Genetyka molekularna

Piotr Węgleński

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-011-4744-0

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2006

Liczba stron:

562

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Genetyka molekularna. Red. Węgleński, Piotr . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, 562 s. ISBN 978-83-011-4744-0

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Węgleński, P.

T1 Genetyka molekularna

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2006

SN 978-83-011-4744-0

Bibliografia BibTex:

@Book{ 224554, author = "", editor = "Węgleński, Piotr", title = "Genetyka molekularna", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2006", address = "Warszawa", isbn = "978-83-011-4744-0" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Węgleński, Piotr

TI - Genetyka molekularna

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2006

SN - 978-83-011-4744-0

ER -

Netografia (standard APA):

. Red. Węgleński, Piotr. Genetyka molekularna [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006 [dostęp: 03 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/genetyka-molekularna-piotr-weglenski-224554.

biologia molekularna, biotechnologia, DNA, genetyka, RNA

Nowe wydanie niezwykle popularnego i od dawna oczekiwanego podręcznika genetyki molekularnej. W obecnym wydaniu uwzględniono najważniejsze osiągnięcia w obrębie każdego z omawianych działów, wprowadzono rozdział poświęcony genomice i proteomice. O...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-011-4744-0

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2006

Liczba stron:

562

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp PIOTR WĘGLEŃSKI 14
Wykaz skrótów18
1. Podstawowe koncepcje genetyczne i wybrane metody analizy genetycznej u różnych grup organizmów PIOTR WĘGLEŃSKI 20
1.1. Dziedziczenie ma charakter jednostkowy20
1.2. Geny mieszczą się w chromosomach23
1.3. Geny zajmują stałe miejsca w chromosomach i mogą rekombinować25
3.7. Odstępstwa od kodu uniwersalnego25
1.4. Rekombinacja może zachodziƒá również i wewnątrz genu28
1.5. Mutacje w różnych genach uzupełniają się (komplementują), a w jednym (na ogół) nie28
1.6. Analiza genetyczna bakterii31
1.6.l. Koniugacja32
1.6.2. Transformacja35
1.6.3. Transdukcja35
1.7. Nie wszystkie geny lokują się w chromosomach37
2. Struktura, replikacja i naprawa materiału genetycznego KRZYSZTOF STAROŃ 39
2.1. Budowa,struktura i fizyczna organizacja materiału genetycznego39
2.1.1. Ogólna budowa podwójnej helisy oparta jest na kilku prostych regułach41
2.1.2. Niektóre zasady azotowe w DNA są zmetylowane44
2.1.3. Polimorfizm strukturalny cząsteczek DNA ma znaczenie biologiczne44
2.1.4. Z dwuniciowej budowy cząsteczki DNA wynikają problemy topologiczne, rozwiązywane przez topoizomerazy48
2.1.5. W upakowaniu bakteryjnego DNA mają udział topoizomerazy oraz białka wiążące się do DNA54
2.1.6. DNA archeonów jest owinięty wokół struktur przypominających eukariotyczne nukleosomy57
2.1.7. Nukleosomy są podstawową strukturą organizującą eukariotyczny DNA57
2.1.8. Włókno nukleosomowe zwija się w struktury wyższego rzędu60
2.1.9. Jądro komórkowe zawiera odrębne kompartmenty61
2.1.10. Struktura jądra komórkowego jest dynamiczna62
2.1.11. Podczas mitozy chromosomy ulegają kondensacji62
2.2. Mechanizm replikacji DNA64
2.2.1. Replikacja DNA polega na dołączaniu nukleotydów w kierunku 5'->3'65
2.2.2. Replikacja bakteryjna rozpoczyna się w pojedynczym miejscu inicjacji replikacji (ori)67
