Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Lubaś:Różnorodnośćwdziałaniu...
35
puszczalności”tworzonychprzezludzigranicterytorialnychiadministracyj-
nych(Herzfeld2001).Zfaktu,żeludziezostalirozdzielenigranicami,nie
wynikakoniecznie,iżmiędzydziałaniamitychludziniemawspółzależ-
ności.Oistnieniutakichwspółzależnościprzekonujemysięwchwili,gdy
granicezostanąprzekroczone.Sytuacjatakaniepozostajebezwpływuna
działaniaosóbrozdzielonychwcześniejgranicą.Zatemustanowieniegranic
społecznych,ograniczająckontaktypomiędzyosobamibądźgrupamiznaj-
dującymisiępoobuichstronach,tworzyzarazemmiędzytymiosobami
lubgrupamispecyficznewzajemnezależności.
PodobniejakBarthiCohen,uznajęteż,żegranicespołeczneporządkują
życiespołeczne,wtymrównieżzróżnicowaniekulturowe,czydokładniej,
sąjednymzaspektówspołecznegozorganizowaniazróżnicowaniakulturo-
wego,nadająmuokreślony
,chociażpodlegającyzmianomkształtlubteż
pewnespołeczneformy
.Poglądtenbyłwielokrotnieformułowanywinnych
tekstachzzakresuproblematykigranicspołecznych(patrzFuller2003;
Lamont1992,2000;Wallman1978:206).
Niekwestionujęrównieżkonstruktywizmutezyohistorycznejzmien-
nościtreściiformgranicspołecznych.Wniedługimtekście,którystanowi
stałypunktodniesieniawliteraturzenatematgranicspołecznych,ame-
rykańskisocjologAndrewAbbotpodkreślasłusznie,byniezapominać
otym,żegraniceniesąniezmiennymiwłasnościamiprzypisanymina
stałepewnymspołecznymbytom,aleprocesami(1995:864—872).Inny
badacz,ThomasGieryn,wskazywałznaczeniesamegodziałanianarzecz
wyznaczaniapojęciowychgranic,adokładniejliniipodziałumiędzyprak-
tykamipoznawczymiuznawanymizanaukęiinnymi,którymnaukowości
sięodmawia.Wytyczaniegranicpoprzezichrozszerzanie,zawężanie,wy-
kluczanieczymarginalizowaniejest,jaksłuszniezaznaczaGieryn,walką
owiarygodnośćpraktyknaukowychidostępdoepistemicznejwładzy
wnauce(patrzGieryn1983).
Jeżelipotraktowaćgranicespołecznejakohistoryczniezmiennyelement
organizacjiczynormatywnegouporządkowaniażyciaspołecznego,totrzeba
równieżuznać,żepodlegająone,wwiększymlubmniejszymstopniu,pro-
cesominstytucjonalizacji.Wpełnizinstytucjonalizowanagranicaspołeczna
stajesiępoprostuinstytucją:zespołemobowiązującychiuznawanychnorm
społecznychwymuszającychsposobypostępowaniawzględemokreślonych
ludziwokreślonychsytuacjach,podgroźbąmniejalbobardziejdotkliwych
sankcjispołecznych(patrzBerger,Luckmann1983).Stopieńinstytucjonali-
zacjigranicbywajednakzmienny
.Wynikastąd,żegranicespołecznemogą
przyjmowaćrozmaitespołeczneformy
.
WklasycznychpublikacjachBarthanatematgranicspołecznychwystę-
puje,jaksięzdaje,milczącezałożenie,żeludzienależącydogrupysąna
ogółzgodniwkwestiitego,którespośródróżnickulturowychwystępujących
