Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pierwiastkiznanewstarożytności
Węgiel
Dokładnadataodkryciawęglaniejestmożliwadousta-
lenia,aleniestanowiproblemupodaniedokładnejdaty
iosoby,którastwierdziła,żewęgieljestsubstancjąprostą.
Wwydanymwroku1789przezA.Lavoisieradziele,Traité
ÉlémentairedeChimie,znalazłasiętabelasubstancjiprostych,wktórej
węgielprzypisanodogrupypierwiastków.Odegrałondużąrolęwkon-
cepcjiopisującejmechanizmspalania,czyliteoriiflogistonowej.Węgielto
czystyflogiston,czylisubstancjaodpowiedzialnazapaleniesięciał.Teoria
ta,wywodzącasięzalchemii,powstaławXVIIwieku.W1669rokunie-
mieckichemik,JohannJoachimBecher,przedstawiłtezę,którazakłada
istnieniepewnegorodzajusubstancjiodpowiedzialnejzazjawiskospala-
nia.PropagatoremtegokierunkumyśleniabyłinnyNiemiec,GeorgE.Stahl,
któryczynnikodpowiedzialnyzaspalanienazwałflogistonemodgrec-
kiegoφλογιστόςphlogistósczylipalny.Zgodnieztąteoriąciałapalnesą
bogateweflogiston,którytracąpodczasprocesuspalania.Tymsamym
metale,któreulegająkorozjisąbogateweflogiston,ametaleszlachetne,
nierdzewiejące,sągopozbawione.Teoriawyjaśniałatakżeprocesotrzymy-
waniametalizrud.Rudametalu,ubogaweflogiston,wprocesiewytapiania
pobieragozwęgladrzewnego,któryspalającsięulegaprzemianiewpopiół.
Rolapowietrzaograniczasięjedyniedoprzenoszeniaflogistonu.Teorię
flogistonukrytykowałholenderskifizykHermanBoerhaave,twierdząc,
żespalanieirdzewienietodwaodrębneprocesy,wprzypadkurdzewienia
metalibowiemniepojawiasięogień.G.Stahlodpierająctenzarzut,wska-
zywał,żewprzypadkupaleniautrataflogistonujestgwałtowna,awprzy-
padkurdzewieniametalipowolna,dlategoogieńsięniepojawia.Wpew-
nymsensietostwierdzeniejestprawdziwe,gdyżzarównospalanie,jak
irdzewieniesąprocesamiutleniania.
WprowadzenieprzezA.LavoisieraipracującegoniezależnieMichaiła
Łomonosowametodeksperymentalnychpołączonychzpomiaramiwago-
wymizachodzącychprocesówdoprowadziłodoobaleniateoriiflogistonu.
Nadrodzedoświadczalnejokazałosię,żeuwolnionyodflogistonumetal
jestlżejszybowiemniżbogataweflogistonruda.Zwolennicyteoriiprzypi-
sywaliflogistonowiwystępowaniewdwóchformachcharakteryzujących
12