2.2.3. Replikacja eukariotyczna jest kontrolowana przez cykl komórkowy72
2.2.4. Wierność replikacji zależy od polimerazy DNA76
2.2.5. U eukariotów replikacji ulega chromatyna77
2.2.6. Replikacja telomerów wymaga wyjątkowych enzymów79
2.3. Rekombinacje, mutacje, naprawa uszkodzeń DNA i niestabilność genomu82
2.3.1. Podczas rekombinacji homologicznej po≈õrednim stadium na poziomie DNA są struktury Hollidaya82
2.3.2. W rekombinacji homologicznej bierze udział wiele białek85
2.3.3. Większość dwuniciowych pęknięć DNA ssaków jest usuwana przez rekombinację niehomologiczną87
2.3.4. Wyróżnia się wiele rodzajów mutacji89
2.3.5. W komórce zachodzą spontaniczne mutacje90
2.3.6. Czynniki mutagenne zwiększają częstość mutacji93
2.3.7. Uszkodzenia DNA są w większości naprawiane95
2.3.8. Niestabilność genomu jest przyczyną wielu chorób101
3. Kod genetyczny i biosynteza białek WŁODZIMIERZ ZAGÓRSKI-OSTOJA102
3.1. Cząsteczka adaptorowa, pojęcie antykodonu104
3.2. Schemat translacji105
3.3. Struktura rybosomu109
3.4. Rybosomowe kwasy rybonukleinowe (rRNA)109
3.5. Białka typosomowe111
3.6. Rybosom - maszyna molekularna112
3.8. Kod nie musi być odczytany w jednej fazie117
3.10. Redagowanie może wprowadzić dodatkowy kodon terminalny118
3.9. Zapis w mRNA może się różnić od zapisu w DNA118
3.11. Redagowanie może kreować kodon inicjacyjny119
3.12. Redagowanie może przywrócić treść kodu uniwersalnego119
3.13. Redagowanie może nadać sens informacji, kreując otwarte ramki odczytu w rezultacie licznych rozrzuconych insercji120
3.14. Redagowanie może nadać sens informacji na skutek blokowych insercji urydyn i delecji urydyn120
3.15. Transferowy RNA(tRNA)121
3.16. Swoistość aminoacylacji tRNA122
3.17. Supresorowe tRNA123
3.18. Swoistość aminoacylacji może być określona przez nietypową parę zasad umieszczoną w ramieniu aminokwasowym124
3.19. Supresja może zachodzić w wyniku „pomyłek” rybosomów. Dwuznaczność translacji124
3.20. Modyfikacje reszt aminokwasowych w aminoacylo-tRNA zmieniają znaczenie kodonów127
4. Inżynieria genetyczna PIOTR WĘGLEŃSKI, PAWEŁ GOLIK 128
4.1. Klonowanie genów129
4.2. Enzymy restrykcyjne131
4.3. Mapy restrykcyjne133
4.4. Wektory135
4.4.1. Bakteryjne wektory plazmidowe135
4.4.2. Wektory pochodne bakteriofagów138
4.4.3. Wektory drożdżowe141
4.4.4. Wektory stosowane do wyższych eukariotów142
4.5. Wprowadzanie DNA do komórek i całych organizmów148
4.4.5. Wektory ekspresyjne148
4.6. Sklonowany gen może ulegać ekspresji w komórkach gospodarza150
4.7. Technika PCR pozwala na namnożenie dowolnego fragmentu DNA bez konieczności klonowania151
4.8. Hybrydyzacja pozwala na identyfikację określonych sekwencji nukleotydowych153
4.8.1. Sondami w technikach hybrydyzacji są wyznakowane cząsteczki kwasów nukleinowych154
4.8.2. Metoda Southerna służy do identyfikacji fragmentów DNA156
4.8.3. Hybrydyzacja northern wykrywa określone cząsteczki RNA159
4.8.4. Technika western i inne techniki immunologiczne służą do badania białek159
4.9. Mikromacierze pozwalają na analizę tysięcy genów jednocześnie161
4.9.1. Mikromacierze cDNA służą do porównywania ekspresji genów w dwóch próbkach161
4.9.2. Mikromacierze oligonukleotydowe służą do badania RNA i DNA163
4.10. Sekwencjonowanie DNA165
4.9.3. Wyniki doświadczeń wykorzystujących mikromacierze są analizowane za pomocą odpowiednich metod bioinformatycznych165
4.11. Badanie oddziaływań białek z DNA umożliwia identyfikację sekwencji odpowiedzialnych za regulację ekspresji genów168
