Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Sytuacjaspołeczno-politycznawPolscewlatach1944-1956
33
Napięciaspołeczneuwidoczniłysięnajpełniejwtymokresiewfalimasowych
protestówmłodzieżynatereniecałejPolski18.
Wynikireferendumsfałszowano.Zaostrzonopolitykęzastraszaniawobec
zbliżającychsięwyborówdoSejmuUstawodawczegoz19stycznia1947roku.
Ichwynikirównieżsfabrykowano.PrezydentemzostałB.Bierut,premieremno-
wegorząduzaśJózefCyrankiewicz.PSLpozostałopozarządem.Wlutym1947
rokusejmuchwaliłustawęoustrojuizakresiedziałanianajwyższychorganów
RzeczypospolitejPolskiej(tzw.MałąKonstytucję).Obowiązywałaonadolipca
1952roku.Władzaustawodawczangwarantowała”realizacjęprawiwolności
obywatelskich.nKłóciłysię”oneniecozkoncepcjąpaństwa,lansowanąprzez
resortbezpieczeństwa,któregoprzedstawiciel,płkMieczysławMietkowski
stwierdził,żepaństwojestnarzędziemprzemocy19.Niebyłatoniestetytylko
teoria,gdyżgłównymizadaniamiurzędubezpieczeństwabyłodemaskowanie
iosłabianieinnychpartii,konkurencyjnych:PSLiPPS,ograniczaniewpływów
Kościołarzymskokatolickiegoidalszawalkazpodziemiem.nKarierę”wresorcie
bezpieczeństwarobiławtymczasiepłkJuliaBrystygierowa,dyrektordeparta-
mentuVMinisterstwaBezpieczeństwaPublicznego20.
Latem1947rokuzaostrzonorepresje,władzeposuwałysięnawetdopro-
wokacji,efektemczegobyłylicznewyroki,wtymśmierci,atakżerozbicieWiN
iresztekpodziemia.Walkazwrogiem,nawetwyimaginowanym,byłaintegral-
nymelementemsystemu,któryztakimmozołembyłnapolskigruntprzeszcze-
piany.Szczególnienwdzięcznym”terenemprowokacjiirepresjibyłyśrodowi-
skakościelneiwojskowe21.Organybezpieczeństwapublicznegonależałydo
najbardziejdynamicznierozwijającychsięstrukturpaństwa,pomimoprawie
całkowitegozlikwidowaniaopozycjipolitycznejorazubezwłasnowolnieniaspo-
łeczeństwa,nastrojeszpiegomaniiitropieniawszędzieróżnegorodzajuHwrogich
elementów”nietylkonieosłabły,alewręczuległyspotęgowaniu22.
18Ł.Kamiński,Polacywobecnowejrzeczywistości1944-1948,Toruń2000,s.150-198;C.Świ-
derski,Relacjazuczestnictwawmanifestacji3-Majowejw1946r.orazstrajkuszkolnym4maja1946r.
weWłocławku,nMateriałyHistoryczneStowarzyszeniaSzarychSzeregów”1992,nr17,s.70-73.Zob.
też:B.Ambrożek-Wicińska,Śledztwowsprawiestłumieniamanifestacjimłodzieżyłódzkiej3maja
1946roku,nBiuletynInstytutuPamięciNarodowej”2001,nr10,s.16;J.Wołoszyn,Konspiracjamło-
dzieżowanaziemiachpolskichwlatach1944-1956.
19DokumentydodziejówPRL.Aparatbezpieczeństwapublicznegowlatach1944-1956,cz.I:
Lata1945-1947,oprac.A.Paczkowski,Warszawa1994,s.79.
20Tamże,s.96.
21
WzorempostępowaniabyłytutajwydarzeniawZSRRwlatach1934-1938,zwanenwiel-
kączystką”
,kiedytopodpozoremwalkiklasowej,obronypaństwawymordowanomilionyludzi.
Wkażdymśrodowisku,rodziniebyłktośnaznaczony.Ofiaramisystemubylinawetnajbliżsiwspół-
pracownicyStalina.
22A.Dudek,MackitowarzyszaBieruta,[w:]tenże,ŚladyPeeReLu.Ludzie,wydarzenia,mecha-
nizmy,s.193.
