Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przykładypowstałyzaczasówdynastiiTang.Należydonichparkkrajobrazowy
KrętegoStrumieniawewschodniejstolicy–Changan.Wewnątrztakiegonatural-
negoparkukrajobrazowegotworzonowielesceneriiwmiejscachowyjątkowych
walorachestetycznych.Wzbogacanojebudowlamipawilonów,świątyni,kształto-
wanowybranemotywy.Częstolokalizowanowtakichparkachświątynie,byływięc
odwiedzanetakżewczasieuroczystościreligijnych.Byłytoobiektydostępnedla
wszystkich,rodziłotokłopotyzichutrzymaniemizachowaniemdlanastępnych
pokoleń.Doczasówwspółczesnychprzetrwałyobiektystworzonewczasachdyna-
stiiQing.
Ogrodyprywatne
PrywatneogrodypojawiłysięwChinachpóŹniejniżogrodycesarskie.Poraz
pierwszyzauważasięjewczasachdynastiiHan.Szczególnyichrozwójdatujesię
naczaspanowaniadynastiiTang,MingiQing,kiedytopowiązaniaogrodówzlite-
raturąimalarstwembyłybardzowyraŹne.Najstarszeogrody,pochodzącezdyna-
stiiHanznanesąjedyniezprzekazówliterackich.
Zainteresowaniepięknemkrajobrazu,atakżepoezjąprzyczyniłosiędopo-
wstawaniaogrodów,wktórychuzupełnianojedynienaturalnewalorykrajobrazu.
Niedecydowanosięnaznaczącezmianywukształtowaniuterenu.Dotakichogro-
dównależyprywatnyogródpoetyWangWei(699–759)wjegodomuwWangchu-
an.WdomostwiepołożonymustópgórZhongnanshanwykorzystanowspaniałe
widoki,naturalneukształtowanieiniewprowadzonowidocznychprzekształceń.
Poszczególneczęściogroduuzyskałypoetyckienazwy:DomWzorzystychMoreli,
FaleWierzbowe,Morze.Tenogróddałpoczątekogrodomliterackim,ajednocześ-
niestanowiłwzórdlaogrodówprywatnych.
WczasachdynastiiSong,którabyłaokresemintensywnegorozwojuhandlu
irzemiosłarozwijałysięirozrastałymiasta.Wmiastachzakładanoprzydomach
ogrody.Łączącwygodęmiastazbogactwemnaturyarystokraciibogacikupcykon-
tynuowalizasadęrozwijaniaogroduopierającsięnaprzyrodniczympięknie.
Wogrodachprywatnychkształtowanopagórkiisztucznegóry,prowadzanostawy
ilicznezadrzewienia,atakżepawilony.Wykorzystywanorównieżpożyczanesce-
neriedlauzyskaniaoptycznegopowiększeniaparku.
Wmałychzwłaszczaogrodachrozpowszechniłasięuprawadrzewdonico-
wych,którezapomocąspecjalnychzabiegówogrodniczychutrzymywanowminia-
turowychrozmiarach,mimoichstarości.Wdonicachuprawianorównieżstorczy-
ki,piwonieizłocienie.Ustawianojewpobliżudomu,nadziedzińcach,tarasach,
murkachlubsłupkachkamiennych(ryc.24).
NahistorycznychrysunkachprzedstawiającychmiastoLuoyang(stolicaza-
chodnia)widocznychjestokoło1000posiadłości,atakżeniemniejniż20sław-
nychogrodów.Wtymokresieprywatneogrodyszczególnieliczniespotykanebyły
wmiastachSuzhou,WuxingiHangzhou.WczasachdynastiiMingwPekinie(ów-
cześniestolicy)ijegonajbliższychokolicachwybudowanoponad20prywatnych
35