4.12. Badanie błałek170
4.13. Ukierunkowana mutageneza pozwala wytwarzać dowolne allele sklonowanego genu171
4.14. Odwrotna genetyka - poszukiwanie funkcji genu174
4.14.1. Rekombinację można wykorzystać do trwałego rozbicia genu175
4.14.2. Interferencja RNA pozwala na epigenetyczne wyciszenie ekspresji wybranego genu178
4.15. Metody bioinformatyczne179
4.15.1. Analiza sekwencji dostarcza wielu informacji179
4.15.2. Sekwencja pozwala niekiedy na modelowanie struktury przestrzennej180
4.15.3. Bazy danych są jednym z najważniejszych narzędzi w biologii181
5. Budowa i działanie genów prokariotycznych ELŻBIETA K. JAGUSZTYN-KRYNICKA 183
5.1. Organizacja i ekspresja materiału genetycznego bakterii183
5.1.1. Genomy bakteryjne są dynamicznymi, stale ewoluującymi strukturami. Jak zdefiniować podstawowe elementy materiału genetycznego bakterii?183
5.2. Regulacja ekspresji genów na poziomie transkrypcji jest głównym mechanizmem regulującym skład proteomu bakteryjnego190
5.2.1. Podjednostka sigma (σ) RNAP odgrywa zasadniczą rolę w rozpoznaniu sekwencji promotorowych191
5.2.2. Inicjacja transkrypcji wymaga aktywności czynników transkrypcyjnych193
5.2.3. Przykłady negatywnej i pozytywnej regulacji inicjacji transkrypcji – operon laktozowy, galaktozowy i arabinozowy200
5.2.4. Fosforylacja białek odpowiada za procesy transdukcji sygnału i modulowanie aktywności wielu czynników transkrypcyjnych203
5.2.5. Metylacja DNA reguluje inicjację transkrypcji wielu genów bakteryjnych i wpływa na poziom wirulencji bakterii patogennych206
5.3. Kontrola ekspresji genów jest także modulowana potranskrypcyjnie207
5.3.1. Stabilność bakteryjnego mRNA decyduje o poziomie ekspresji genów207
5.3.2. Zadziwiająco wiele mechanizmów moduluje strukturę drugorzędową obszaru liderowego RNA warunkując przedwczesną terminację transkrypcji210
5.3.3. Regulatorowe małe cząsteczki RNA kontrolują potranskrypcyjnie ekspresję genów także w komórkach prokariotycznych214
5.4. Potranslacyjne modyfikacje białek oraz właściwa lokalizacja decydują o ich aktywności219
5.4.1. Fosforylacja i glikozylacja białek decydują o ich funkcji220
5.4.2. Wprowadzanie mostków dwusiarczkowych zachodzące na terenie peryplazmy jest etapem niezbędnym do prawidłowego zwijania wielu białek221
5.4.3. Modyfikacja prekursorów lipoprotein oraz ich sortowanie decydują o właściwościach tej klasy białek223
5.4.4. Potranslacyjne modyfikacje wielu białek bakterii patogennych zachodzą na terenie komórek eukariotycznych225
5.4.5. Proteoliza białek jest procesem decydującym o aktywności białek strukturalnych i efektorowych, regulującym poziom białek regulatorowych oraz kontrolującym jakość wytwarzanych protein227
5.4.6. Pasożytniczy, samolubny DNA obecny jest w komórkach prokariotycznych - introny inteiny229
5.5. Globalne systemy regulacji, regulony, zapewniają szybką adaptację ekspresji wielu operonów do zmieniających się warunków środowiska232
5.5.1. Kaskadowy model regulacji ekspresji czynników wirulencji warunkuje precyzję odpowiedzi235
5.5.2. W populacji bakteryjnej poszczególne komórki wykazują różne właściwości fenotypowe238
5.6. Analiza transkryptomów i proteomów bakteryjnych dostarcza wielu nowych informacji, których często nie potrafimy wytłumaczyć242
6. Budowa i działanie genów eukariotycznych ANDRZEJ JERZMANOWSKI 245
6.1. Budowa genów eukariotycznych LL245
6.1.1. Rodzaje sekwencji występujące w genomach eukariotycznych245
6.1.2. Geny nieciągłe247
6.2. Transkypcja248
6.2.1. Ogólna charakterystyka transkrypcji u eukariotów248
