Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pomocspołecznaijejrolawewspółczesnympaństwie
Takbyłodoczasówpojawieniasięśw.TomaszazAkwinu,którywzo-
rującsięnafilozofiiArystotelesa,uważał,żeczłowiekjestistotąspołeczno-
-polityczną,aspołeczeństwostanowiwspólnotę.Zróżnicowaniespołeczne
jawiłosięjakowynikająceznaturyrzeczy,tj.zfaktu,żenawetnajbardziej
elementarnybytmusibyćzróżnicowany.Cozatymidziewszelkanierów-
nośćspołeczna,niejestwynikiemupadkuczłowiekanaskutekgrzechu
pierworodnego,leczwynikaztego,żekażdybytmusisięskładaćzezróż-
nicowanychelementów.Społeczeństwojakocałośćwedługśw.Tomasza,
urzeczywistniasiętaknapłaszczyźniełaski,jakinatury,takkościoła,jak
ipaństwa.Zestrukturąspołecznąwiązałsięstanposiadania,czyliwłasność.
Byłaonazgodnaznaturalnymzróżnicowaniemspołecznym.Filozofodwo-
ływałsiędoideistosowności,sprowadzającejsiędostwierdzenia,iżstan
posiadaniawinienbyćwykorzystanyzgodniezpozycjązajmowanąwspo-
łeczeństwie.Tutajpowstajegranica,którejniewolnoprzekroczyć,tozna-
czyaninadmierniekorzystaćzeswegobogactwa,anipozbawiaćsiędóbr
zuszczerbkiemdlaswegostanu17.
Wtymczasie,gdyśredniowieczezaczęłobyćpomałuwypieraneprzez
renesans–epokę,wktórejnapierwszyplanwysunąłsięczłowiekijego
działalność,zaczęłyrozwijaćsięmiasta.Ichsiła,pomijająckwestieekono-
miczne,tkwiławsłowienkomuna”.Oznaczałoonowyzwoleniesięzkrępu-
jącychwięzówzależności,wypowiedzenieposłuszeństwaprzezzawiązanie
wspólnotyopartejnaprzysiędzebraterstwairówności.Zróżnicowanawza-
możnościspołecznośćmiejska,stawałasięideowojednościąludziwolnych,
zobowiązanychdowzajemnejpomocy,stanowiącsiłęzdolnąprzeciwstawić
sięseniorowiświeckiemuczyteżduchownemu18.
Komunamiejska,obejmującaczasamitakżeokolicznerycerstwo,two-
rzyłaorganizmniezależny,zwybieralnąwładzą–radąmiejską.Tymsa-
mymprzejmowałanasiebiefunkcjeopiekuńcze,będącewcześniejwgestii
Kościołaczyteżzakonów.Wprowadzałanadzórnadwcześniejistniejącymi
norganizacjami”,przejmowałalubzakładaławłasneinstytucjeniosącecari-
tas.Mowatutajoszpitalach,przytułkachisierocińcachskładającychsięna
obrazówczesnejopiekispołecznejEuropy.Szpitaleświeckie,podobniejak
kościelne,zachowałyparaklasztornąorganizację,zaśswoimiobyczajami
miałyprzypominaćżyciezakonne19.
Podkoniecśredniowieczaszpitaleistniałypraktyczniewkażdejgmi-
niemiejskiej.Różniłysięonenaturalniewswoimdziałaniu,zależnieod
zamożnościdanejwspólnotymiejskiej.Rozgraniczeniemiędzyszpitalem
17
Ibidems.89.
18
Radwan-PragłowskiJ.,FrysztackiK.,nSpołecznedzieje...”,s.92.
19
Ibidem,s.93.
19
