Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Krasickiej(córkiJana,brataHugonaiJózefyKarwickiej)
10
,żejej
babkaDmiałałatwośćwierszowania,zktóregopozostałsięjeden
ułomekpisanydodzieci,jakmająnadrodzeżyciapostępować”
11
iprzyjaźniłasięzElżbietąDrużbacką
12
.Jeśliprzyjaźńtarzeczy-
wiściemiałamiejsce,tobyćmożeMariannaprzejęłaodswejpo-
wiernicyniecoemancypacyjne,jaknaoweczasy,poglądy
13
.Jeśli
nawetniebyłaażtakDwyzwolona”,tozpewnościąjejopiniarównież
osprawachpolitycznychbyładlasynówistotna
14
.
Wracającdonarodzin–jaktobyłowzwyczaju,miesiącpona-
rodzinachdzieckoochrzczono.Odbyłosiętowdederkalskimko-
ścieleojcówreformatówpodwezwaniemŚw.Krzyża.Dochrztu
trzymaliMichałPodhorski,mieczniklatyczewskiiJulianazRo-
ściszewskich1.votoBłędowskaStrutyńska,starościnahorodelska
15
.
Rodzicewwyborzeimieniadladzieckaniebylioryginalniizgodnie
zezwyczajemnadalimuimiępatronadnia,wktórymsięnarodził
(1kwietniatodzieńśw.Hugona).
DzieciństwoKołłątajaniewyróżniałosięprawdopodobnieni-
czymszczególnym.Ponieważjegorodzinanależaładomniejza-
możnejszlachty,niemogącejsobiepozwolićnazatrudnieniedużej
liczbynianiekipiastunek,możnaprzypuszczać,żedziecipozosta-
wałypodwiększymwpływemiopiekąmatki.Tozapewniałopra-
widłowyrozwójemocjonalnyiwycisnęłosilnepiętnonaHugonie.
Zmatkąłączyłygomocneuczuciaażdoostatnichdnijejżycia
16
.
Aionazpewnościązachowaładlaswegonajmłodszegodziecka
wieleczułościinawetgdybyłjużdorosłymmężczyznąnazywałago
pieszczotliwieHugoniem,jakwynikazzachowanejkoresponden-
cji
17
.RówniemocnezwiązkiłączyłyHugonazbraćmi,którzywpóź-
niejszychlatachpomagalimuwzdobyciuwykształcenia(znaczna
byłapomocfinansowa),apotemwpracachpolitycznychwczasie
SejmuWielkiego.Dzieciństwospędzonewdederkalskimdworzeby-
łonajprawdopodobniejszczęśliwe.Hugootoczonyrodzinąodbierał
10
HerbarzNiesieckiegopodajezapisnazwiskaKarnicka,ito,żebyławdowąpo
starościedrohomyskim–Czermińskim:K.Niesiecki,Herbarz...,s.161.
11
PapierypoF.Kojsiewiczu,PAU,Kraków,rkps,sygn.1630,k.175.
12
Tamże,sygn.1630,k.175.
13
WjednymzwierszyDrużbackapisała:DWPolscemzrodzona,wPolscewychowa-
na,/Wwolnymnarodziemnieteżwolnośćdana/Miećgłos,żeijanatoniepozwalam,/
Comisięniezda...”:E.Drużbacka,cyt.za:J.Bystroń,DziejeobyczajówwdawnejPolsce
XVI-XVIII,Warszawa1994,t.II,s.126.
14
Zachowałosiękilkanaścielistówdosyna.Szczególnieciekawyjestlistdosynów
(HugonaiRafała)pochodzącyzczasówobradSejmuWielkiego,wktórymdziękujeBogu
zatakpomyślnyrezultatpracjejdzieci,OdpislistuM.KołłątajowejdoH.Kołłątaja,BJ,
rkps,sygn.37322,k.18.
15
DokumentpotwierdzającypochodzenieH.Kołłątaja,cyt.za:S.Krzemiński,
Omiejscu...,s.20,21;K.Niesiecki,Herbarz...,t.VIII,s.540.
16
Szerzejotympor.K.Buczek,Dzieciństwo...,s.44,46.
17
AGAD,tzw.Metr.Lit.,dz.IX,rkps,sygn.78,k.74.
17