6.2.2. Rodzaje jądrowych polimeraz RNA i transkrybowane przez nie geny249
6.2.3. Sekwencje regulatorowe250
6.2.4. Metylacja DNA, wyspy CpG i transkrypcja252
6.2.5. Składniki kompleksu transkrypcyjnego i ich działanie w trakcie inicjacji transkrypcji253
6.2.6. Dalszy przebieg transkrypcji z udziałem pol RNAII: elongacja i terminacja oraz ochrona początku i końca transkryptu257
6.3. Mechanizm wycinania intronów i spajania eksonów (splicing)262
6.4. Chromatyna i regulacja transkrypcji265
6.4.1. Euchromatyna i heterochromatyna265
6.4.2. Potranslacyjne modyfikacje histonów (kod histonowy) i metylacja DNA266
6.4.3. Mechanizmy odpowiedzialne za tworzenie heterochromatyny267
6.4.4. Zjawisko interferencji RNA267
6.4.5. Warianty histonów271
6.5. Geny związane z regulacją cyklu komórkowego272
6.4.6. Białka Polycomb i Trithorax272
6.6. Geny związane Z apoptozą275
6.7. Geny związane z przewodzeniem sygnałów276
6.8. Geny związane z uczeniem się i pamięcią277
7. Genomika PAWEŁ GOLIK 278
7.1. Od genów do genomów278
7.2. Główne działy współczesnej genomiki280
7.3. Sekwencje i genomy281
7.3.1. Pierwszymi poznanymi genomami były genomy mikoplazm281
7.3.2. Genomy bakterii sekwencjonowane są z wykorzystaniem metody losowej fragmentacji282
7.3.3. Do sekwencjonowania pierwszych złożonych genomów eukariotycznych zastosowano metodę hierarchiczną283
7.3.4. Zastosowanie metody losowej fragmentacji przyspieszyło prace nad sekwencją genomu człowieka285
7.3.5. Identyfikacja genów w genomach wyższych eukariotów nie jest oczywista286
7.3.6. Genom człowieka zawiera zaskakująco niewiele genów287
7.3.7. Genomy wyższych eukariotów zawierają wiele sekwencji repetytywnych288
7.4. Genomika porównawcza i ewolucja289
7.4.1. Analiza genomów pozwala odtwarzać najwcześniejsze etapy ewolucji życia289
7.4.2. Genomika porównawcza ujawnia przystosowania genomu do zajmowanej przez organizm niszy ewolucyjnej290
7.4.3. Analiza genomów bakterii ujawnia wiele przypadków horyzontalnego transferu genów292
7.4.4. Genomika środowiskowa analizuje całe zbiorowiska mikroorganizmów292
7.4.5. Genomy eukariotyczne zawierają wiele wspólnych genów293
7.4.6. Porównanie genomu człowieka i szympansa jest drogą do wyjaśnienia ewolucji człowieka294
7.5. Genomika funkcjonalna i pokrewne dziedziny295
7.5.1. Poznanie sekwencji genomów zmienia strategię badania funkcji genów295
7.5.2. Analiza porównawcza dostarcza wstępnych hipotez odnośnie do funkcji genu296
7.5.3. Odwrotna genetyka i transkryptomika to dwie główne strategie analizy funkcjonalnej296
7.5.4. Analiza funkcjonalna genomu drożdży jest bardzo zaawansowana298
7.5.5. Proteomika bada białka kodowane przez geny zawarte w genomie299
7.6. Genomika różnic indywidualnych i farmakogenomika301
7.6.1. Średnio 1 na 300 nukleotydów w genomie wykazuje zmienność301
7.6.2. Niektóre zmiany nukleotydowe są przyczyną chorób genetycznych301
7.6.3. Zmienność nukleotydowa ma znaczenie medyczne302
7.7. Przyszłość genomiki - nadzieje i obawy303
7.6.4. Zmienność genetyczna pozwala na odtworzenie historii populacji303
8. Geny a różnicowanie się i rozwój PIOTR BĘBAS 305
8.1. Różnicowanie się komórek jest związane ze zmianą ich potencji rozwojowej305
8.2. Skierowanie komórek na określony szlak rozwoju zależy od materiału odziedziczonego od komórki macierzystej lub jest wynikiem oddziaływań międzykomówkowych306
8.3. Istnieją trzy mechanizmy, poprzez które dochodzi do ustalenia losów komórek w rozwijającym się organizmie308
