizmujestdrogadoustna.Popo-
daniudoustnymlekiwykazuwolniejsze
isłabszedziałanieniżpopodaniudro
pozajelitową.Szybkośćwchłanianiazależy
odpostacilekuorazodtakichczynników,
jakukrwieniebłonyśluzowejżołądkaije-
lit,wypełnienieżołądkatreściąpokarmo-
wą,motorykajelit,pHtreściżołądkowej,
atakżepostaćużytegoleku.
Przypodaniudoodbytniczymleki
wchłaniasiębezpośredniodożyłygłów-
nejdolnejzpominięciemtroby.Leki
podanewtensposóbnieulegazmianom
podwpływemenzymówprzewodupokar-
mowegoiniemetabolizowanewtro-
bie,działazatemsilniejiszybciejniżle-
kipodawanedrodoustną.
Podożylnympodaniuleknatychmiast
mieszasięzkrwią(niezachodzizjawisko
wchłaniania),adziałaniefarmakologiczne
występujebardzoszybko.dropodaje
sięlekiwroztworachjałowych,izotonicz-
nychopHrównymlubzbliżonymdopH
płynówustrojowych.
Częstopodajesięlekidropodskór-
lubdomięśnio.Takpodawane
wchłaniasiędokrwiobieguwciągu
15–20min.Podskórnielubdomięśniowo
podajesięroztworywodne,jałowe,izoto-
niczneoodczynieobojętnym;ichszybkość
przenikaniadokrwizależyodstopnia
ukrwieniatkanek,rodzajuużytegoroz-
puszczalnika,wielkościcząsteczkileku
istężeniaroztworu,wjakimdanylek
rozpuszczono.Domięśniowomobyć
równieżpodawaneroztworyolejoweiza-
wiesiny,onewolniejwchłanianeniż
roztworywodne,przezcootrzymujemy
forlekuoprzedłużonymdziałaniu.
Odpowiedniepostacielekumożna
wszczepiaćpodskórę,stosująctzw.pelet-
ki(Esperal,niektórehormony).Zaleta-
kiegopodaniajestwolnewchłanianie
zmiejscapodaniaidługiedziałanieleku.
Rzadziejpodajesięlekidowiowo,
doszpikowo,dootrzewnowo,dosercowo
lubdotętniczo.
Lekipodawaćmożnarównieżprzez
układoddechowy(niektóreśrodkiprzeciw-
astmatyczne)albostosowaćbezpośrednio
nabłośluzojamyustnej(nitroglicery-
na)lubnosa(Adiuretin).dropodaje