Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
izapewniałamuochronęwprzypadkuzagrożeniazzewnątrz.Ibn
Saudzobowiązałsięnatomiastniezawieraćżadnychporozumień
zjakimkolwiekinnympaństweminienapadaćnaKatar,Kuwejt,
BahrajnorazOman,znajdującesiępodopiekąbrytyjską[100].
WtensposóbwpływytureckienaPółwyspieArabskimzostały
znacznieograniczonenakorzyśćWielkiejBrytanii,anascenie
politycznejpojawiłsięnowyważnygracz–IbnSaud(Abdal-Aziz
IbnAbdar-Rahmanas-Su’ud).PousamodzielnieniusięIbnSauda
zwierzchnictwoTurkówzacząłkwestionowaćtakżewładcaJemenu,
imamMuhammadIbnHamidad-Din.W1911r.,pokilkurebeliach
plemiennych,władzewStambulemusiałyuznaćautonomię
północnychterenówJemenu,zamieszkałychprzezszyitów-zajdytów
orazwładzęichimamaJahji[101].
7.Iranuprogunowejery
WIranienajważniejszymwydarzeniemnaprzełomiewiekówbyła
rewolucja1905–1906r.,znanajakoMaszrutijat,która
zaowocowałaprzyjęciempierwszejwhistoriipaństwakonstytucji
ipoważnymizaburzeniamispołecznymi.Państwemrządzili
od1797r.Kadżarowie:FathAliSzah(1797–1834),Mohammad
Szah(1834–1848)iNaserod-DinSzah(1848–1896).Kadżarowie
bylipozytywnienastawienidoplanówmodernizowaniapaństwa,ale
niemieliwystarczającychinstrumentów,abyprowadzićpolitykę
wtymzakresie.Propozycjereformwojska,administracji,systemu
podatkowego,gospodarkiiprawa,zgłaszaneprzezbardziej
oświeconychurzędnikówwarstwybiurokracjibędącychpod
wrażeniemreformtanzimatuwTurcji,byłyodrzucaneprzez
koalicjękonserwatywnychmułłówimodżtahedów(duchownych
szyickich)orazkoteriidworskich,mającychcichepoparcie
ambasadoraRosji.Wpaństwienarastałoniezadowolenie,
copotwierdziłyokolicznościzabójstwaostatniegozkadżarskich
szachów[102].
Naserod-DinSzahwstąpiłnatron20września1848roku.6maja
