Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„zagładęwszelkiegojaiwyniszczeniewszelkiejosobistości”117.Przy-
szłośćbyławtejwizjizaprzeczeniemwszelkichformzinstytucjona-
lizowanejwładzyeklezjastycznej:„Niechajprzepadnąnacałejziemi
wszystkiekamiennekościoły,niechajsięwgruzyrozsypiątepomniki
ijaskiniegłupoty,przesądów,obłudy,kłamstwaioszustwa;aniechaj
naichmiejscupowstanieKościółBoży,powszechny,żywy,gdzieduch
Chrystusówmieszkaiciąglejestprzytomny;Kościółzcałejludzkości
zbudowany,gdzieChrystussamjedynieprzewodniczy,panujeiprzy-
świeca;asłudzyBoży,przezludwiernywybraniipowołani,sprawują
służbępublicznąpodługrozporządzeniainakazuzostawionegonam
przezChrystusa”118.
CzęściątegoKościołaLudzkościmiałabyć„PolskaChrystusowa”,
niemającanicwspólnegozPolskąhistoryczną.„PolskaChrystusowa
–pisałKrólikowski–tonaszadroższanadżycieirodzinęOjczyzna,
tonaszekrólestwoBoże,tonaszżywotwieczny,tonaszanieśmier-
telnainajpotężniejszanaświecienarodowość;awszelkainnaPolska
–toczczeipróżnemarzenie,tożycieznikome,tonieprawość:nędza
iniewola,topadołpłaczyijęków,towieczna,szalonailudobójcza
utopia”119.
Mimoekstremizmuswychpoglądówiostentacyjnegoodcięciasię
zarównoodkatolicyzmu,jakiodideologiiniepodległościowych,wy-
rażanegowdosadnymjęzykuproroków,Królikowskipodtrzymywał
więźzżyciemintelektualnymemigracji,byłjegoczęściąitraktowany
byłzdużymszacunkiem.Wwielusprawachznajdowałwspólnyjęzyk
zLelewelem.Mickiewicz,którywIIIkursieprelekcjiparyskichpo-
święciłKrólikowskiemucaływykład,wyznaczyłmu„wysokiestano-
wiskomiędzyfilozofamireligijnymi”120,ajegokrytykęKościołauznał
za„natchnionąideąpolską”–nigdziebowiem,jaksądził,uczuciebra-
terstwaniebyłotakrozwiniętejakwPolsce121.Trentowskiodmówił
wprawdziepisaniadla„PolskiChrystusowej”,podkreślając,żeróżni
goodjejwydawcyobronatranscendencjiBoga,aledodawałpojed-
nawczo:„Niegniewajsięnamnie,żemaminneprzekonania,jakoija
117Tamże,s.153.
118Tamże,s.106.
119Tamże,s.139.
120A.Mickiewicz,Dzieła,t.11,s.195.
121Tamże,s.193.
44