8.4. Genetyczna kontrola determinacji i rozwoju płci u zwierząt309
8.4.1. Mechanizm kompensacyjny odpowiada za regulację poziomu transkrypcji genów położonych na chromosomach X311
8.4.2. W różnicowaniu płci somatycznej u ssaków bierze udział czynnik TDF316
8.4.3. Sry determinuje płeć męską komórek somatycznych jąder oraz odpowiada za przebieg różnicowania się pierwszorzędowych cech płciowych u ssaków318
8.4.4. Potranskrypcyjna regulacja ekspresji genów jest głównym elementem szlaku różnicowaniasię płci somatycznej u D. melanogaster321
8.4.5. Osiąganie stanu przeznaczenia komórek rozrodczych324
8.5. Wybrane zagadnienia z zakresu genetycznej kontroli embriogenezy zwierząt325
8.5.1. Hierarchiczny system działania genów podczas rozwoju D. melanogaster325
8.5.2. Geny matczyne odpowiadają za wczesne etapy kształtowania planu budowy zarodka wzdłuż jego osi przednio-tylnej poprzez regulację aktywności genów ubytku327
8.5.3. Geny segmentacji333
8.5.4. Rozwój zarodka wzdłuż jego osi grzbietowo-brzusznej również zależy od genów matczynych338
8.5.5. Pierwsze z genów zarodkowych aktywowanych podczas rozwoju owada wzdłuż osi grzbietowo-brzusznej wzajemnie regulują swą aktywność (analogicznie do genów ubytku)341
8.5.6. Geny homeotyczne343
8.5.7. Inicjacja oraz utrzymywanie ekspresji genów homeotycznych346
8.5.8. Homeoboksy, homeodomeny oraz geny Hox348
8.6. Wybrane zagadnienia z zakresu genetycznej kontroli rozwoju roślin349
8.6.1. Geny zaangażowane w rozwój siewki350
8.6.2. Genetyczna kontrola rozwoju kwiatu352
8.6.3. Rola genów homeotycznych w tworzeniu wzoru kwiatu354
9. Molekularne podstawy procesów odpornościowych BARBARA LIPIŃSKA, MARTA NUREK 357
9.1. Antygeny wywołują odpowiedź immunologiczną humoralną i komórkową358
9.2. Przeciwciała wiążą się z determinantami antygenowymi359
9.3. Przeciwciała dzielą się na klasy pełniące różne funkcje361
9.4. Przeciwciała są wytwarzane przez limfocyty B364
9.5. Odpowiednie przeciwciała wytwarzane są dzięki selekcji określonych klonów limfocytów B365
9.6. Układ odpornościowy ma pamięć immunologiczną367
9.7. Limfocyty T są podstawą odpowiedzi komórkowej i niezbędnym elementem odpowiedzi humoralnej367
9.8. Makrofagi są ważnymi komórkami wspomagającymi odpowiedź immunologiczną370
9.9. Komórki układu immunologicznego krążą po całym organizmie370
9.10. Przeciwciała mają wspólny plan budowy, lecz są bardzo różnorodne371
9.11. Potrafimy wytwarzać przeciwciała monoklonalne377
9.12. Są dwa zasadnicze mechanizmy prowadzące do różnorodności przeciwciał379
9.13. Geny immunoglobulin ulegają somatycznej rekombinacji379
9.14. Regulacja transkrypcji genów immunoglobulin389
9.15. Limfocyty T mają receptory TCR390
9.16. Receptory komórek T wiążą antygeny prezentowane na powierzchni komórki395
9.17. Białka MHC uczestniczą w odrzucaniu przeszczepów398
9.18. Białka MHC uczestniczą w stymulacji syntezy immunoglobulin400
9.19. Białka MHC są polimorficzne i należą do nadrodziny immunoglobulin401
9.20. Geny MHC mają bardzo wiele alleli403
9.21. Edukacja grasicowa uczy komórki T reagować z obcymi białkami i tolerować własne404
9.22. Odpowiedź immunologiczna zależna od antygenu406
9.23. Antygeny stymulujące syntezę przeciwciał niezależnie od komórek T410
9.24. Zaktywowana komórka B wydziela przeciwciała410
9.25. Zaktywowany limfocyt B wytwarza wtórne przeciwciała412
9.26. Geny immunoglobulin ulegają somatycznym mutacjom414
9.27. Tolerancja komórek B wobec własnych antygenów organizmu415
9.28. Wirus HIV wywołuje AIDS415
