Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Ruchnowosłowiańskiwlatach1941-1946
rzeczichzbliżeniazeZwiązkiemRadzieckimorazzaangażowaniesięwwalkę
zewspólnymwrogiem22.
Wcielającwżyciezamysłwspólnotowegodziałania,kierownictwora‑
dzieckiepostanowiło,żesprawamiorganizacyjnymi,związanymizutwo‑
rzeniemKWizorganizowaniemwspomnianegowiecu,zajmiesięKomitet
WykonawczyMiędzynarodówkiKomunistycznej(Komintern)[dalej:MK],na
czelektóregostałwtymczasieGeorgiDymitrow23.Najegowniosekwlipcu
1941rokuutworzonotzw.grupęinicjatywną,obarczonązadaniemopraco‑
waniapropozycjiskładuosobowegoKW,atakżelistymówcówradiowych24.
Wskładzespołuweszli:ZofiaDzierżyńska25,DymitrManuilski26,WasiłKoła-
22Wwiecuudziałwziąćmieliprzedstawicielewszystkichnarodówsłowiańskich,wktórych
poczetzaliczono,cociekawe,takżeLitwinów.N.Kikieszew:SławianskojedwiżenijewSSSR1941-
1948gody.Moskwa2008,b.p.,http://www.hrono.ru/libris/lib_k/kik00.php(dostęp:14.09.2016).
23GeorgiDymitrow(1882-1949)-działaczbułgarskiegoimiędzynarodowegoruchuko‑
munistycznego.Od1902rokuwBułgarskiejRobotniczejPartiiSocjaldemokratycznej.W1933
rokuaresztowanywBerlinieiosądzonywtzw.procesielipskimpodzarzutempodpaleniaRe‑
ichstagu.Pozwolnieniuw1934rokuwyjechałdoZwiązkuRadzieckiego,gdziezostałsekreta‑
rzemgeneralnymKomitetuWykonawczegoMK(1935-1943).Wlistopadzie1945rokupowrócił
doBułgariiiprzejąłobowiązkisekretarzageneralnegoKCBułgarskiejPartiiRobotniczej(ko‑
munistów).Wroku1946zostałpremieremBułgarii.R.J.CramPton:DimitrovGeorgi.W:Bio-
graphicalDictionaryofEuropeanLaborLeaders.A-L.Ed.A.T.Lane.London1995,s.264;J.Jac-
kowicz:PartieopozycyjnewBułgarii1944-1948.Warszawa1997,s.231.
24S.Fertacz,KomitetWszechsłowiański…,s.38.
25ZofiaDzierżyńska(1882-1968)-nauczycielka,działaczkakomunistyczna.Członkini
kolejno:SocjaldemokracjiKrólestwaPolskiegoiLitwy[dalej:SDKPiL],RosyjskiejPartiiKomu‑
nistycznej(bolszewików)[dalej:RPK(b)]iWKP(b).Od1919rokuażdoswojejśmierciprzeby‑
wałanaemigracjiwZSRR.KierownikpodwydziałupolskiegowWydzialedoSprawMniejszo‑
ściNarodowościowychLudowegoKomisariatuOświatyRosyjskiejFederacyjnejSocjalistycznej
RepublikiRadzieckiej[dalej:RFSRR](1919-1920);kierownikiwykładowcapolskiejszkołyim.
RóżyLuksemburgwMoskwie(1920-1922);pracowniknaukowyKomunistycznegoUniwersytetu
MniejszościNarodowychZachoduim.JulianaMarchlewskiego(1923-1924)orazInstytutuLe‑
ninawMoskwie,anastępnieInstytutuMarksa-Engelsa-LeninaprzyKCWKP(b)(1928-1934).
Wlatach1924-1928sekretarzBiuraPolskiegoKCRPK(b).Członekkolegiumredakcyjnychpism:
nKunowejszkole”(1924-1928),nKulturyMas”(1929)inTrybunyRadzieckiej”(1927-1937).Od
1937rokuredaktorodpowiedzialnysekcjipolskiejTowarzystwaWydawniczegoRobotnikówZa‑
granicznychwZSRR,anastępniepracownikPaństwowegoWydawnictwaLiteraturywJęzykach
Obcych.Redaktor7tomówDziełwybranychWładimiraIljiczaLenina,któreukazałysięwjęzy‑
kupolskimwlatach1935-1941.Od1937rokureferentpolitycznyKomitetuWykonawczegoMK
(1939-1943)orazKCWKP(b)(1943-1947).Równocześniewlatach1941-1944kierowałaredakcją
rozgłośniim.TadeuszaKościuszkiiwspółpracowałazCentralnymBiuremKomunistówPolskich
wZSRR.ŻonaFeliksaDzierżyńskiego.A.Kochański:DzierżyńskaZofazd.Muszkat(1882-
1968).W:Słownikbiografcznydziałaczypolskiegoruchurobotniczego.T.I.A-D.Red.F.Tych[et
al.].Warszawa1978,s.671-672.
26DymitrManuilski(1883-1959)-ukraińskidziałaczkomunistyczny,od1903rokuczło‑
nekSocjaldemokratycznejPartiiRobotniczejRosji,uczestnikrewolucjilat1905-1907.Wlatach
1920-1923i1949-1953członekBiuraPolitycznegoKCKomunistycznejPartii(bolszewików)
Ukrainy;członekKCWKP(b)(1923-1952);sekretarzKomitetuWykonawczegoKominternuod‑