10. Genetyczne podłoże chorób nowotworowych JANUSZ LIMON419
10.1. Wprowadzenie do procesu transformacji nowotworowej419
10.2. Większość czynników rakotwórczych pośrednio lub bezpośrednio uszkadza DNA420
10.3. Rozwój nowotworów złośliwych może być współuwarunkowany przez czynniki, które nie uszkadzają DNA422
10.4. Udział wirusów i innych czynników infekcyjnych w indukcji nowotworów złośliwych422
10.5. Promieniowania jonizujące i nadfioletowe wywołują liczne uszkodzenia DNA424
10.6. Większość raków powstaje z jednej nieprawidłowej komórki426
10.7. Nowotwory są bardzo różnorodnymi chorobami427
10.8. Geny związane z procesem powstawania i rozwoju nowotworów428
10.8.1. Protoonkogeny a onkogeny429
10.8.2. Geny supresorowe432
10.8.3. Geny ochraniające integralność genomu434
10.9. Czym różnią się nowotwory uwarunkowane mutacjami somatycznymi od nowotworów powstających na podłożu mutacji germinalnych?435
10.10. Tylko nieliczne raki są wywoływane mutacjami germinalnymi – większość indukujących mutacji zachodzi w komórkach somatycznych podczas życia osobniczego437
10.11. Uszkodzenia DNA i chromosomów występujące w komórkach rakowych są złożone440
10.11.1. Zaburzenia liczby chromosomów, czyli aneuploidie440
10.11.2. Translokacje chromosomowe442
10.11.3. Amplifikacje genów444
10.12. Metody identyfikacji uszkodzeń genomu komórek nowotworowych446
11. Ewolucja molekularna PAWEŁ GOLIK 449
11.1. Homologia i zmienność sekwencji450
11.1.1. Podobieństwo sekwencji świadczy o ich homologii450
11.1.2. Przyrównywanie jest konieczne do porównywania sekwencji452
11.1.3. Zmienność sekwencji białkowych453
11.1.4. Zmienność sekwencji nukleotydowych459
11.2. Tworzenie nowej informacji i ewolucja genomów464
11.2.1. Ekspansja rodzin paralogicznych może prowadzić do powstawania nowych genów465
11.2.2. Duplikacje genów homeotycznych leżały u podstaw ewolucji planów budowy zwierząt468
11.2.3. Duplikacje wewnątrzgenowe i tasowanie domen umożliwiły powstawanie bardziej złożonych białek470
11.2.4. Introny ułatwiały ewolucję białek471
11.2.5. Duplikacje i fuzje całych genomów powodowały przyrost złożoności organizmów473
11.2.6. Horyzontalny transfer genów odegrał ważną rolę w ewolucji bakterii474
11.3. Filogenetyka molekularna475
11.3.1. Wybór i przygotowanie sekwencji477
11.3.2. Drzewa filogenetyczne - rodzaje i terminologia478
11.3.3. Filogenetyka a taksonomia480
11.3.4. Metody odległościowe481
11.3.5. Metoda parsymonii (oszczędnościowa)481
11.3.6. Metoda największej wiarygodności i inne metody statystyczne483
11.3.7. Analiza statystyczna wiarygodności drzew i drzewa uzgodnione484
11.3.8. Filogenetyka molekularna pozwala odtwarzać historię człowieka485
11.4. Powstanie życia na Ziemi487
11.4.1. Związki organiczne powstawały na Ziemi w procesach prebiotycznych488
11.4.2. Replikacja pojawiła się w≈õwiecie RNA489
11.4.3. Od świata RNA do komórek współczesnych491
12. Nowy wspaniały świat biotechnologii MAGDALENA FIKUS494
12.1. Zakres stosowania technik inżynierii genetycznej w projektach biotechnologicznych495
12.1.1. Badania dla biotechnologii495
12.1.2. Przemysł biotechnologiczny496
12.2. Problematyka podejmowana w badaniach i produkcji biotechnologicznej499
12.2.1. Czerwona biotechnologia - badania500
12.2.2. Czerwona biotechnologia - przemysł513
12.2.3. Zielona biotechnologia516
12.2.4. Biała biotechnologia521
12.3. Biotechnologia a bioinformatyka527
12.4. Niektóre aspekty etyczne biotechnologii528
12.5. Biotechnologia w Polsce529
Słownik wybranych terminów531
Skorowidz538